بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 16 شهريور 1393      12:18

مخالفان یارانه غذا و انرژی چه می گویند؟

ناتوانی در پرداخت یارانه مشکل عمده پیش روی مصر، اندنونزی و هند است.

اقتصاد ایرانی: سیاست های کمی هستند که اقتصاد خوب را در مقابل سیاست های خوبی مانند یارانه برای غذا و انرژی قرار می دهند. ناتوانی برای پرداخت یارانه در حال حاضر یکی از مشکلات سه رهبر جدید در جهان است: عبدالفتاح سیسی ـ رئیس جمهور مصر، جوکو جوکوی ویدودو ـ رئیس جمهور منتخب اندونزی و نارندا مودی ـ نخست وزیر هند.

سیسی با این ضرورت مواجه است که یارانه ها را به شکل بهتری از آن چه انتظار می رود، قطع کند. در مقابل، عملکرد مودی بدتر از آنچه انتظار می رفت بوده است ـ او حتی به موافقتنامه طولانی مدت با سازمان تجارت جهانی نیز پایبند نبوده است. برای ارزیابی عملکرد جوکوی نیز هنوز زود است.

قطع ناگهانی یارانه انرژی توسط سیسی قیمت ها را 48-41 درصد افزایش داد و منجر به شکل گیری اعتراضاتی شد. برنامه یارانه غذایی مصر که بیش از 5 میلیارد دلار در سال هزینه دارد نیز نیاز به اصلاح فوری دارد. قیمت نان در این کشور آن قدر پایین نگه داشته شده که از آن برای تغذیه حیوانات استفاده می شود. تلاش های قبلی برای کاهش چنین یارانه هایی در کشورهای شمال افریقا منجر به ناآرامی و حتی سقوط دولت ها شده است. اما دولت سیسی در این امر نیز موفق به نظر می رسد. یارانه نان در حال حاضر 13 درصد کاهش پیدا کرده است.

سیسی گزینه های کمی برای انتخاب دارد. حتی با کاهش یارانه ها، در سال آینده دولت با 10 درصد کسری بودجه مواجه خواهد بود. با این حال، انتظارها از سیسی که در شرایط سیاسی شکننده قدرت را به دست گرفته کمتر از مودی است که با رای اکثریت مردم هند در انتخاباتی دموکراتیک روی کار آمده است.

در اندونزی، جوکوی در حالی در اکتبر قدرت را در دست گرفت که وارث سابقه ای طولانی در پرداخت یارانه به سوخت بود. این رقم به 21 میلیارد دلار در سال می رسد که دولت دیگر نمی تواند از پس آن برآید. رئیس جمهور پیشین اولین گام را برای افزایش قیمت سوخت در سال گذشته برداشته است. مشاوران جوکوی علاقمند به کاهش یارانه های باقیمانده هستند اما او برنامه دارد که یارانه ها را به تدریج طی یک دوره چهار ساله حذف کند.

اقتصاددانان با اطمینان با یارانه کالایی مخالفت می کنند چرا که کشاورزی و بازار انرژی به سمت بازار رقابتی با مصرف کنندگان متعدد و تولیدکنندگان متنوع تمایل دارد. دولت معمولا دلیل کامل نبودن فضای رقابتی است.

منتقدان به دست نامرئی بازار مدعی هستند که بازارهای خصوصی در مواردی شکست می خورند. برای مثال عدم برابری درآمد و اثرات جانبی زیست محیطی، دو توجیه مهم برای مداخله دولت است.

نکته قابل توجه درباره یارانه سوخت و غذا این است که این یارانه ها برای بهبود وضعیت محیط زیست و برابری اختصاص داده می شود ولی تاثیر بسیار کمی در دستیابی به این اهداف دارند و معمولا تاثیری معکوس دارند. کمتر از 20 درصد یارانه غذایی در مصر به مردم فقیر سود می رساند. یارانه گازوئیل در اکثر کشورها طبقه متوسط را منتفع می کند در حالی که فقرا پیاده هستند و یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده می کنند. در هند کمتر از 0.1 درصد از یارانه روستایی برای گاز مایع به فقیرترین مردم می رسد در حالی که 52.6 درصد آن به ثروتمندان نفع می رساند.

یارانه سوخت و غذا می تواند سیاست های عمومی را منحرف کند. همان طور که دولت مودی که در پی حمایت از یارانه های کشاورزی بوده است، به خوبی این مساله را نشان داده است. در واقع وتوی موافقتنامه با سازمان تجارت جهانی، مهم ترین پیشرفت در مذاکرات چندجانبه تجاری در ده ساله گذشته را از مسیر خارج کرده است.

یارانه کشاورزی به خصوص در کشورهای فقیر گاهی به دنبال منتفع کردن مصرف کننده به هزینه تولید کننده است و در کشورهای ثروتمند به دنبال منتفع کردن تولیدکننده به هزینه مصرف کننده است. سیاست های هند به دنبال هر دو است. در نتیجه دولت محصولات کشاورزی را با قیمت مصنوعی بسیار پایین به مصرف کنندگان عرضه می کند در حالی که از اضافه تولید رنج می برد، چرا که به کشاورزان قیمت بالاتری پرداخت شده است. دولت انبارهای بزرگی از برنج و جوی فاسد شده خریداری کرده است در حالی که مقدار محدود در دسترس مصرف کنندگان فاسد است و با هدف اعلامی یعنی کمک به فقرا سازگاری ندارد.

دولت می خواهد یارانه ها و انبارها را نگه دارد اما می داند این کار با قوانین سازمان تجارت جهانی سازگار نیست. مودی با توجه غیرممکن بودن تغییر دائمی این قوانین، موافقتنامه تسهیل تجارت سازمان تجارت جهانی را لغو کرد.

به محض این که یارانه تخصیص داده شود، قطع آن بسیار سخت خواهد بود. وقتی قیمت های کالاهای جهانی افزایش می یابد، شهروندانی که به قیمت های محلی که با توجه به قیمت بازار تعیین شده، عادت کرده اند، راحت تر می پذیرند که مقامات دولتی نمی توانند آن ها را از این شوک محافظت کنند. اما مردمی که به قیمت های دولتی غذا و انرژی عادت کرده اند، دولت را مسئول می دانند.

این یک دلیل قوی است که چرا نباید از آغاز چنین یارانه هایی وضع کرد. اما این به معنی آن نیست که بعد از وضع چنین یارانه هایی، ادامه آن ها برای یک سیاستمدار زیرک بهترین گزینه است. اگر جایگزین افزایش قیمت، کمبود یا سهمیه بندی باشد، معترضان خشمناک بسیج خواهند شد. هم چنین رهبری که این روند را به تاخیر می اندازد، بهره ای نخواهد برد، اگر این فاصله روزافزون باعث افزایش قیمت خرده فروشی شود.

در حالت ایده آل، ابزارهای موثرتر برای حمایت از اقشار با درآمد پایین، همزمان با قطع یارانه های غذا و انرژی باید به کار گرفته شود. کشورهای در حال توسعه از نوآوری های سیاسی و نوآوری های تکنولوژیک درباره مکانیسم های انتقال کارآمد بسیار آموخته اند. اما در کشورهایی که اصلاح صورت نمیگیرد مگر در زمانی که بحران ایجاد شود، ممکن است پولی برای انتقال وجود نداشته باشد تا تبعات را کم کند.

سیاستمدار زیرک باید به محض به دست گرفتن قدرت، جنبه های نامطلوب تعدیل و اصلاح اقتصادی را اعلام کنند. به نظر می رسد جوکوی و سیسی چنین رویکردی را پیش گرفته اند. مودی با وجود شعارهای انتخاباتی در مورد اصلاح بازار، در این روند موفق نبوده است.

منبع: مجمع جهانی اقتصاد

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir