بحران آب چین با کانال های جدید حل نمی شود

اقتصاد ایرانی: به زودی محور یکی از پروژه های مهندسی تماشایی چین، با افتتاح دروازه سد به یک کانال، با طول بیش ۱۲۰۰ کیلومتر (۷۵۰ مایل) که از رودخانه یانگ تسه تا پایتخت چین، پکن کشیده شده، تکمیل خواهد شد. کانال جدید تنها بخشی از بزرگترین طرح انحراف آب در جهان است. بیش از  ۳۰۰ هزار نفر از مردم مجبور به ترک محل شدند تا راه را برای ایجاد کانال و یک مخزن در مرکز چین، که آن را تغذیه خواهد کرد، باز کنند. اما دولت عجله دارد، و به شکایات آنها توجه کمی کرده است.

مقامات چینی پروژه موسوم به انحراف آب شمال جنوب - را که ده ها میلیارد دلار هزینه در بر داشته - برای حل مشکل آب که تهدید کننده توسعه و ثبات این کشور است حیاتی می دانند. مناطق کشت غلات در اطراف پکن، به ازای  هر نفر، به اندازه کشور های خشک، مثل نیجر و اریتره، آب در اختیار دارد. مصرف بیش از حد موجب شده است تا هزاران رودخانه از بین بروند. مقدار آب موجود به سرعت در حال کاهش است زیرا که آب ریزها و رودخانه ها در حال خشک شدن هستند. مقدار کم باقی مانده آنقدر آلوده است که حتی برای مصارف صنعتی نیز قابل استفاده نیست. بانک جهانی اعلام کرده است که بحران آب، باعث خسارت بیش از ۲٪ به تولید ناخالص داخلی چین شده که عمدتا به دلیل آسیب به سلامتی بوده است. ورود ذخایر جدید آبی، تسکین بزرگی برای مقامات چینی خواهد بود. در واقع، کمبود آب آنقدر مساله ناراحت کننده ای است که برخی در گذشته پاسخ های جدی مثل انتقال پایتخت را مطرح کردند.

با این وجود مشکل آب در چین حل نشده باقی خواهد ماند. کانال، بخش دوم از پروژه انحراف است؛ اولین پروژه، که سال گذشته در شرق چین افتتاح شد و آب را از جنوب در امتداد مسیر قدیمی «گرند کانال» که ۱۴۰۰ سال پیش ساخته شده، به دشت های شمالی آورد. این اقدامات تنها یک تسکین موقت خواهد بود زیراکه تقاضا همچنان رو به افزایش است و آلودگی به شکل وسیعی باقی است. بحران آب در چین نمی تواند با پروژه های عظیم پر زرق و برق حل شود.  سیاست های غلط هم به اندازه عدم تطابق درعرضه بین جنوب غنی از آب و شمال خشک، مورد انتقاد است. به یک رویکرد جدید به جای بتون بیشتر برای مدیریت آب نیاز است.

برایشان قبض بفرستید

راه حل ساده است: لازم است چین آب خود را به درستی قیمت گذاری کند. اخیرا قیمت ها کمی افزایش یافته است، اما حتی در مکان هایی که آب کمیاب است، قیمت آن بسیار ارزان است، و در نتیجه به شکل عظیمی به هدر می رود. پکن با زمین های گلف افراد برجسته که به شدت به آب نیاز دارد، احاطه شده است. زنان خانه دار به ندرت از ارزش آب آگاهند. برنامه ریزان قیمت و هزینه آب را در نظر نمی گیرند و در نتیجه  دولت های محلی شرکت ها با مصرف آب زیاد را به سرمایه گذاری تشویق می کنند و مقامات مناطق بیابانی مستعد خشکسالی را برای ایجاد شهرهای بزرگ انتخاب می کنند. افزایش قیمت آب در مکان هایی که منابع آبی کمی دارند، سرمایه گذاری در این مناطق را تضعیف می کند.

وسواس مائوئیست برای خودکفایی غذایی به این مشکل اضافه شده است. دشت خشک شمالی، که خانه ۲۰۰ میلیون نفر است، محصولاتی مانند گندم و ذرت که به آب زیاد نیاز دارند، تولید می کند. نزدیک به ۷۰ درصد از آب مصرفی در این منطقه برای کشاورزی استفاده می شود. زمان آن رسیده که چین فکر خودکفایی را رها کند و به واردات بیشتر مواد غذایی بپردازد.

سال گذشته حزب کمونیست متعهد شد به نیروهای بازار اجازه دهد تا در تخصیص منابع از جمله آب، زمین و برق نقش مهمی داشته باشند. اگر این کار را در مورد آب انجام داده بود، منافع بسیاری کسب کرده بود، توسعه سازگاری بیشتری با محیط زیست داشت و چین می توانست سرمایه و مهارت های مهندسی برجسته اش را به طرح هایی که از انتقال آب در این کشور سودمندتر است اختصاص دهد و همه می توانستند مقدار زیادی پول پس انداز کنند.