تاریخ اقتصاد ایران باید نوشته شود

اقتصاد ایرانی: یک اقتصاددان، تالیف و بازخوانی کتابی درباره تاریخ اقتصاد ایران را برای ترسیم سیاست های بلندمدت اقتصادی نظام اسلامی، ضروری عنوان کرد.

به گزارش ایسنا، محمدباقر صدری اظهار کرد: تاریخ، چراغ راه آینده است و مطالعه ی آن برای نهادهای علمی، پژوهشی و مسوولان قوای سه گانه در ترسیم برنامه های کلان اقتصادی از جمله برنامه های پنج ساله توسعه و سند چشم انداز ضروری است.

وی افزود: ما راهبردهای مشخصی برای توسعه بخش های مختلف اقتصادی، صنعتی، کشاورزی، معادن و ... نداریم. به دلیل سال های آغازین انقلاب اسلامی و تحمیل جنگ به کشور، برنامه اول توسعه از سال ۱۳۶۸ آغاز شد و در نتیجه ضمن این که دولت ها کوشیدند برنامه ها را اجرا کنند، گاهی بر اساس دیدگاه های خود برنامه را تغییر داده یا اصولا توفیق اجرای برنامه را کمتر داشتند؛ به طوری که برنامه های اول، دوم و سوم تا ۶۰ درصد، برنامه چهارم هم که هنوز گزارش دقیقی از آن نداریم با تغییراتی که دولت نهم و دهم انجام داد تا ۴۰ درصد توفیق داشته اند. این مسائل نشان می دهد که دولت ها بر اساس دیدگاه های هیات دولت و وضعیت اقتصادی روز، برنامه ها را تدوین کرده و پیش برده اند و به دلیل نبود راهبردها اصولا توفیق در عملیاتی کردن برنامه ها متاسفانه کمتر بوده است.

این اقتصاددان با اشاره به شعار «نه شرقی، نه غربی» در انقلاب اسلامی یادآور شد: اساسی ترین محور انقلاب اسلامی بر این است که بنای اقتصاد خود را جدا از مفاهیم اقتصاد سرمایه داری و سوسیالیستی قرار دهیم. حضرت امام (ره) همواره نقدهایی به دو نظام سرمایه داری و سوسیالیستی داشتند. لذا در تدوین برنامه های کلان اقتصادی ضمن توجه به اهداف اعتقادی و ایئولوژیک انقلاب اسلامی، باید بر اساس وضعیت روز کشور و روند توسعه در جهان برنامه را تدوین و اجرا کرد.

وی با مرور تاریخ یکصد سال گذشته ایران از نهضت مشروطه، قیام ستارخان و باقرخان، ملی شدن صنعت نفت، کودتای ۲۸ مرداد، تبعید حضرت امام (ره) و پیروزی انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: کشور ایران در منطقه ای قرار گرفته که تحولات آن تاریخ ساز بوده است. لذا نمی توانیم بدون شناخت از وضعیت تاریخی ایران و جهان برای اهداف اقتصادی برنامه ریزی کنیم. از سال ۱۳۲۷ برنامه های بلندمدت اقتصادی تدوین شده است. مرور نقاط ضعف و قوت این برنامه ها می توانست کمک بسیاری برای پیشرفت اقتصادی کشور باشد. لذا در تدوین برنامه ششم باید به نقاط قوت و ضعف ۱۰ برنامه اجرا شده (پنج برنامه قبل از انقلاب اسلامی و پنج برنامه بعد از انقلاب اسلامی) توجه کرد.

صدری با بیان این که حتی در شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه های پنج ساله، کوتاهی شده است گفت: مرور اشتباهاتی که در اجرای این برنامه ها داشتیم می تواند برای مسوولان و برنامه ریزان کشور درس آموز باشد.

این اقتصاددان با اشاره به سند چشم انداز ۱۴۰۴ که از سال ۱۳۸۴ تدوین شده گفت: اشتباهاتی که در سیاست های توزیع عادلانه درآمدها و تخصیص یارانه های نقدی به همه ی گروه های درآمدی از جمله گروه های ۸، ۹ و ۱۰ و عدم تخصیص یارانه به تولید پس از شناخت دقیق نقاط قوت و ضعف تولید در کشور، به ایجاد تورم و رشد منفی اقتصادی انجامید و برنامه های سند چشم انداز را که بر اساس پیش بینی رشد ۸ درصدی تدوین شده است دچار مشکل کرد. لذا دولت یازدهم در اصلاح این مشکلات و افزایش رشد اقتصادی وظیفه ی سنگینی بر عهده دارد که امیدوارم در این کار بزرگ توفیق یابد.