بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 25 مرداد 1393      13:57

سرمایه گذاری خارجی در سند راهبردی بورس

بحث سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خارجی بحث پیچیده ایست که سند راهبردی از مصادیق آن عبور کرده است. حسب تعریف، خرید سهام در بازارهای سرمایه سایر کشورها جزء سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی به حساب می آید.
نویسنده :
سید مهدی سديدی

اقتصاد ایرانی: اوایل تیرماه 1393 مجموعه جداولی به عنوان ویرایشی از "سند راهبری بورس" منتشر گردید سندی مشتمل بر 7 سیاست  17 روش، 88 هدف راهبردی کمی و در نهایت 243 اقدام راهبردی. در یادداشتی به عنوان "سند راهبردی بورس از نگاهی دیگر" به طور تفصیل به خطاهای روش شناسانه این سند پرداخته ام. خطاهائی که حاصل درک ناصحیح علم استراتژی و متدلوژی تدوین یک برنامه استراتژیک می باشد. در این یادداشت سعی دارم هدف راهبردی کمی " افزایش ارزش سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم خارجی در بازارهای اوراق بهادار متشکل" را مورد بررسی اجمالی قرار دهم.

این هدف راهبردی کمی در ذیل اولویت راهبردی افزایش توان ثروت آفرینی کشور مطرح گردیده است در واقع درخت واره این اولویت بدین شکل قابل نمایش است:

 

نکات قابل تأمل:

  1. چرا ضریب وزنی این هدف راهبردی 5 درصد لحاظ شده است؟ در جائیکه در همین سند ضریب وزنی "ارسال اطلاعات مورد نیاز سیستم یکپارچه اطلاعات اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی" 30 درصد در نظر گرفته شده است آیا اهمیت راهبرد سرمایه گذاری خارجی یک ششم آن است؟؟! به طور کل تصویر مشخصی برای وزن دهی اهداف راهبردی در سند دیده نمی شود.
  2. بحث سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خارجی بحث پیچیده ایست که سند راهبردی از مصادیق آن عبور کرده است. حسب تعریف، خرید سهام در بازارهای سرمایه سایر کشورها جزء سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی به حساب می آید. و در سرمایه گذاری مستقیم، شخص حقیقی و یا حقوقی خارجی به طور مشخص به ایجاد یک کسب و کار در کشور میزبان می نماید. حال نقطه مبهم اینجاست مصادیق سرمایه گذاری مستقیم یا غیر مستقیم که از طریق بورس تهران انجام می شود کدام است؟ با توجه به آنکه فرمول محاسبه در این سند نسبت هر دو سرمایه گذاری به ارزش بازارهای اوراق بهادار ذکر شده است، بیان مصادیق مورد نظر بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
  3. در اهداف کمی سالانه برای سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی تا پایان سال 96 هدفی برابر 5 درصد ارزش بازار و برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی 0.17 درصد ارزش بازار در نظر گرفته شده است یعنی در پایان سال 96 بورس تهران 5 درصد ارزش خود را از سرمایه گذاری مستقیم یا غیر مستقیم خارجی خواهد داشت. یعنی با فرض ثابت بودن ارزش بازار در سال 96 قریب به 20 هزار میلیارد توان سهام در مالکیت سرمایه گذاران خارجی خواهد بود! حال با توجه به قوانین موجود و سهم شناور 20 درصدی بازار باید گفت هدف کمی طوری طراحی شده است که بخش قابل توجهی از سهام شناور بازار به سرمایه گذاران خارجی اختصاص خواهد یافت، آیا چنین چیزی ممکن است؟ نکته دیگر در این خصوص حجم سرمایه گذاریهای خارجی مستقیم کل کشور در سالهای اخیر می باشدو  میزان تناسب هدف طراحی شده با واقعیتهای شاخصهای سرمایه گذاری خارجی قابل بحث است. جا دارد تدوین کنندگان سند منطقهای عددی خود را منتشر نمایند.
  4. برای اولین بار است که سند راهبردی منتشره در سال سوم برنامه خود ویرایش می شود. جدولهای کمی این سند شامل سنوات 91 و 92 نیز می باشد. دو احتمال موجود است یا آنکه بورس تهران در پاسخ به  درخواست وزارت اقتصاد همان سند قبلی خود را منتشر نموده است یا آنکه در تاریخهای اهداف کمی ایرادی وجود دارد. به هر حال قابل درک نیست که سندی در تاریخ انتشار خود در سال سوم برنامه ای اش باشد.
  5. مهم ترین نکته در مراودات بین المللی سهام؛ مسئله راستی آزمائی اطلاعات به شیوه بین المللی می باشد. یعنی گزارشات مالی ضرورت دارد تا توسط مرجع حسابرس بین المللی تهیه و تأیید شده باشد. متاسفانه سند به این موضوع به هیچوجه توجه ننموده است و مشارکت سرمایه گذاران خارجی را در حد ترجمه فارسی به انگلیسی تنزل داده است.
  6. خروجی های ملموس ذکر شده را نمی توان به عنوان یک محصول از یک اقدام راهبردی نام برد. جریان سرمایه گذاری خارجی بیش از آنکه به پیامهای بازرگانی، سایتهای اطلاع رسانی و ... نیازمند باشد از مولفه های اساسی سرمایه گذاری تبعیت می کند. مؤلفه هائی که در صدر آن امنیت سرمایه گذاری و ثبات قوانین به چشم می خورد. به حتم همین 243 راهبرد معرفی شده در این سند که بندهای زیادی از تغییر قوانین را نیز در خود جای داده است به عنوان عاملی برای احتیاط بیشتر سرمایه گذار خارجی به حساب می آید. سرمایه گذار خارجی امنیت و روانی معاملات تجاری را به عنوان فاکتورهای اصلی حضور خود می داند. امنیت سرمایه گذاری از اعتبار بخشی اطلاعات شرکتها توسط نهادهای حسابرس معتبر فراملیتی و روانی نیز از ابزارهای ساده و سریع معاملاتی حاصل می گردد.
  7. درج زمان پایان برای برخی از اقدامات راهبردی ذکر شده قابل درک نیست. عمده اقدامات راهبردی ذکر شده به صورت همیشگی در جریان می باشند و تا زمانی که بازار سرمایه فعالیت دارد آنها نیز فعال هستند. به نظر می رسد چون از لحاظ ماهیت این سند به یک برنامه عملیاتی بیشتر شبی است طراحان نگاه سازه ای و پروژه ای به موضوع داشته اند مثلا اقدام تعامل با نهادهای مالی خارجی یا اعطا مشوقات جذب سرمایه گذار خارجی  را در بازه زمانی مسدود شده به انتهای 93  قرار داده اند مگر پروژه ساخت پل یا ساختمان است که تاریخ بهره برداری داشته باشد؟
  8. عبارت "منوط به همکاری" نشاندهنده ریسک برنامه ریزی است. راهبردها به هر میزان که کنترل شده باشند امکان دستیابی به آنها بیشتر می باشد.
  9. آشنایان با فرآیند سرمایه گذاری خارجی، به خصوص سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه بین المللی به خوبی می دانند که مواردی بسیار کلیدی تر و اساسی تر برای فراملیتی کردن یک بازار سرمایه نیاز است. پذیرش شرکتهای غیر وطنی، پذیرفته شدن در بورسهای خارجی دروازه ایست برای تردد سرمایه گذاران خارجی به بازار سرمایه یک کشور. بین المللی شدن نهادهای بازار سرمایه کشور گام دیگریست برای جریان سرمایه گذاری خارجی و در خاتمه باید اشاره کرد جداول منتشره از طریق بورس تهران نیازمند بازنگری و تأمل جدی دارد. به هیچ وجه به این سیکل تنظیمی نمی توان سند راهبردی یا برنامه استراتژیک گفت. اهداف در یک برنامه استراتژیک ماحصل یک فرآیند پیچیده اولویت گذاری می باشند. بورس تهران به طور مشخص باید به دنبال آن باشد که بداند با کدام "نقطه قوت" خود می تواند "فرصتی" را در حوزه جذب سرمایه گذار خارجی شکار نماید تا بر اساس آن استراتژی عملیاتی را بنویسد. در حال حاظر آنچه مشاهده می شود سنگینی کفه ضعفها و تهدیدها بر فرصتها و قوتها می باشد.

 

منبع: تعادل


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : سند راهبردی بورس
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir