بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 6 آذر 1393      10:53

استفاده از سوئیفت بعنوان یک ابزار تحریم اقتصادی

بدون سوئیفت، تجارت و سرمایه گذاری جهانی کندتر، گران تر و کمتر قابل اعتماد خواهد بود؛ اما مفید بودن این شبکه به معنی نقش جدید آن بعنوان یک ابزار تحریم های بین المللی است. در سال ۲۰۱۲ و بعنوان بخشی از تحریم های اتحادیه اروپا بر علیه ایران، تصویب شد که دسترسی بانک های ایران به این شبکه قطع شود.

اقتصاد ایرانی: در سال ۱۹۷۳ گروهی از بانک ها یک انجمن تعاونی غیرانتفاعی برای نقل و انتقالات پول بعنوان جایگزین روش های ارتباطی قدیمی کاغذی یا تلکس قدیمی تأسیس کردند. جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی به اختصار سوئیفت امروزه بیش از 5 میلیارد پیام بین بانکی را در هر سال منتقل می کند. در سال ۲۰۱۳ این سیستم بوسیله ۱۰ هزار و ۵۰۰ بانک، مدیران و شرکت های عضو، تریلیون ها دلار را در سطح جهانی جابجا کرد. شبکه سوئیفت پول مشتریان را نگه نمی دارد، پرداخت ها را واریز یا پاک نمی کند، بلکه قالبی را فراهم می کند که به جریان هموار نقل و انتقالات بین المللی و رهگیری آنها کمک می کند.

بدون سوئیفت، تجارت و سرمایه گذاری جهانی کندتر، گران تر و کمتر قابل اعتماد خواهد بود؛ اما مفید بودن این شبکه به معنی نقش جدید آن بعنوان یک ابزار تحریم های بین المللی است. در سال ۲۰۱۲ و بعنوان بخشی از تحریم های اتحادیه اروپا بر علیه ایران، تصویب شد که دسترسی بانک های ایران به این شبکه قطع شود. اکنون و در پاسخ به اقدامات روسیه بر علیه اوکراین، خبرهای مبنی بر قطع دسترسی بانک های روسیه به شبکه سوئیفت به گوش می رسد.

گروهی از سناتورهای آمریکا بدنبال ارائه لایحه گسترده تری برای اعمال تحریم های بیشتر بر علیه روسیه هستند که از شانس بالایی برای تصویب در جلسه بعدی کنگره برخوردار است. پارلمان اروپا در ماه سپتامبر (شهریور ماه) قطعنامه ای را برای الزامی بودن قطع این شبکه (در شرایط تحریم) تصویب کرد (مرکز اصلی شبکه سوئیفت در بروکسل بوده و با قوانین بلژیک اداره می شود).

ممنوعیت دسترسی ایران به شبکه سوئیفت جزو نخستین تحریم های اعمال شده علیه تهران محسوب می شود و بنابر ادعای «مارک دوبوویتز» از بنیاد دفاع از دموکراسی، ایران در جریان مذاکرات برنامه هسته ای، خواستار لغو این تحریم شده است؛ با مسدود شدن دسترسی بانک های ایرانی به شبکه سوئیفت، انتقال پول از طریق خطوط تلفن و فکس دبی، ترکیه و چین انجام می شود. تحریم های اعمال شده باعث توقف فعالیت تجاری بانک های غربی با بانک های هدف (در لیست تحریم) شده است.

اما تأثیر این تحریم بر اقتصاد شکننده روسیه می تواند بسیار بیشتر باشد؛ بانک های این کشور بیش از ایران در ارتباط با تجارت جهانی و بازارهای سرمایه هستند. بانک های روسیه علاوه بر استفاده مستمر از شبکه سوئیفت، از سایر سیستم های پرداخت مانند سیستم Fedwire آمریکا و سیستم Target2 بانک مرکزی اروپا استفاده می کنند.

شرکت های خارجی که در روسیه فعالیت می کنند نیز درگیر این تحریم می شوند؛ کشورهایی که تجارت گسترده ای با روسیه دارند، مانند آلمان و ایتالیا، از این مسئله استقبال نمی کنند. شبکه سوئیفت یک بخش حیاتی از سیستم نقل و انتقالات مالی جهان محسوب می شود.

قوانین سوئیفت اجازه می دهد که ارتباط با بانک های درگیر در فعالیت های غیرقانونی قطع شود؛ اما اگر از این شبکه دائما بعنوان یک ابزار برای سیاست خارجی و اعمال تحریم استفاده شود، بی طرفی این شبکه تضعیف خواهد شد. بطور مثال چین می تواند بعنوان یک قدرت اقتصادی خواستار قطع دسترسی بانک های تایوان به این شبکه شود!

سوء استفاده از شبکه سوئیفت به این شیوه، با خطر ایجاد یک رقیب جدید همراه است. بانک مرکزی روسیه در حال کار برای توسعه یک شبکه جایگزین است؛ چین نیز علاقه مندی خود را به تغییر مرکز مالی جهان بسمت شرق نشان داده است. اوایل سال جاری میلادی بانک توسعه BRICS با مشارکت روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی تأسیس شد و خدمات UnionPay آن که از سال ۲۰۰۲ راه اندازی شده بود، بعنوان رقیب مسترکارت و ویزا در پرداخت ها مطرح شد. اگر چین و سایر کشورها که نگران تحریم های آتی غرب هستند، در این مسیر به روسیه بپیوندند، رقیبی برای شبکه سوئیفت شکل خواهد گرفت که می تواند با خطراتی مانند پول شویی همراه باشد.

پس از حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا از احضاریه ها برای دسترسی به داده های معاملات سوئیفت بعنوان بخشی از برنامه وزارت خزانه داری برای رهگیری مالی تروریست ها استفاده می کند؛ آمریکا از سال ۲۰۱۰ این اطلاعات را در اختیار متحدان اروپایی خود نیز قرار می دهد. باوجود اطلاع تروریست ها از تحت کنترل بودن شبکه سوئیفت، آنها همچنان از این شبکه استفاده می کنند، همانطور که از تلفن همراه نیز استفاده می کنند و بدلیل نبودن  شبکه جایگزین، این ریسک را می پذیرند.

بر اساس یک سند اخیر کمیسیون اروپا، بین اکتبر ۲۰۱۲ و فوریه سال جاری میلادی از اطلاعات شبکه سوئیفت شامل شماره حساب، اسامی، آدرس، مقدار معاملات و محل شعبه، ۵۴۲۱ سرنخ جداگانه مبارزه با تروریسم در اختیار کشورهای اتحادیه اروپا و پلیس اروپا (Europol) قرار گرفت. چنین داده هایی به ندرت و به تنهایی برای ارائه تصویر مشخصی از فعالیت های گروه های تروریستی کافی هستند، اما در برخی شرایط ارتباط گم شده یک زنجیره تحقیقاتی را تکمیل می کنند.

استفاده بیشتر از شبکه سوئیفت بعنوان ابزار تحریم می تواند این توافق را خدشه دار کند. بیشتر بودجه گروه های تروریستی از درآمدهای نفتی محلی تأمین می شوند؛ بنابراین تصور اینکه این گروه ها بدون دریافت نقل و انتقالات بین المللی پول فعالیت کنند، دشوار است.

«خوان سراته» پیشگام استفاده از تحریم های بانکی در وزارت خزانه داری آمریکا عنوان می کند: دولت ها باید مراقب چگونگی استفاده از سوئیفت بعنوان یک ابزار فشار مالی باشند. برای جلوگیری از خسارت های ناخواسته و درنتیجه به حداکثر رساندن مشروعیت این شبکه، باید تنها بانک های مرتبط با فعالیت های خاص هدف قرار بگیرند؛ بطور مثال در مورد روسیه باید تنها بانک های مرتبط با جرایم سازمان یافته و یا معاملات انرژی فاسد مدنظر قرار بگیرند.

برخی از مقامات ارشد وزارت خزانه داری آمریکا درخصوص استفاده از سوئیفت (بعنوان یک ابزار تحریمی) محتاط هستند. سوئیفت یک «ابزار جهانی» است و استفاده از آن برای تحریم ها باید بعنوان یک «گام فوق العاده، تنها در شرایط بسیار فوق العاده» مدنظر قرار گیرد. مسدود کردن دسترسی به سوئیفت به معنی ترافیک شبکه هایی است که از امنیت پایین تری برخوردار هستند که در نتیجه، فعالیت را برای جنایتکاران و تروریست های سایبری راحت تر می کنند. استفاده از سوئیفت در برابر تهدیدکنندگان امنیت جهانی یک سلاح قدرتمند و موثر است که در عین حال با خطراتی نیز همراه است.

منبع: اکونومیست


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir