بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1 بهمن 1393      13:16

تدوین مکانیزم کشف قیمت دلار

اقتصاد ایرانی: بانک مرکزی مقرراتی را ابلاغ کرد که ضمن به رسمیت شناختن بازار آزاد ارز، روش کشف و اعلام قیمت را شفاف کرده است.

این پیشنهاد ششم دی ماه از سوی دنیای اقتصاد مطرح شده بود. این برای نخستین بار پس از از دست رفتن نظام یکسان ارزی است که بازار آزاد از سوی سیاست گذار به رسمیت شناخته شده و برای نظارت بر آن سازوکاری طراحی می شود که در صورت اجرای درست در نهایت می تواند به شفاف شدن بازار منجر شود. روز گذشته در بازار، ارز یک کانال پایین آمد و سکه یک کانال بالا رفت.
بانک مرکزی مقرراتی را ابلاغ کرد که بر اساس آن در کنار به رسمیت شناخته شدن بازار آزاد، روش کشف و اعلام قیمت در آن شفاف شد.
بنابراین در کنار مرکز مبادلات ارزی که مرجع تعیین قیمت آن بانک مرکزی است در بازار آزاد نیز مرجع اعلام قیمت کانون صرافان خواهد بود.
این برای اولین بار است که پس از از دست رفتن نظام یکسان ارزی، بازار آزاد از سوی سیاست گذار به رسمیت شناخته شده و در جهت نظارت بر آن مکانیزم هایی طراحی می شود که نهایتا در صورت اجرای درست به شفافیت بازار منجر خواهد شد.
سه هفته پیش دنیای اقتصاد نیز در گزارش ۶ دی ماه سال جاری خود پیشنهاد داده بود که برای جلوگیری از اثرات نوسان گیران، نظام تعیین نرخ ارز شفاف تر شود. این گزارش در بررسی روند قیمت گذار بازار ارز نوشته بود: با توجه به آنکه قیمت کشف شده در بازار از اصالت و هویت مشخصی برخوردار نیست و درجه تاثیر پذیری آن از نوسان گیران بالا است، باید به سوی بازار متشکلی حرکت کرد که در آن قیمت ارز بیش از آنکه تحت عوامل سفته بازانه باشد بر اساس متغیرهای واقعی تعیین شود. بر همین اساس این گزارش پیشنهاد داده بود از جمله مکانیزم هایی که می تواند به این شفافیت کمک کند، حرکت به سوی بازار متشکل ارزی است که در آن بازیگران رسمی مانند صرافان شناسنامه دار و معتبر دست بالا را داشته باشند و زمینه ملاقات عرضه و تقاضا از این مسیر فراهم شود. قیمت ارز نیز می تواند بسته به میزان عرضه و تقاضای واقعی کشف شود. مقررات ۸ بندی بانک مرکزی که دوشنبه شب اعلام شد با چنین هدفی تدوین شده است. این مقررات نشان می دهد نهاد سیاست گذار قصد دارد با استفاده از سه راه «اعلام ساعت مجاز کاری»، «اعلام متوسط نرخ روزانه» و «دامنه مجاز اختلاف نرخ آغاز به کار بازار با نرخ پایانی روز پیش»، بازار ارز را سامان بخشی کند. بر اساس این دستورالعمل انجام معاملات عمده توسط صرافی ها صرفا از ساعت ۱۰ تا ۱۸ روزهای کاری بانکی مجاز است. علاوه بر شفافیت بخشی به قیمت های بازار، این مقررات برای کاهش تاثیرگذاری بازیگران غیررسمی در نظام تعیین نرخ ارز وضع شده است. یکی دیگر از اهداف مقررات کشف و اعلام قیمت بر اساس معاملات واقعی و ثبت شده است. این اقدام می تواند در صورت مدیریت درست اثر گذاری معاملات صوری و سفته بازانه را در بازار به حداقل برساند. تعیین ساعت کار هم می تواند به ساماندهی معاملات در بازار کمک کند.
پس از پایان مذاکرات هسته ای در آذر ماه، برخی از نوسان گیران در ساعات پایانی بازار که اکثر مراکز رسمی فروش تعطیل بودند، با انجام معاملات محدود و جوسازی قیمتی زمینه افزایش نرخ در روز بعد را فراهم کردند. قیمت های ساعات پایانی این فعالان به عنوان جهت دهنده قیمت های آتی بازار عمل می کرد. به نظر می رسد اعلام ساعات مجاز خرید و فروش، اثر این عامل در تعیین قیمت ها را کاهش دهد. علاوه بر تعیین ساعت مجاز کاری، برای جلوگیری از چنین اختلاف هایی، نهاد سیاست گذار تعیین کرده است که نرخ خرید و فروش ارز در آغاز روز کاری با نرخ پایانی روز پیشین مجاز به فاصله ای ۲ درصد باشد تا تحت تاثیر دلالان و معامله گران در پس از ساعات پایان کار بازار، قیمت روز بعد تعیین نشود. در حال حاضر قیمت گذاری در بازار ارز ایران بر اساس دو متغیر نرخ حواله درهم و قیمت فروش ارز در یک مرکز تجاری تعیین می شود که این نرخ از مبنای روشنی برخوردار نیست.
 
از سوی دیگر اعلام متوسط نرخ خرید و فروش مراکز رسمی به صورت ساعتی از طریق کانون صرافان ایران شفافیت بیشتری به قیمت های بازار خواهد داد. هم اکنون اعلام نرخ لحظه ای از سوی سایت هایی انجام می شود که هویت مشخصی ندارند. شاخص ترین این شبکه ها، گروهی است که اعلام نرخ را به صورت نمایشگر اعلام می کند. این نمایشگرها باید از سوی صرافان خریداری شود و به صورت لحظه ای اعلام نرخ می کند، اما مبنای اعلام نرخ، جو بازار است که می تواند ناشی از معاملات واقعی نباشد؛ اما در دستورالعمل بانک مرکزی این مشکل از مسیر سامانه سنا برطرف شده است. بر این اساس صرافی های مجاز باید معاملات روزانه خود را در سامانه سنا ثبت کنند و کانون صرافان متوسط نرخ خرید و فروش روزانه را در سایت کانون اطلاع رسانی کند. اعلام متوسط این نرخ اثرگذاری بازار از نرخ ها و معاملات آتی بازیگران غیررسمی را کاهش داد و نرخ ارز به صورت واقعی از طریق خرید و فروش ارز در مراکز رسمی تعیین خواهد شد.

 
تحلیل بازیگران رسمی از دستورالعمل
بازیگران رسمی بازار نسبت به دستورالعمل حاضر دیدگاه های متفاوتی دارند. برخی از این بازیگران اعتقاد دارند که اعلام متوسط نرخ روزانه به صورت ساعتی شفافیت بیشتری به قیمت های بازار خواهد بخشید. همچنین اعلام نرخ از طریق مرجع رسمی اعتماد بیشتری را برای نرخ های بازار به ارمغان خواهد آورد. علاوه بر این اعلام نرخ از سوی سیاست گذار از تاثیرگذاری معامله گران غیررسمی و برخی نرخ های آتی خواهد کاست. با این حال برخی دیگر ضمن استقبال از مقررات جدید اعتقاد دارند اگر قیمت های اعلام شده به صورت نرخ های دستوری و غیرواقعی اطلاع رسانی شود، بازار واکنش معکوسی به این مقررات نشان خواهد داد. در عین حال اگر قیمت های اطلاع رسانی شده، برآیند نرخ های بازار باشد؛ علاوه بر اطمینان بخشی به نرخ های بازار از تعدد نرخ های متفاوت جلوگیری به عمل خواهد آورد. گروهی دیگر اعتقاد دارند حذف معامله گران غیررسمی تنها و تنها با واقعی شدن قیمت ارز میسر خواهد بود. به گفته این دسته حرکت و بخشنامه مثبت مذکور در صورت برخورد پلیسی برای حذف معامله گران عوارض معکوسی خواهد داشت. در حقیقت این برخوردها احتمال دارد معاملات بازار ارز را به شکل زیرزمینی درآورد و اثرات هیجانی در بازار ایجاد کند.
از سوی دیگر برخی بازیگران اعتقاد دارند نهاد سیاست گذار باید بین دو دسته معامله گر غیررسمی تمایز قایل شود. در حقیقت نزد نهاد سیاست گذار باید بین سفته بازان تثبیت کننده و سفته بازان اختلال زا تفاوت وجود داشته باشد. به گفته برخی کارشناسان دسته دوم معامله گران غیر عقلانی هستند که بر اساس تمایلاتی نامرتبط با بنیان ها عملیات سفته بازانه خود را انجام می دهند. در این حالت اگر معامله گر آگاه دست بالا را در انجام معاملات داشته باشد، بخشی از دارایی ارزی سفته بازان غیر آگاه را به دست خواهد آورد. عاملی که حذف خود به خودی این سفته بازان اختلال زا را بدون برخورد پلیسی و ایجاد تشنج فراهم خواهد کرد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : قیمت دلار - بانک مرکزی
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir