بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 14 تير 1393      13:31

نشانه‌های امید و ابهام در مذاکرات وین 6

دور جدید مذاکرات ایران با گروه 1+5 که در وین برگزار شده را می توان طولانی ترین و مهم ترین دور گفت و گو ها دانست. بر اساس توافق های پیشین، قرار است در این در نشست متن نهایی طرح اقدام مشترک از سوی طرفین نگارش شود.

اقتصاد ایرانی: دکتر متقی در سرمقاله امروز دنیای اقتصاد نوشت: دور ششم مذاکرات وین در دوم جولای 2014 برگزار شد. در این مذاکرات وزیر امورخارجه ایران به همراه کاترین اشتون و وندی شرمن، مدیرکل وزارت امورخارجه آمریکا دور جدید گفت وگوهای راهبردی ایران و گروه 1+5 را آغاز کردند.
در برنامه اجرایی و زمان بندی شده مربوط به روند نهایی سازی «طرح اقدام مشترک» مقرر شده بود که متن اولیه در دور پنجم مذاکرات هسته ای وین تنظیم شود. اگرچه بسیاری از کارگزاران و مقامات اجرایی ایران تلاش داشتند روندهای همکاری جویانه را در فضای دور پنجم مذاکرات وین گسترش دهند، اما تفاوت های ادراکی ایران، آمریکا، کشورهای اروپایی، روسیه و چین به اندازه ای بود که امکان دستیابی به قالب های کلی در روند تنظیم پیش نویس توافق نامه با دشواری روبه رو شد.  در روند مذاکرات وین 5 «ویلیام برنز» معاون سیاسی وزارت امورخارجه آمریکا نیز برای ایجاد همپایگی دیپلماتیک در زمان محدودی حضور یافت. چنین تلاش هایی نتوانست نتایج موثری را برای نهایی سازی پیش نویس موافقت نامه فراهم آورد. جان کری نیز امیدوار است مذاکرات وین 6 بتواند اهداف مورد نظر جهان غرب را تامین کند. به همین دلیل گفته است اگر روند مذاکرات ماهیت همکاری جویانه داشته باشد و زمینه برای توافق نهایی فراهم شود، نامبرده نیز همانند اجلاسیه ژنو، 24 نوامبر 2013، در وین حضور پیدا خواهد کرد.  براین اساس، می توان نشانه های ابهام و امید در روند مذاکرات را مورد ارزیابی قرار داد. ابهام به این دلیل است که هنوز قالب های ادراک راهبردی ایران و کشورهای 1+5 در وضعیت تفاوت بنیادین قرار دارد. امید را باید در قالب گفتمانی دولت و وزارت امورخارجه مورد توجه قرار داد. مقامات وزارت امورخارجه ایران روند مذاکرات را همکاری جویانه توصیف کرده که هرگونه توقف مقطعی و مرحله ای، از طریق سازوکارهایی همانند «مساعی جمیله» می تواند به نتایج موثری در روند همکاری گرایی منجر شود. وین که در زمره نهادهای فرعی سازمان ملل برای حل و فصل موضوعات راهبردی از طریق همکاری های دیپلماتیک است، دوره ششم مذاکرات هسته ای را آزمون می نماید. مذاکراتی که زمینه های اجرایی آن در دور پنجم مذاکرات وین و در روند دیدارهای دوجانبه مقامات وزارت امور خارجه ایران با نمایندگان آمریکا، آلمان، فرانسه و روسیه حاصل شده است. هدف اصلی تیم دیپلماتیک و سیاست خارجی ایران در مذاکرات دوره چهارم و پنجم وین را باید پیدا کردن راه حل های اجرایی برای عبور از بن بست دیپلماتیک دانست. بن بستی که در روند دور چهارم مذاکرات هسته ای وین آغاز شده و با محدودیت هایی از سوی تیم مذاکره کننده آمریکا روبه رو شده است.
بخشی از محدودیت های آمریکا در برابر تیم هسته ای ایران مربوط به تعداد و قابلیت سانتریفیوژها است. به هر میزان که مذاکرات گسترش پیدا می کند، شکل جدیدی از سازوکارهای دیپلماتیک، نهادی و راهبردی فراروی تیم مذاکره کننده قرار می گیرد. روندهایی که می تواند بر سرنوشت موافقت نامه جامع هسته ای تاثیرگذار باشد. بن بست های گذشته به عنوان آغازی برای دور جدید مذاکرات است.
بحث اصلی تیم مذاکره کننده آمریکایی مربوط به موضوعاتی ازجمله تعداد سانتریفیوژها، قابلیت سانتریفیوژها، امکان جابه جایی و تعویض سانتریفیوژها و همچنین چگونگی توانمندی و قابلیت های موشکی ایران است. یکی دیگر از انتظارات هیات آمریکایی و گروه 1+5 آن است که ایران به جای بهره گیری از ابزارها، قابلیت ها و سازوکارهای مربوط به تولید آب سنگین، فعالیت خود را در حوزه آب سبک متمرکز کند.
دیپلمات های آمریکایی بر این موضوع تاکید دارند که حل وفصل مسائل موشکی ایران در قطعنامه 1835 و 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد تاکید قرار گرفته است. بنابراین بخشی از مفاد مربوط به توافقات ایران با گروه1+5 خواهد بود.
در شرایطی که نگرش ایران بر این موضوع قرار گرفته است که مذاکرات صرفا مربوط به فعالیت هسته ای ایران است. از سوی دیگر، دیپلمات های ایرانی امیدوار هستند که زمینه های حفظ قابلیت هسته ای جمهوری اسلامی به وجود آید.
در این فرآیند، اتاق های فکر و کنگره آمریکا نیز بر تداوم محدودسازی اقتصادی ایران در صورت عدم دستیابی به نتیجه نهایی تاکید داشته اند. بازیگران یادشده بر این موضوع اصرار می ورزند که تداوم تحریم های اقتصادی ایران زمینه «انتخاب همکاری جویانه» هیات دیپلماتیک ایرانی را به وجود می آورد. به همین دلیل است که خبرگزاری ها از احتمال سفرهای رفت و برگشت ظریف به تهران برای رایزنی و کسب مجوزهای لازم برای تصمیم گیری تاکید دارند.
در شرایط موجود نشانه هایی مشاهده می شود که ساختار داخلی و تیم دیپلماتیک آمریکا از الگوهای همکاری جویانه بهره نمی گیرند. جان کری در اول جولای 2014 بر این موضوع تاکید داشت که ایران باید انتخاب و تصمیم گیری کند. شاید ادبیات جان کری نشانه آن است که ایالات متحده از الگوی کنش دیپلماتیک در لبه پرتگاه بهره می گیرد.  در شرایطی که تیم ایرانی امیدوار است به توافق سازنده براساس الگوی تعادلی نائل شود. طبیعی است که تحقق چنین اهدافی در شرایط دیپلماسی اجبار ایالات متحده کار دشواری خواهد بود. بهره گیری از تیم فنی، حقوقی و دیپلماتیک می تواند نتایج بهتری را برای هیات مذاکره کننده ایجاد کند.


 

آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : مذاکرات وین
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir