اقتصاد ایرانی: اگر عناوین خبری را به حجم مبادلات ترجمه کنیم، باید گفت یوان به خوبی در مسیر مسلط شدن در بازار ارز دنیا در حال حرکت است. یوان این هفته بار دیگر پس از فتح بازار لندن، بزرگترین بازار تبادل ارز خارجی، جایگاه خود را ارتقا داد. این پنجمین گام از برنامه پنج ساله تبلیغاتی و روابط عمومی چین بود. از سال 2009 که چین برای اولین بار اعلام کرد قصد دارد وضعیت یوان را در صحنه بین المللی بهبود بخشد، اطلاعیه ها و نقاط عطف نشان می دهد که واحد پول چین به یک رقیب دلار تبدیل شده است.
این جهش، ظاهرا ناشی از چند عامل است. سپرده یوان ورای مرزهای چین در پنج سال گذشته ده برابر شده است. بازار اوراق قرضه با مبلغ کم برای بدهی های یوان خارج از چین از هیچ به دوازده بار انتشار در ماه رسیده است و یوان دومین ارزی است که در بازارهای مالی و تجاری جهانی بیشترین استفاده را دارد. علاوه بر این باید در نظر داشت که این تصور وجود دارد که رقابتی شدید میان شهرهای مختلف در جهان در جریان است تا خود را به عنوان قطب تجارت یوان تثبیت کنند. لندن این هفته بعد از اعلام دولت چین مبنی بر انتخاب بانک ساخت و ساز چین به عنوان مرجع رسمی نقل و انتقالات یوان در بریتانیا نفس راحتی کشید و موافقت کرد که معاملات مستقیم میان پوند و یوان در چین انجام شود. این اطلاعیه ها همزمان با سفر نخست وزیر چین به انگلستان صادر شد.
انتخاب یک بانک برای نقل و انتقال یوان، کانالی برای یوان موجود در بریتانیا ایجاد می کند که به بازارهای سرمایه چین جریان پیدا کند و این امر باعث می شود که لندن تبدیل به مرکز تجارت این ارز شود. در شهرهای دیگری مثل فرانکفورت و سنگاپور نیز چنین بانک هایی وجود دارد اما لندن در حال حاضر نزدیک به 60 درصد از مبادلات بر پایه یوان بین آسیا و اروپا را میزبانی می کند و توافق این هفته باعث تثبیت جایگاه این شهر می شود.
با این حال تجار ارز لندن ذوق زده نیستند. رشد سریع استفاده از یوان خارج از چین، چه برای معاملات تجاری و چه برای سرمایه گذاری، ناشی از پایه ضعیف آن بوده است. یوان بر اساس گزارش سوئیفت هفتمین ارز مورد استفاده در پرداخت های بین المللی است. در آغاز سال 2012، یوان در رده بیستم قرار داشت. با این حال تنها 1.4 درصد از پرداخت های جهانی با استفاده از واحد پول چین انجام می گیرد؛ در حالی که 42.5 درصد نقل و انتقالات بین المللی توسط دلار انجام می گیرد. باید در نظر گرفت که بسیاری از حجم تبادلات توسط یوان به معاملاتی مربوط می شود که بین شرکت های چینی و شرکت های تابعه آن ها در هنگ کنگ انجام می شود و در نتیجه فاصله زیادی برای تبدیل شدن یوان به یک ارز بین المللی وجود دارد.
گفتنی ها در مورد وضعیت یوان به عنوان یک واحد پول برای سرمایه گذاری بیش از این است. نقطه اوج فروش دلار به عنوان ارز ذخیره بین المللی ناشی از دارایی های نقد آمریکایی هاست که در دسترس خریداران بین المللی قرار دارد. با وجود حجم بالای گزارش ها در سال های اخیر درباره بازار اوراق قرضه با مبلغ کم، پیشنهادات چین بسیار پراکنده است. گروه تازه تاسیس مشاوران جاناتان اندرسون محاسبه کرده است که سرمایه گذاران بین المللی به 56 تریلیون دلار از دارایی های آمریکا شامل اوراق قرضه و سهام دسترسی دارند. هم چنین می توانند به 29 تریلیون دلار از دارایی های یورویی و 17 تریلیون دلار از دارایی های ژاپن دسترسی داشته باشند. اما هنگامی که به دارایی های چین می رسیم تنها 0.3 تریلیون دلار برای سرمایه گذاران خارجی در دسترس است. این مساله یوان را هم سطح پزوی فیلیپینی و کمی بالاتر از نووسول پرویی قرار می دهد.
اما چه چیزی یوان را عقب نگه داشته است؟ پاسخ این است: خود چین ـ هم به خاطر شرایطش و مهم تر از آن به دلیل طراحی این ارز. برای این که یک ارز بین المللی شود، باید راهی برای ترک کشور خود داشته باشد. راحت ترین راه کسری تجاری است. برای مثال از زمانی که ایالات متحده بیش از آن چه صادر می کند، کالا وارد می کند، این مساله باعث می شود منابع جهانی دلار به طور روزانه افزایش یابد. این مساله برای چین کارایی ندارد، چرا که این کشور معمولا مازاد تجاری زیادی دارد. البته چین تلاش کرده با پرداخت یوان برای واردات و قبول دلار برای صادرات این مشکل را حل کند.
با این حال این رویکرد به دلیل طراحی سیستم چینی تا حدی کارایی دارد. خارجی هایی که پول خود را به یوان دریافت می کنند نمی توانند کار زیادی با این ارز انجام دهند و به همین دلیل به دیده تردید به آن می نگرند. چین می توانست این مشکل را با باز کردن یک حساب سرمایه حل کند. گمانه زنی هایی در مورد انجام این کار در پروسه اصلاحات مالی در پکن وجود دارد. اما یونگدینگ، مشاور سابق بانک مرکزی پیش بینی می کند که دولت چین جانب احتیاط را نگه خواهد داشت و به جای حذف کنترل بر سرمایه، به مرور کنترل را کم خواهد کرد و این برای ثبات مالی چین بسیار بهتر خواهد بود. با این حال، این مساله به معنی آن است که شکاف بین تسلط یوان و واقعیت موجود بیشتر خواهد شد.
منبع: اکونومیست