بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 8 تير 1393      10:2

رتبه ایران در مدیریت منابع آبی بین 133 کشور 132 است

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان این که آب در ایران بی ارزش است، گفت:رتبه ایران در مدیریت منابع آبی از بین 133 کشور 132 است.

اقتصاد ایرانی: با توجه به کمبود بارندگی و کاهش ذخایر آب و نظر به اهمیت آب در تولید کشاورزی و زندگی مردم، میزگرد تخصصی «بحران آب و راه مقابله» با حضور عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، محمد تقی توکلی عضو کمیسیون کشاورزی و علیرضا نوذری پور معاون مهندسی آبفای استان تهران برگزار شد.

 ایران به لحاظ اقلیمی کشوری خشک و نیمه خشک و باشرایط بارندگی کم محسوب می شود.

در کشوری با چنین شرایطی روز به روز استفاده از منابع آب های زیرزمینی رو به افزایش است، تا جایی که این مایه حیاتی در شرایط بحران قرار گرفته است.

 ارزش و اهمیت آب بر هیچ کس پوشیده نیست بنابراین شرایط بحران باید برای مردم و مسئولان به یک دغدغه تبدیل شود در حالیکه هر دو بخش آنچنان که باید به این مهم توجه نمی کنند.

غفلت از بحران جدی آب  توسط مسئولیت و عدم اطلاعات کافی مردم نسبت به وضعیت بحرانی آب روز به روز ذخایر زیرزمینی کشور را کاهش داده است.

 در حالی که در هر دو بخش آنچنان که باید به این مهم توجه نمی شود و از همه بدتر اینکه مردم به دلیل نداشتن آگاهی و اطلاعات با مصرف بی رویه و هدر دادن آب به این بحران می افزایند.

غفلت از بحران جدی آب و اگر هر چه سریع تر به این معضل پرداخته نشود در آینده ای نه چندان دور خطر کم آبی شدید و وابستگی به مواد غذایی به صورت جدی کشور را تهدید می کند. 

به گزارش فارس، محمد تقی توکلی رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس در میزگردی که با عنوان «بحران آب» با حضور عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس و علیرضا نوذری پور معاون مهندسی و توسعه آبفای استان تهران برگزار شد، گفت: ایران کشوری خشک و نیمه خشک  است و به طور متوسط میزان بارندگی سالانه در کشور حدود 250 میلی متراست که  این میزان معادل یک سوم بارندگی در جهان است.

* پراکندگی های گسترده بارندگی از تأثیرگذاری بارش می کاهد

وی افزود: بررسی ها نشان می دهد که بارندگی های کشور دارای پراکندگی مکانی و زمان است و بارندگی در کشور پراکنش خیلی گسترده ای دارد به همین دلیل این بارندگی ها خیلی مؤثر نیستند.

ناظر مجلس شورای اسلامی در شورای عالی آب تصریح کرد:  90 درصد بارندگی ها در فصل های سرد سال، 52 درصد از بارندگی ها در 25 درصد از مناطق کشور و 70 درصد هم در فصل های غیر مصرف اتفاق می افتد.

* سالانه کمتر از 250 میلی متر باران می بارد

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی تصریح کرد: با تغییرات آب و هوا و اقلیم، میزان بارندگی ها در سال های اخیر حدود 20 تا 25 درصد کاهش یافته، به طوری که میزان بارش ها در کشور به کمتر از 250 میلی متر رسیده است.

توکلی با اشاره به این موضوع که در کشور تقاضا برای آب افزایش یافته است، تصریح کرد: علیرغم اینکه منابع آبی مطمئنی نداریم، تقاضا برای آب افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: منابع آب تجدید شونده کشور از 130 میلیارد مترمکعب به 100 میلیارد مترمکعب کاهش یافته و آمار رسمی این میزان را 120 میلیارد مترمکعب اعلام کرده اند، همچنین در سال ها و دهه های گذشته میزان بارندگی ها بسیار کم شده در حدی که میزان روان آب های کشور به کمتر از 54 درصد رسیده است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی بیان داشت: هدف از سدسازی ها در کشور ذخیره سازی حدود 65 میلیارد مترمکعب آب بوده، در صورتی که هیچ گاه ذخایر آبی کشور در پشت سدها به بیشتر از 33 میلیارد مترمکعب نرسیده و این موضوع بیانگر این موضوع است که کشورمان به لحاظ ذخایر آبی در حال حرکت به سمت راس بحران است.

* مصرف منابع آب تجدید شونده از مرز بحران عبور کرده است

توکلی گفت: براساس استاندارهای جهانی هر کشوری که بیش از 40 درصد منابع آب تجدید شونده را استفاده کند، وارد بحران آب می شود، در حالی که در ایران حدود 72 درصد از منابع آب تجدید شونده مورد استفاده قرار می گیرد.

وی اظهار داشت: استفاده بیش از اندازه از منابع آب تجدید شونده  طبیعتا باعث می شود که بسیاری از اکوسیستم (زیست بوم) های کشور لطمه بخورد و همچنین سبب می شود که اکثر تالاب های کشور خشک شوند و یا به سمت خشک شدن و تبدیل شدن به نمک زار پیش روند.

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس در پاسخ به این سؤال که چرا وضعیت ذخایر آبی کشور بحرانی شده است، گفت: عدم کنترل رشد تقاضا و پایین بودن راندمان آب و عدم بهره وری آب و استفاده از روش های سنتی مصرف آب این مسائل را به وجود آورده است.

ناظر مجلس شورای اسلامی در شورای عالی آب بیان داشت: آب های زیرزمینی در تمام نقاط کشور دچار مشکل شده اند و در تهران باعث نشست زمین شده است، به طوری که از 509 نقطه مطالعاتی آب های زیرزمینی 300 تا از آنها ممنوعه شده و این اتفاق به این معناست که منابع آب قابل توسعه نیست، ضمن اینکه برای بازگشت به حالت طبیعی منابع آب باید مدیریت و احیا شوند.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس تصریح کرد: در قوانین و برنامه چهارم و پنجم توسعه حکم شده که وزارت نیرو باید میزان آب از دست رفته در آب های زیرزمینی را تا حداکثر 25 درصد احیا و برگرداند، ولی علیرغم اینکه روز به روز تقاضا بیشتر و محدودیت منابع آب افزایش می یابد، هنوز این اتفاق نیفتاده است.  

توکلی گفت: در حال حاضر 10 میلیارد مترمکعب برداشت مازاد از آب های زیرزمینی داریم و آب های سطحی نیز به میزان 50 درصد کاهش یافته است و منابع آب هم به دلیل تولید فاضلاب و آلودگی های کشاورزی در حال تهدید است.

* ملاحظه کاری ها مانع بسته شدن چاه های غیر مجاز است

وی در پاسخ به این سؤال که مجلس در مورد برداشت آب از چاه های غیر مجاز قانون دارد یا خیر؟ گفت: قوانین مجلس زیاد است، در کشور حدود 300 هزار حلقه چاه غیر مجاز وجود دارد که فقط 40 هزار حلقه از این چاه ها در دریاچه ارومیه است، و برای بستن این چاه های غیر مجاز قانون داریم، ولی به دلایل مختلف اقتصادی در مورد بستن آن چاه ها با توجه به اشتغال زا بودن آنها ملاحظه کاری می شود .

* آب فدای اشتغال شده است

عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی تصریح کرد: این نوع ملاحظه کاری ها باعث فدا شدن آب در مقابل اشتغال می شود و اگرچه تولید محصولات کشاورزی را در جهت استقلال انجام می دهیم، ولی در مقابل آب را از دست می دهیم.

* واردات محصولات پر مصرف آب برنامه ریزی شود

توکلی اظهار داشت: به دلیل کمبود آب در کشور باید برخی از محصولات پر مصرف را به جای تولید داخلی از خارج وارد کنیم و این کار به معنای تجارت آب است. کشورهایی که منابع آبی ضعیفی دارند، برخی از محصولات کشاورزی را کشت نمی کند و در عوض نیاز خودشان را با واردات تأمین می کنند.

* کشت محصولات غیر ضروری کشاورزی متوقف شود

وی افزود:بر اساس ظرفیت های موجود باید محصولات کشاورزی کشت شود و برنامه ریزی باید به گونه ای باشد که محصولات استراتژیک و اساسی را خودمان در کشور تولید کنیم و محصولاتی که تولید آنها برای کشور ضروری نیست، را متوقف کنیم.

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس، تصریح کرد: عدم برنامه ریزی برای تولید محصولات کشاورزی از عوامل تأثیرگذار بر هدر رفت آب در کشور است، به طوری که در برخی مناطق کشاورزان محصولاتی را می کارند که حتی برداشت آن برای آنها به صرفه نیست و آن قدر تولید می کنند که امکان فروش آن را ندارند و  علیرغم صرف وقت، زحمت زیاد و همچنین مصرف آب هیچگونه حاصلی برای کشاورز ندارد.

توکلی در پاسخ به این سؤال که برای مبارزه با این مسائل چه راهکاری باید اندیشید، گفت: یکی از کارها این است که سند چشم انداز آب کشاورزی را تدوین و الگوی کشت و سند ملی آب را از آن استخراج کنیم، زیرا با منابع آبی کم و جمعیت زیاد نمی توان چشم بسته و بدون هیچ الگویی کار کرد.

* هزار روستای کشور با مشکل آب مواجهند

وی افزود: در برخی مناطق کشور از جمله روستاهایی در استان لرستان حتی برای تأمین آب شرب با مشکل مواجه هستیم و آبرسانی برای مصرف شرب به این مناطق از طریق تانکر انجام می شود. آبرسانی به هزار روستای کشور از طریق تانکر انجام می شود که 11 درصد این روستا ها در استان لرستان واقع شده اند.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی بیان داشت: طبق آمار استان لرستان جزء استان های پرآب محسوب می شود و 25 درصد از زمین های آن دارای منابع آبی هستند، در حالی که مشاهده می شود، به برخی از روستاهای این استان انتقال آب از طریق تانکر انجام می شود و این اتفاقات مرتبط با برنامه های منسجم از دستگاه های بهره بردار و عدم ارزش مالی آب برای مصرف کننده است، به طوری که ارزش مادی آب صفر است و این موضوع در مصرف زیاد آب بسیار تأثیرگذار است.

توکلی با بیان اینکه مسئول پیگیری قانون آب است، گفت: تا کنون کارگروه هایی روی آن کار کرده اند که تمام ابعاد مربوط به مباحث  آب از قبیل اقتصاد آب، نحوه استفاده از آب، حفاظت از آب، توسعه آب، دیپلماسی آب، نحوه ساختار و اینکه چه مقدار آب به کشاورزی، شرب و صنعت اختصاص یابد در این قانون پیش بینی شده و به زودی این قانون به مجلس ارائه می شود.

وی افزود: برای برداشت آب های زیرزمینی باید کنترل هوشمند نصب شود، زیرا بسیاری از چاه های مجاز هم از حد و اندازه خود بیشتر برداشت می کنند.

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح کرد: اگر کنترل های حجمی هوشمند روی چاه ها نصب و اجرا شوند، طبیعتا مصرف کننده یا کشاورز به اندازه پروانه و مجوزی که به او داده شده  است، برداشت می کند و چون برداشت ها بر اساس مطالعات است و ظرفیت سفره آب زیرزمینی و میزان برداشت مشخص شده است، طبیعتا تعادلی بین تغذیه و تخلیه سفره های زیر زمینی ایجاد می شود  و این وضعیت یعنی رو به کاهش رفتن میزان ذخیره ها متوقف می شود.

توکلی در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان منابع آب زیرزمینی را احیا کرد، گفت:  سفره های آب زیرزمینی مثل سدهای مخزنی روی زیرزمین هستند که بر اثر بارندگی تغذیه می شوند و ما اجازه برداشت از آن میزانی آبی که در اثر بارندگی تزریق می شود، را داریم که به آن آب دینامیک گفته می شود

وی افزود: منابعی از آب های زیرزمینی که اجازه برداشت آن را نداریم، آب استاتیک گفته می شود که این آب به عنوان ذخایر آیندگان است و استفاده از آن به ذخایر سفره های آب زیرزمینی و کیفیت و کمیت آب ضربه می زند.

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس بیان داشت: تا زمانی که میزان ذخیره آب به اندازه تخلیه است مشکلی نداریم ولی مشکل از زمانی آغاز می شود که میزان تخلیه بیشتر از تغذیه باشد و امروزه این اتفاق در کشور در حال وقوع است اما چون با چشم دیده نمی شود، حساسیت آن را درک نمی کنیم.

* روش های احیای آب های از دست رفته

توکلی گفت: برای احیا کردن آب های از دست رفته یا باید بارندگی در حدی باشد که به صورت طبیعی آب به زمین برگردد  و تغذیه شود و  یا اینکه اینکه  آب های سطحی را به صورت تغذیه مصنوعی آبخوان داری به دشت ها تزریق کنیم، همچنین باید میزان برداشت کنترل شود.

وی  در پاسخ به این سؤال که چرا کمترین اعتبارات در مجلس به بخش آبخوان داری و آبخیزداری تعلق می گیرد، گفت: در این مورد اولین حرکت باید از سمت دولت باشد، دولت منابع مالی را صرف مهار آب می کند و علیرغم اینکه در خیلی جاها آب نداریم، ولی سد می سازیم.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اظهار داشت: عدم توجه به مباحث مربوط به آبخوان داری در کشور ناشی از این است که دستگاه های متولی مدیریت آب همه بنگاه هستند و خودشان باید مسائلی مالیشان را مدیریت کنند.

* وزارت نیرو فقط سد می سازد

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس اظهار داشت: طبق قانون وزارت نیرو حفاظت و صیانت از آب را به عهده دارد، ولی مسئولان این وزارتخانه علاقمند به انجام کارهای سخت افزاری مثل سدسازی هستند و حاضر نیستند از لاک تأمین آب بیرون بیایند، زیرا حفاظت و صیانت از آب مشارکت مردم را می طلبد و کار سختی است.

توکلی گفت: از زمان مدیریت تأمین آب گذشته و الان واحد مدیریت مصرف و تقاضا وجود دارد، بنابراین آب را برای مصرف در اختیار کسی گذاشت که ارزش اقتصادی تولید می کند و من قبول داریم که در این زمینه نظارت مجلس کم است.

* مدیریت منابع آبی ایران در بین 133 کشور 132 است

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اظهار داشت: در رتبه بندی جهانی مدیریت منابع آب ایران از بین 133 کشور در رتبه 132 است و این موضوع نشان می دهد که تا چه اندازه به حفظ و صیانت از آب توسط مسئولان بی توجهی شده است.

توکلی در پاسخ به این سؤال که سدسازی های سال های اخیر تا چه اندازه بر افزایش بحران آب در کشور تأثیرگذاشته است، گفت: کشور ایران کشوری خشک و نیمه خشک با پراکندگی منابع آب است، بنابراین یکی از راه های ذخیره سازی آب در کشوری که منابع آبی پراکنده ای دارد، سد سازی است.

وی افزود: اگرچه سدسازی برای کشور به دلیل منابع آبی پراکنده و محدود کاری درست است، اما به دلیل رشد قارچ گونه این سدسازی ها در نقاط مختلف کشور دچار بهم ریختگی در مدیریت منابع آب شده ایم.

عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی اظهار داشت: یک مدیریت جامع برای سدسازی ها نبود، به طوری که هر کس در هر جایی که تمایل داشته اقدام به ساخت سد کرده است باعث به هم ریختگی و ایجاد بحران در منابع آب شده است و این اتفاق مدیریت نقطه ای نامیده می شود.

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس، تصریح کرد: بررسی استاندارهای جهانی، شاخص ها و وضعیت موجود نشان دهنده آن است که ما وارد مرحله بحران در آب شده ایم.

وی به عوامل تأثیرگذار در بحران آب اشاره کرد، و گفت: تغییر اقلیم، کاهش منابع آب تجدید شونده، مصرف زیاد آب و بهره برداری نامناسب از آب از جمله این عوامل هستند.

* آب در ایران کالای بی ارزش است

رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس برای افزایش قیمت آب وارد عمل می شود، گفت: یکی از کالاهای بی ارزش کشور ما آب است و به دلیل برخی اعتقادات مذهبی هرگاه مباحث مربوط به افزایش قیمت آب مطرح می شود، عده ای با آن مخالفت می کنند و این موضوع کاملا به ضرر مملکت است.

توکلی افزود: اگر قرار است جمعیت کشور افزایش یابد لازمه این کار فراهم کردن شرایط امنیت غذایی است و برای تأمین امنیت غذایی این جمعیت باید راندمان آب افزایش یابد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir