پتانسیل‌های رشد در بورس

اقتصاد ایرانی: روند نزولی اما محدود شاخص کل بورس تهران در اولین روز از شهریورماه دیروز هم ادامه یافت و با آنکه در ابتدای معاملات رکورد 74 هزار واحدی باز پس گرفته شد اما در نهایت تابلو قرمز بسته شد. بررسی ها نشان می دهند صنایع پرپتانسیل برای رشد کم نیستند و اخبار مهمی درمورد سهام برخی گروه ها از جمله خودرویی ها، پتروشیمی ها، دارویی ها، معدنی ها و ... به گوش می رسد که بر اساس آن باید ریزش های فعلی را مقطعی ارزیابی کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، افزایش شاخص بورس اوراق بهادار در ساعات نخستین معاملات دیروز در حالی امید تازه ای در بازار ایجاد کرد که در جریان ادامه معاملات در نهایت 37 واحد از این شاخص کاسته شد و افت 5 صدم درصدی ثبت کرد.
دیروز شاخص بازار در حالی در یک ساعت اول معاملات بیش از 100 واحد افزایش ثبت کرد که شاخص تا ساعات پایانی معاملات تا 73 هزار و 868 واحد متوقف شد. با این حال بیش از 353 میلیون سهم به ارزش 907 میلیارد ریال در 42 هزار دفعه داد و ستد شد که با وجود کاهش شاخص، میزان قابل توجهی به شمار نمی آید. کارشناسان معتقدند به رغم روند کاهشی بازار سهام، پتانسیل های بورس و گروه های پر پتانسیل در این بازار کم نیستند.
بازار سهام روز گذشته در واکنش به برخی اتفاقات و تصمیمات حوزه های خرد اقتصاد شاهد مثبت شدن اغلب نمادهای خودرویی بود. خبر کاهش نیافتن قیمت خودرو از سوی شورای رقابت و همچنین تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت بر دخالت نکردن در قیمت گذاری خودرو واکنش سبز نماد خودرویی ها را در اولین روز کاری معاملات بورس در پی داشته است. این روند مشخص در حالی است که نماد فارس (صنایع پتروشیمی خلیج فارس) با 71 واحد تاثیر مثبت بر شاخص، بیشترین تاثیر را در بازار بر عهده داشته است. معامله 5/5 میلیون سهم این نماد که 98 درصد آن توسط حقوقی ها خریداری شد، شاخص بازار سهام را با جهش روبه رو کرد. دیروز در ساعات اولیه معاملات دادو ستد 6/11 میلیون سهم از ایران خودرو با استقبال 70درصدی حقیقی ها روبه رو شد. 7/7میلیون سهم از سایپا نیز که با اقبال 97درصدی حقیقی ها همراه بود، روند افزایشی شاخص را تشدید کرد. سایر نمادهای خودرو همچون خپارس، خگستر، خبهمن، خاور، وساپا و سایر نمادهای خودرویی نیز سبز شدند، در مقابل نماد شرکت های فولاد مبارکه اصفهان، گسترش نفت و گاز پارسیان، توسعه معادن و فلزات و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در راس بیشترین تاثیرات منفی بر شاخص، به ترتیب بین 33 تا 12 واحد از شاخص کل را کاهش دادند.
بنا بر اطلاعات به دست آمده، ایران خودرو در روز چهارشنبه گذشته به بیشترین رکورد تولید روزانه خود دست یافته است. خبرهایی نیز از صادرات تیبا2 خودرو سازی سایپا به آذربایجان منتشر شده بود که نمادهای دو غول خودرو سازی کشور را با اقبال بیشتری روبه رو کرده است. در میان صنایع بازار سهام می توان همچنان خودرویی ها را با توجه به رفع نگرانی برخی برای افت قیمت خودرو و تداوم تولید و فروش آنها در کنار چشم انداز رفع تحریم ها و قراردادهای خطوط جدید تولید با شرکت های خودرو ساز بزرگ جهان که نام خودرو سازان آمریکایی نیز گاهی در میان آنها مطرح می شود، بهترین های بازار ارزیابی کرد.
صنعت پتروشیمی نیز با آنکه در برابر موضوعاتی از قبیل نرخ خوراک و محدودیت های صادراتی در گذشته و همچنین تحریم های این صنعت، با چالش های مهمی روبه رو شده بود، به نظر می رسد با تدوین برنامه های توسعه این صنعت در شرایط رو به رشدی قرار دارد. به طوری که وزیر نفت از افزایش میزان تولید این بخش تا 100 میلیون تن در سال و تامین مالی در برخی پروژه های جدید از طریق فاینانس های چینی خبر داده و به نظر می رسد میزان صادرات می تواند به 50 میلیارد دلار در سال برسد. این موضوع در کنار ثبات نرخ خوراک تا 15 سال آینده پتانسیل های این بخش را در تولید، صادرات و بازار سهام افزایش خواهد داد. کارشناسان ظرفیت های نهفته در این صنعت را جزو افق های روشن آن در آینده می دانند.
افت اخیر بهای نفت و سایر کالاهای همسو، موجب شده تا بهای تولیدات شرکت های تولیدی در گروه معدنی ها نیز از شرایط مناسبی برخوردار نشود.در بازار سهام به دلیل تاثیرپذیری صنایع معدنی از افت قیمت جهانی کالاها، با وجود بزرگی این صنعت در کشور، سهام اغلب این صنایع با افت قیمت روبه رو است. با این حال تازه ترین خبرها از نشست رئیس فدرال رزرو در جمع وزرای دارایی در آمریکا حکایت دارد که تاکید دوباره جانت یلن درخصوص تداوم خرید اوراق قرضه توسط بانک ها در قالب تسهیلات مقداری مسیر حرکت قیمت طلا و سایر کالاها را به نفع آنها بازگردانده است.از این رو انتظار می رود کاهش انتظاری قیمت کالاهای پایه در بازارهای جهانی حداقل تا ابتدای سال 2015 متوقف شود و شرکت های بورسی نیز ازاین منظر پتانسیل های خود را احیا کنند. معامله توافقی 159 میلیون سهم از نماد «ومعادن» در روز گذشته نشانه ای از این پیش بینی ها در بورس دیروز بود.
در این راستا نایب رئیس خانه معدن از اعلام آمادگی سرمایه گذاران خارجی برای حضور در پروژه های معدنی ایران خبر داد و گفت: سرمایه گذاران خارجی به محیطی ایمن و امن برای سرمایه گذاری نیازمند هستند. محمد رضا بهرامن در نشست خبری خود با خبرنگاران با تاکید بر حضور سرمایه گذاران خارجی در بخش معدن، گفت: حضور سرمایه گذاران خارجی در بخش معدن به شدت می تواند در ورود تکنولوژی و ماشین آلات موثر باشد.
در گروه های دارویی نیز پتانسیل های رشد فراوان است. دارویی لقمان و دارو سازی امین و داملران روز گذشته کار خود را با صف خرید به اتمام رساندند. بر اساس آمارهای موجود، میزان مصرف تولیدات پزشکی و دارویی در سبد مصرفی خانوار ها افزایش داشته است. همچنین در راستای حمایت از تولید، امکان اعطای مجوز افزایش قیمت به دارویی ها نیز در 6 ماه دوم وجود دارد. امسال گروه دارویی ها سود آوری بهتری نسبت به سال قبل داشته اند. برداشته شدن تحریم ها و فشار از روی این صنعت می تواند چشم انداز رونق تولید و افت قیمت تمام شده را بهبود ببخشد. افزایش نرخ دلار درحالی منجر به گران شدن واردات مواد اولیه این صنعت در سال قبل شد که چشم انداز تعدیل نرخ دلار مهم ترین عامل در کاهش هزینه های سربار در این شرکت ها است.
مبنا قرار گرفتن واقعیت های اقتصادی کشور برای رشد منطقی شاخص های بازار سرمایه انتظار اغلب کارشناسان شده است. با این حال آنچه تاثیر گذاری واقعی خود را بر بازار ها نشان داده است، صرفه اقتصادی بهره بردن از نرخ سود بانکی است. در بررسی ها نشان داده شده که بهره بانکی با نرخ 8/1 درصدی بازدهی ماهانه در مقایسه با زیان 8/0 درصدی بازار سرمایه، زیان 6/1 درصدی بازار سکه و زیان یک درصدی بازار دلار، همچنان مطلوب ترین گزینه سرمایه گذاری ها است. بانک ها همچنان بهترین سودهای سرمایه گذاری را به سپرده گذاران می دهند و سایر بازارها به ویژه بازار ارز و سکه کمترین سفته بازی را شاهد هستند و افت ادامه دار قیمت ها در این بازارها شاهد این روند است. بنگاه های کلان اقتصادی اما در مناقشه نرخ بهره بانکی عمدتا به نفع دریافت آسان وام های بانکی و صرف نظر از قیمت وام ها تغییر پارادایم داده اند. کارشناسان معتقدند افت نرخ تورم نقطه به نقطه و البته انتظار برای پیروی سریع تر نرخ تورم میانگین از آن، انتظارات عمومی را برای کاهش نرخ سود بانکی تشدید کرده است. با این وجود واقعیت ها نشان می دهد که همچنان سپرده پذیری ها با نرخ های سود بیشتر از 20 درصد ادامه دارد. این روند به دلیل تاثیر ویژه بر کنترل و تجمیع نقدینگی همچنان از حمایت ویژه بانک مرکزی برخوردار است. جالب اینکه با توجه به فاصله داشتن شرایط بازدهی و سودآوری بنگاه های اقتصادی و شرکت های بزرگ تولیدی با شرایط مطلوب فضای کسب و کار، قضاوت های هیجانی برای تزریق نقدینگی به شرکت ها اغلب مورد تایید برخی کارشناسان قرار نمی گیرد. هزینه تامین مالی در شرکت های تولیدی بر اساس یک ارزیابی همچنان درصد بالایی از قیمت تمام شده نیست. سهام بانک ها در این میان همچنان در میان بهترین سهم های بازار سرمایه است.این شرایط البته تا چهار ماه دیگر در میان برخی گمانه زنی های مثبت و منفی برای نتیجه گرفتن از مذاکرات هسته ای ادامه خواهد یافت و تلاش برای بازپرداخت بدهی دولت به بانک ها و باز پس گیری مطالبات معوق همچنان می تواند افق بهتری از سهام بانک ها و واسطه گری های مالی را در بازار تقویت کند.
فارغ از برخی پتانسیل های موجود برای سهام بانک ها در بازار سهام کشور، برخی نگرانی ها نیز همچنان وجود دارند که عمدتا ناشی از اشکالات ساختاری است.
حسین خزلی خرازی، کارشناس و کارگزار بازار سهام با یک آسیب شناسی از ریسک های سهام بانک ها، به نگرانی های موجود درخصوص قفل شدن بخش عمده ای از سرمایه بانک ها اشاره کرد و در عین حال تقاضا برای افت نرخ بهره بانکی را به توجیه بالا بودن سهم هزینه تامین مالی بنگاه ها رد کرد. خزلی خرازی گفت: بنا بر یک گزارش منتشر شده 62 درصد منابع بانکی کشور قفل شده و امکان تجمیع دوباره و پمپاژ آنها به اقتصاد کشور وجود ندارد. او بدهی های بانک ها به بانک مرکزی، بدهی های دولت به بانک مرکزی، مطالبات معوق، مطالبات سررسید گذشته و استمهال شده توسط بانک ها را از جمله مهم ترین موارد این موضوع عنوان کرد که میزان تقریبی آن 300 هزار میلیارد تومان می شود. به گفته وی اینکه این میزان از نقدینگی امکان تجمیع و گردش دوباره را در اقتصاد نیابد البته به اشکالات به وجود آمده در کلان اقتصاد مربوط است که در صورت حل مشکلات، می تواند بازارهای مهم را به حرکت وادار کند.
وی عدم رعایت دقیق تکالیف بانک ها را در تودیع ذخایر نزد بانک مرکزی به عنوان یکی از الزامات مهم کمیته بال 1 و 2 مشخصه دیگری از نگرانی های واقعی صنعت بانکداری در بازار سهام ارزیابی کرد؛ اتفاقی که نگرانی از تسری و تمدید آن برای سال های بعدی را نیز به دنبال دارد که به اثر دومینوی مالی منتهی می شود و خطر ورشکستگی را عمدتا به دنبال دارد.
خزلی خرازی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به هزینه تامین مالی بنگاه ها و اثرات آن بر گروه ها و صنایع بورسی تاکید کرد: هزینه تامین مالی در بنگاه ها کمتر از 5 درصد است، سرمایه اولیه، هزینه های سر بار و حقوق و دستمزد بیشترین هزینه ها را به خود اختصاص می دهد. در بنگاه هایی که 100درصد سرمایه اولیه را سهامداران تامین کرده اند، هزینه تامین مالی به صفر می رسد و در بنگاه هایی که 50 درصد استقراض صورت می گیرد، میانگین موزونی از میزان ونحوه استقراض ها هزینه تامین مالی را تشکیل می دهد.
اودر تحلیل تقاضای عمومی برای کاهش نرخ سود بانکی این چنین گفت: فکر نمی کنم این رویه درست باشد که منابع ارزان را افزایش بدهیم؛ چرا که وام های ارزان و تسهیلات تکلیفی که اعطا شده موجب رقابتی شدن اقتصاد نشده است. هر گونه سوبسید به بنگاه ها حتی به صورت نرخ بهره ارزان موجب فلج شدن آن در دراز مدت می شود و کمکی به توسعه نمی کند.