سوم آذر شوک بزرگی به اقتصاد ایران وارد خواهد شد
اقتصاد ایرانی: «مطالعات مقدماتی شرکت ها و سرمایه گذاران بزرگ، برای سرمایه گذاری در ایران انجام شده است. همگان منتظر توافق ۳ آذر هستند» این را علی اکبر فرازی معاون امور بین الملل اتاق ایران و سفیر سابق کشورمان در رومانی و مجارستان می گوید. مسیر دیپلماسی سیاسی تا دیپلماسی اقتصادی سیر تحولی بوده است که سفیر سابق و اکنون رایزن بین المللی اتاق ایران، آن را طی کرده است. سرمایه ای که راه توسعه کشورها را هموارتر می کند. مشروح مصاحبه علی اکبر فرازی دیپلمات سابق ایرانی و معاون بین الملل اتاق بازرگانی با اقتصاد ایرانی در ذیل آمده است:
اقتصاد ایرانی: با توجه به اینکه در آستانه توافق جامع هسته ای هستیم، رفع تحریم ها چه تاثیری بر معادلات بازرگانی و اقتصادی ما دارد؟
مذاکرات هسته ای به روزهای پایانی خودش نزدیک می شود. آگاهان مسائل سیاست خارجی بر این باورند که مذاکرات ایران و۱+۵ وارد حساس ترین برهه خود شده است. برهه ای که در آن قرار است سرنوشت پرونده هسته ای ایران مشخص شود. اگر مذاکرات در هفته آخر برای طرفین دستاورد برد-برد را داشته باشد؛ در وهله اول شاهد تحولی عمیق در معادلات بین المللی و منطقه ای خواهیم بود. و در وهله دوم مبادلات اقتصادی دو طرف گسترش خواهید یافت، شاهد این مدعا گسترش روابط تجاری ایران و تعدادی از اعضای ۱+۵ در شرایط فعلی است. فعالین اقتصادی دو طرف زمینه های گسترش روابط اقتصادی و تجاری را از هم اکنون برای دوره پس از لغو تحریم های ایران فراهم آورده اند. از همان روزهای آغازین مذاکرات هسته ای، بخش زیادی از فعالین اقتصادی عمدتا حضور فعالی در صحنه داشتند هیات های مختلفی به تهران سفر کرده اند و در مقابل از سوی ایران هم فعالین اقتصادی زیادی به برخی از کشورهای طرف مقابل مذاکره کننده با کشورمان و دیگرکشورها سفر کردند. استقبال شایسته طرف تجاری و اقتصادی از هیات های ایرانی خود گویای شوق و اشتیاق دیگر کشورها از تغییر شرایط است. عمده کاری که فعالین اقتصادی طرف مذاکره کننده انجام دادند، فراهم آوردن شرایط برای روزهای پس از پایان تحریم ها است. این اقدامات نشان می دهد که فعالین اقتصادی و بازرگانی بسیار امیدوار هستند به رفع تحریم های اقتصادی.
اقتصاد ایرانی: شروع مذاکرات و ادامه آن چه تاثیری بر روابط تجاری و بازرگانی ما نهاده است؟
شروع مذاکرات و ادامه آن تاثیر مهمی در روابط تجاری ایران با دیگر کشورها داشت. همگان به درستی می دانند که تحریم ها شوک بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرد، ما اکنون آثار آن شوک وارده بر اقتصاد ایران را می بینیم. این امر دو دلیل عمده دارد؛ یک دلیل داخلی است. اصولا اقتصاد ما تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار می گیرد و فعالین اقتصادی در ایران همیشه چشم به تحولات سیاسی دارند، آنچه بازار داخلی را تحت تاثیر قرار می دهد اخبار سیاسی است. تحولات طلا و سکه در روزها و سال های اخیر نمونه این تاثیرات است. به تعبیری دیگر اقتصاد بسیار تحریک پذیر و یا شوک پذیر است. دلیل دوم مسائل بین المللی است، معمولا شرکت های بزرگ و زیربنایی سعی می کنند با مطالعه و با احتیاط وارد بازارهای کشور مقصد شوند، اما ورود این شرکت ها در بازار ایران؛ پس از شدت یافتن تحریم ها به شدت کاهش پیدا کرد. اکنون که در آستانه یک توافق «خوب» قرار گرفته ایم دقیقا بازار ایران واکنش مثبتی نسبت به تحولات سیاسی نشان می دهد و در طی چند ماه گذشته شرکت های بزرگ در راه ایران قدم برمی دارند. فعالین اقتصادی بین المللی بیش از هر کسی مشتاق هستند تحریم ها برداشته شود. اگر مذاکرات به نتیجه برسد بسیاری از شرکت ها معادلات میدانی را پیشاپیش در ایران داشته اند و با رخ دادن توافق آماده حضور در بازار ایران هستند. البته باید دانست شرکای تجاری ما در اروپا چنانکه خودشان در تهران متذکر شدند از تحریم ها بسیار ضرر کرده اند. بنابراین حرکت به سمت بهبود یک خواست دو جانبه است.
اقتصاد ایرانی: فکر می کنید تا چه حد توافق جامع هسته ای سطح مبادلات ما را افزایش خواهد داد؟ شوک مثبت وارده بر اقتصاد و تجارت ما، صنعت را متحول خواهد کرد؟
شرکای تجاری ما می گویند ایران بازار بزرگی است نه تنها برای کالاهای مصرفی بلکه بازار بزرگی است برای سرمایه گذاری، ایران پتانسیل فراوانی برای سرمایه گذاری شرکت ها و بنگاه های بین المللی دارد. فراوانی نیروی انسانی متخصص در ایران از جمله این امتیازات است که سرمایه گذاران خارجی این امتیازات بالقوه را در نظر می گیرند. در مذاکرات ما با سرمایه گذاران خارجی، شاهد اذعان این فعالین اقتصادی به پتانسیل های ایران هستیم. من مطمئن هستم با اعلام خبر توافق سیل سرمایه گذاران خارجی راهی ایران خواهند شد. با اعلام خبر توافق برای دوره کوتاه مدتی یک شوک روانی مثبت در بازار ایران پدید خواهد آمد. اما بعد از این دوره کوتاه مدت بازار حالت ثابت خودش را پیدا خواهد کرد. به تعبیری دیگر شوک مثبت وارد شده به سبب توافق جامع، آثار مثبت خود را در آینده نزدیک نشان خواهد داد. اما اینکه در بلند مدت ما بتوانیم از فرصت پدید آمده استفاده کنیم، در آینده مشخص خواهد شد. آنچه در حال حاضر برای فعالین اقتصادی در ایران اهمیت دارد؛ رفع تحریم های بانکی است. چرا که برای سرمایه گذاری، مشکل نقل و انتقال پول، کاملا واضح است. گرچه در این مدت کوتاه راهکارهای موقتی با درایت و هوشیاری مسئولین ایجاد شده است اما بزرگترین دستاورد پایان مذاکرات، رفع تحریم های بانکی و تسهیل نقل و انتقال پول است. اعتقاد کامل دارم که روز بعد از پایان مذاکرات، شوک موثری به اقتصاد ایران وارد خواهد شد. اما این شوک در کوتاه خواهد بود و چندان دراز مدت نیست.
اقتصاد ایرانی: اتاق بازرگانی در شرایط فعلی، شاهد استقبال فعالین اقتصادی خارجی هست؟
ما در اتاق بازرگانی شاهد ترافیک سنگین، هیات ها از کشورهای مختلف هستیم که راهی تهران می شوند. مطالعات مقدماتی توسط شرکت های عمده سرمایه گذار انجام شده است. قطعا ما تا پایان ۳ آذر به واسطه توافق جامع شاهد یک شوک بزرگ به اقتصاد خواهیم بود. چرا که نگاه جهانی، نگاهی مثبت است. هم طرف ایرانی و هم طرف خارجی منتظر روز بعد از مذاکرات هستند. بسیاری از سرمایه گذاران خارجی بعضا به تصریح ابراز ناراحتی می کنند از کشوری که این تحریم ها را تحمیل کرده است. حتی بخشی از فعالین اقتصادی تبعه کشورهایی هستند که بحث تحریم ها را دنبال می کند، به تصریح از وضع تحریم ها علیه کشورمان ابراز نارضایتی می کنند. مقامات کشورهای اروپایی و آمریکایی به خوبی می دانند که آثار تصمیم آنها، بر منافع اقتصادی بازرگانان و فعالیت های اقتصادی شان موثر است. در نهایت باید گفت، اغلب فعالین اقتصادی و سرمایه گذاران خارجی از برطرف شدن تحریم ها به خصوص تحریم های بانکی و بیمه ای استقبال گسترده ای می کنند.
