بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 10 دى 1391      11:0

دولت به انجام تعهداتش پایبند نیست

معاون وزیر اقتصاد دولت اصلاحات از کسری بودجه دولت احمدی نژاد می گوید

اقتصاد ایرانی: مجلسیان در سال آخر فعالیت دولت دهم بازهم از تاخیر دولت در ارائه لایحه بودجه می گویند. دولت محمود احمدی نژاد در چند سال گذشته در ارائه لایحه بودجه با تاخیر مواجه بوده است و گویا در سال پایانی نیز نتوانسته از این عادت خود دست بردارد. با این حال نمایندگان مجلس گفته اند در سال آخر دولت شاید تا پایان آذرماه قابل اغماض باشد اما اگر این زمان نیز بگذرد و لایحه ای به مجلس ارسال نشود چاره ای جز تصویب دو دوازدهمی آخرین بودجه دولت احمدی نژاد برای مجلس باقی نمی ماند. این درحالیست که استاد دکتر سعید شیرکوند استاد اقتصاد دانشگاه تهران و معاون وزیر اقتصاد در دولت اصلاحات به آسمان می گوید:تصویب بودجه دو دوازدهمی برای زمانی است که کشور درگیر جنگ است و دولت در حالت اضطرار باید بودجه نویسی کند. اما شاهدیم که چند سال گذشته دولت در شرایط عادی در بودجه نویسی همانگونه عمل کرده است که در زمان بحران های بزرگ و جنگ دولتها عمل می کنند.

دولت در بودجه ریزی سال 92 با توجه به تحریم ها، کاهش درامدهای نفتی و نوسانات شدید نرخ ارز باید به چه نکاتی توجه کند؟

قبل از اینکه به پاسخ این سوال بپردازم باید به اصول تدوین بودجه اشاره کنم. تنظیم بودجه سالانه یک کشور بعنوان برنامه ای کوتاه مدت یکساله نظر گرفته می شود. معمولا بودجه یکساله، برشی از برنامه 5 ساله توسعه و این برنامه نیز برشی از برنامه 20 ساله یا 25 ساله چشم انداز توسعه آن کشور است. بنابراین وقتی دولت بودجه سالانه را تنظیم و برای بررسی و تصویب به مجلس ارائه می دهد باید استراتژی بلند مدتی با توجه به قانون برنامه 5 ساله و سند چشم انداز توسعه در نظر گیرد. در غیراینصورت اگر بودجه یکساله بدون توجه به آنچه در اسناد بالادستی کشورآمده است تنظیم شود نمی توان به آن برنامه اقتصادی گفت بلکه نوعی روزمرگی است که در چارچوب خاص خود تعریف شده است.

سند بودجه باید چه ویژگی های داشته باشد تا بعنوان برنامه سالانه قابل قبول تلقی شود؟

ویژگی اول در بودجه سالانه باید اولویت های مربوط به برنامه دولت مورد توجه قرار گیرد. یعنی در بودجه دولت باید مشخص کند در بخش درآمدی و نیز در بخش هزینه ای چه اهداف و اولویت هایی دارد. برای مثال دولت در بودجه جاری باید مشخص کند، چه مسائلی از اهمیت بیشتری برخوردار است و برچه اساسی منابع به هزینه های جاری می خواهد تخصیص دهد. ویژگی دوم در بودجه سالانه جامعیت آن است. یعنی بودجه باید بصورت جامع نگر و تمام ابعاد مختلف اقتصاد را ببیند و همه بخش ها در نظر گرفته شوند. سومین ویژگی بودجه شفافیت و مشخص بودن کارها و امور اجرایی است. یعنی برنامه بودجه باید به شکلی نوشته شود هم تکلیف بخش اجرایی روشن بوده  و مجلس نیز بعنوان نهاد تصویب کننده بودجه و نهاد ناظر در زمان اجرای آن، بتواند ارزیابی مناسب از عملکرد اجرا کننده یعنی دولت داشته باشد. پس اگر بودجه نوشته شده مبهم و یا دارای ابهام بسیار باشد طبیعی است که دولت در اجرای آن با مشکل برخورد می کند و از طرف دیگر مجلس نمی تواند ارزیابی لازم از میزان حصول نتایج از عملکردها داشته باشد. ویژگی چهارم و مهمترین اصل در بودجه ریزی واقع گرایی است. در برنامه بودجه نباید مجموعه ای از اعداد و ارقام تخیلی مبتنی بر وهمیات ذکر شود. معمولا اگر بودجه دچار عدم واقع گرایی شود و درآمدها و هزینه ها غیر واقع بینانه نوشته شده باشند و عملا در پایان سال تورش 50 درصدی در اجرای بودجه بوجود می آید. در حالیکه تورش بیش از 10 تا 20 درصدی مفهوم بودجه نویسی از بین می برد. ویا  در بخش عمرانی 100 درصد بودجه در نظر گرفته شود اما در زمان اجرا تنها 50 درصد قابل تامین باشد یعنی معنی و مفهوم بودجه نویسی، بودجه ریزی و اجرای بودجه از بین رفته است. در چنین شرایطی اگر بودجه سالانه هم نوشته نشود اتفاق خاصی رخ نمی دهد!.

با این اوصاف، کسری بودجه دولت در سالهای اخیر نشان دهنده این است که بودجه سالانه براساس واقع گرایی تنظیم نشده است؟

بنظر می رسد دولت و مجلس محترم در بودجه نویسی آنگونه تلاش نمی کنند تا این برنامه طوری نوشته شود که قابل عملیاتی و اجرا باشد و در نهایت که بتوان عملکرد دولت را ارزیابی کرد. شاهدیم اعداد و ارقام غیرواقع بینانه در بودجه ذکر می شود که در عمل هم به اجرایی نمی شود. در قضاوت بدبینانه باید گفت گه ظاهرا کاری بی حاصلی در بودجه نویسی انجام می شود. یعنی دولت مجموعه ارقام و اعداد بی حاصلی در قالب برنامه ای به مجلس ارائه می دهد. مجلس نیز روزها وقت صرف می کند تا این اعداد و ارقام را کم و زیاد کند تا قابل تصویب شود و در آخر نیز دولت هم بدون توجه به برنامه تصویب شده اعداد و ارقامی که در نظر دارد را اجرا می کند. در چنین شرایطی بودجه نویسی کاری هوشمندانه و هدف گرایانه نیست که قابل توجه باشد.

وقتی بودجه ریزی و تحقق اهداف آن برای دولت در اولویت قرار ندارد پس امری طبیعی است که هرسال با تاخیر لایحه بودجه را به مجلس ارائه دهد؟

وقتی  مکانیزم و سازوکاری در قانون تعریف می شود تا بطورمثال دولت موظف است در تاریخ 15 آذر ماه هرسال برنامه بودجه سالانه را به مجلس ارائه دهد و از طرف دیگر نیز مجلس باید براساس همین زمانبندی در کمیسیون های مربوطه بودجه هر بخش را مورد بررسی قرار دهد و در نهایت در صحن علنی تصویب شود. اگر در این زمینه کوتاهی انجام شود و در زمان مقرر برنامه بودجه آماده و ارائه نشود طبیعی است در مدت زمان اندک فرصت لازم برای بررسی وجود ندارد و نمایندگان مجلس مجبورند یا با سرعت و بدون دقت لازم قانون بودجه را تصویب کنند و یا بودجه را در قالب دو دوازدهم و سه دوازدهم  ببندند. درحالیکه این شرایط برای زمانی است که کشور درگیر جنگ است و دولت در حالت اضطرار باید بودجه نویسی کند. اما شاهدیم که چند سال گذشته دولت در شرایط عادی در بودجه نویسی همانگونه عمل کرده است که در زمان بحران های بزرگ و جنگ دولتها عمل می کنند. از طرف دیگر درست است که در سالهای اخیر این دولت در بودجه نویسی کوتاهی کرده است و هرسال با تاخیر لایحه بودجه را به مجلس ارائه می دهد. اما تقصیر مجلس نیز در این زمینه کمتر از دولت نیست. مجلس را نیز دولت را مکلف نکرده است تا براساس قانون عمل کند و تنها تاکید دارد که دولت لایحه بودجه را با تاخیر ارائه می دهد و مجلس نیز وقت کافی برای بررسی ندارد...

پاسخ ندادید؛ بودجه سال 92 با توجه به بحران ارزی و تحریم ها  باید برچه اساسی  تنظیم شود؟

اولویت اول بودجه سال 92 ، بر این اساس باشد که دولت در بودجه نویسی واقع بینانه عمل کند و ملکف به اجرای آن باشد. مجلس نیز باید اینگونه عمل کند و نظارت همه جانبه برعملکرد دولت داشته باشد. اگر این امر محقق شود ما می توانیم در مورد سایر موضوعات در بودجه ریزی صحبت کنیم اما اگر قرار باشد دولت اعداد و ارقام غیر واقع بینانه ای را بنویسید و مجلس نیز در بررسی ها اعداد و ارقام مورد نظر خود را تصویب کند و در نهایت دولت نیز اعداد و ارقام دیگری را اجرا کند و هیچ کدام متعهد به بودجه نوشته نباشند. دیگر بحث ازاتخاذ سیاست انقباضی و انبساطی، تعیین نرخ دلار و میزان کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی در بودجه ، چه سودی دارد. وقتی اصل قضیه منتفی است دیگر راجب موضوع صحبت کردن فایده ای ندارد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir