استفاده غير بهداشتى بانک ها از منابع بانک مرکزى

بانک یک تجربه بشری است و ما ان را تاسیس نکردیم به همین دلیل باید ذهنیت ها را تغییر دهیم. با این روش بانکداری کردن نمی توان ادامه داد باید روش را تغییر داد.به هر حال 48 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق در هیچ کجای دنیا وجود ندارد اما ما با روش کلینیکی در حال درست کردن اوضاع هستیم در حالی صورت مساله را نادیده می گیریم. بانک ها از غیربهداشتی ترین روش یعنی استقراض از بانک مرکزی برای تامین اعتبار طرح های فاقد توجیه اقتصادی استفاده می کنند در حالی که واقعیت این است که نیاز نیست هر سرمایه گذاری تامین مالی شود. یک جا نیاز به غربال داریم و بخش مالی باید نیازهای سرمایه گذاری را غربال کند. بخش مالی ما باید بدون رودربایستی و شرمندگی به برخی متقاضیان بگوید نه و به این خاطر هم نباید تحت فشار قرار بگیرد. با چشم بسته می‌توانیم بگوییم بسیاری از پروژه‌هایی که تامین مالی می‌شوند نباید تسهیلات دریافت کنند و برعکس. ما عرضه داریم در کنارعرضه تقاضا داریم اما قیمت و از همه مهمتر بازار را نداریم از دیگر سو با این نظام اداری نمی توان تصمیم گرفت در حالی که امروز باید مولفه های خروج از این وضعیت را پیدا کرد.

نظام بانکی ایران را می‌توان به مخروطی تشبیه کرد. این مخروط را به چند روش می‌توان روی زمین قرار داد. اگر این مخروط را از قسمت نوک روی زمین قرار دهیم باید چند نفر را مامور کنیم که این مخروط را نگه دارند.هر چه این مخروط بزرگ‌تر باشد نگه‌داری آن نیز سخت‌تر خواهد بود و به محض این که کسی دستش را بردارد مخروط سقوط خواهد کرد. برای رفع خستگی این افراد باید افراد دیگری را در نظر بگیریم که جای افراد خسته را بگیرند. افرادی باید بر این کار نظارت کنند. اگر این مخروط را از پهلو روی زمین بگذاریم دیگر به افراد نگه دارنده نیاز نداریم اما مخروط ثبات ندارد و دایم می‌غلتد. حال اگر مخروط را از روی پایه بر زمین بگذاریم هم شکل درست و زیبایی به خود می‌گیرد و هم ثبات خوبی دارد. جدا از این که دیگر به فرد یا افرادی برای نگه داشتن آن نیاز نداریم
در مورد بانک هم همین طور است. بانک را ما تاسیس نکردیم. بانک‌ها سال‌های زیادی است که ایجاد شده‌اند و روش‌های زیادی برای حفظ و کارکرد بانک اتخاذ شده است. بانک‌های بسیاری هم بوده‌اند که در طول این سال‌ها ورشکست شده‌اند و در مقابل بانک‌هایی هم بوده‌اند که موفق عمل کرده‌اند. باید از این تجربیات استفاده کنیم و نیازی نیست راه‌های پیموده شده را دوباره طی کنیم. در آخرین رقمی که از سوی رییس کل بانک مرکزی اعلام شد مطالبات معوق حدود 480 هزار‌میلیارد ریال بود. 48‌میلیارد دلار در هیچ کشوری رقم کوچکی نیست.

به هر حل چه مدیران بانک‌ها و نظام بانکی به طور کل و چه بخش خصوصی. اکنون ما به نقطه عطف رسیده‌ایم. یعنی همه متفق‌القول هستیم که باید این نظام اصلاح شود.

*دبیر بیستمین کنفرانس سیاست های پولی و ارزی