هشدار به اقتصاددانان

آرش پورابراهیمی: قدرت کنگره در آمریکا باعث کاهش کارایی قوه مجریه در این کشور شده است.

فرانسیس فوکویاما، اندیشمند آمریکایی و نویسنده کتاب "پایان تاریخ و آخرین انسان"، در مقاله ای که در آخرین شماره مجله آمریکن اینترست (The American Interest) منتشر کرده از ضعف ساختار نهادی در آمریکا انتقاد کرده است. فوکویاما که یکی از بنیانگذاران مجله آمریکن اینترست نیز محسوب می‏ شود نسبت به زوال سیاسی در واشنگتن هشدار داده است. به اعتقاد فوکویاما "اگر به تاریخ آمریکا در مقایسه با دیگر لیبرال دموکراسی ها بنگیریم، درمی‏یابیم که سه ویژگی فرهنگ سیاسی آمریکا که در گذشته توسعه یافته اند و موثر بوده اند اکنون برای آمریکا مشکل ساز شده اند." فوکویاما در شرح این ادعا نوشته که نسبت به دیگر لیبرال دموکراسی ها، نظام قضایی و قوه مقننه آمریکا اکنون به موانعی برای عملکرد موثر قوه مجریه این کشور تبدیل شده اند و افزایش نقش آن ها در ساختار سیاسی این کشور به کاهش کارایی دولت انجامیده است. فوکویاما از افزایش نقش گروه های ذینفع (Interest Groups) در تصمیم گیری های اقتصادی-سیاسی در آمریکا به عنوان چالش دیگری نام برده که از کارایی نظام سیاسی اقتصادی آمریکا کاسته است. او همچنین نوشته که نظام دولت فدرال آمریکا به گونه طراحی شده که از شکل گیری یک دولت بیش از حد قدرتمند در آن جلوگیری شود  و به همین خاطر نظام تصمیم گیری در آمریکا بازیگران پرشماری دارد که نتیجه آن کاهش کارایی ساختار تصمیم گیری در بخش عمومی است.

فوکویاما همچنین از بزرگ شدن دولت آمریکا انتقاد کرده و نوشته که پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده آمریکا شروع به شبیه شدن به دولت های مدرن اروپایی کرد و اگرچه هنوز نیز از منظر سهم هزینه های دولتی در تولید ناخالص داخلی (GDP)، دولت آمریکا در مقایسه با دیگر کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، دولتی کوچک محسوب می‏شود اما نمی‏توان از رشد قابل توجه بخش دولتی در اقتصاد آمریکا طی نیم قرن اخیر چشم پوشی کرد. فوکویاما نوشته که طی دهه های اخیر، بزرگ شدن دولت آمریکا باعث پوشیده ماندن ضعف های کیفی آن شده است. به اعتقاد فوکویاما، با پررنگ شدن نقش نظام قضایی، قوه مقننه و گروه های ذینفع در تصمیم گیری های اقتصادی-سیاسی در آمریکا، اکنون رای دهندگان دیگر احساس نمی‏کنند که دولت منتخب آن ها به دنبال تحقق خواسته ها و انتظارات آن ها است و در مقابل احساس می‏کنند که گروهی از نخبگان که بخشی از آن ها نیز غیرمنتخب هستند نقش پررنگ تری در تصمیم گیری ها دارند. رای دهندگان از پول هایی که توسط گروه های ذینفع در واشنگتن هزینه می‏شود گلایه دارند و احساس می‏کنند که دموکراسی آمریکا در حال ربوده شدن توسط گروه های ذینفع است. به اعتقاد فوکویاما، آمریکایی ها به طور تاریخی نسبت به دولت بدبین هستند و به همین خاطر از اینکه دولت بیش از حد قدرتمند شود جلوگیری می‏کنند اما اکنون کنگره این کشور فرآیند تصمیم گیری در صحنه سیاسی آمریکا را کند و پرهزینه کرده و از خودمختاری دولت کاسته است. او نوشته که بهبود ساختار نهادی آمریکا به سختی امکانپذیر است چرا که منافع سیاستمداران آمریکایی در ساختار فعلی تضمین شده است و آن ها علاقه ای به تغییر ساختار ندارند.