بدون "شغل ایتالیایی"

اقتصاد ایتالیایی: بسیاری از ایتالیایی های تحصیل کرده ترجیح می‏دهند که در جایی خارج از این کشور مشغول به کار شوند. یکی از اصلی ترین دلایلی که باعث شده است تا طبق آمار رسمی، 300 هزار ایتالیایی تحصیل کرده کشور خود را ترک کنند، شرایط اجتماعی ناعادلانه است که در آن یافتن شغل مناسب به روابط خانوادگی، وابستگی های سیاسی و توصیه نامه ها بستگی دارد. ماه گذشته ایتالیا شاهد تظاهرات غیرمنتظره و خشونت آمیز دانش آموزان و دانشجویانی بود که به اصلاح نظام دانشگاهی این کشور معترض بودند.

اما مشکل تا چه حد جدی است؟ به اعتقاد وزیر جوانان ایتالیا در سال 2002 اصلا مشکلی وجود ندارد، او عنوان کرده بود که سالیانه تنها 150 تا 300 ایتالیایی تحصیل کرده کشور خود را برای دستیابی به شرایط بهتر ترک می‏کنند. وزیر جوانان دولت فعلی در صحبت های خصوصی به وجود چنین پدیده ای اعتراف می‏کند اما می‏گوید که عامل اصلی این پدیده مربوط به کاستی های بخش تحقیقات علمی ‏است. اما ادعای او صحیح به نظر نمی‏رسد. تحقیقات نشان داده است که در میان ایتالیایی های تحصیل کرده ای که به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرده اند –آمریکا مقصد اصلی مهاجرین ایتالیایی محسوب می‏شود- تنها 17 درصد در بخش های مربوط به تحقیق و توسعه مشغول به کار شده اند و بخش قابل توجهی از آن ها عهده دار مشاغل مدیریتی شده اند.

با این حال آنچه ایتالیا را از دیگر همتایانش متمایز می‏کند، تعداد افراد تحصیل کرده ای که جلای وطن کرده اند، نیست؛ چرا که تعداد چنین افرادی برای کشورهای انگلستان، فرانسه و آلمان بیشتر از ایتالیا است. مشکل اینست که تعداد افراد تحصیل کرده ای که ایتالیا را ترک می‏کنند بیشتر از تعدا افراد تحصیل کرده ای است که به این کشور وارد می‏شوند و به همین دلیل است که می‏توان ادعا کرد که ایتالیا با مشکل فرار مغزها دست به گریبان است، مسئله ای که عمدتا در میان کشورهای در حال توسعه مشاهده می‏شود. در مقابل همتایان توسعه یافته ایتالیا به مبادله نیروهای ماهر مشغولند؛ برای مثال متخصصان علوم کامپیوتری بریتانیا جذب دره سیلیکون در آمریکا می‏شود و در عوض پژوهشگران اسپانیایی علوم پزشکی شغل مطلوب خود را در بریتانیا می‏یابند.

سال گذشته، دولت سیلویو برلوسکونی برای دومین بار طی 9 سال گذشته تلاش کرد تا با وضع مشوق های مالیاتی، دانشگاهیان ایتالیایی را برای بازگشت به کشورشان ترغیب کند اما طبق بررسی های سونیا مورانو که با بیش از 50 دانشمند ایتالیایی مهاجر مصاحبه کرده است دو عامل اصلی برای ترک ایتالیا توسط دانشگاهیان وجود دارد. یک عامل سرمایه گذاری اندک ایتالیا در زمینه تحقیق و توسعه است و عامل دیگر که به نظر اصلی ترین دلیل هم می‏رسد غیرشفاف بودن نظام استخدامی ایتالیا است.

منبع: اکونومیست