بازار دخانیات در چین؛ کاهش کنترل دولتی بر قیمت گذاری

اقتصاد ایرانی: نخستین اصلاحات اقتصادی چین در سال ۱۹۷۸ شامل بالا بردن قیمت های پرداختی به کشاورزان برای محصولاتشان بود؛ جای تعجب نداشت که این تصمیم منجر به افزایش برداشت محصول شد. کنترل قیمت های خرید برای اکثر محصولات زراعی برداشته شدند، اما این مسأله شامل برگ توتون نشد. اکنون پس از گذشت نزدیک به چهار دهه، دولت این کشور تصمیم به توقف تثبیت قیمت آخرین محصول زراعی گرفته است.

دولت چین صنعت سودآور تنباکو را (برای خود) حفظ کرد و شرکت های دخانیات بطور انحصاری در دست دولت باقی ماندند. قیمت برگ توتون به منظور اطمینان دادن به کشاورزان برای درآمد و منصرف کردن آنها از کشت محصولات دیگر تثبیت شدند. دولت های محلی خواستار تقویت کشت تنباکو بودند، چراکه این کار با اخذ مالیات (بیشتر) همراه بود. مالیات سایر محصولات کشاورزی در سال ۲۰۰۶ لغو شدند که این قانون شامل حال تنباکو نشد. استان جنوبی یوننآن حدود ۸۰ درصد درآمد محلی خود را از کشت این محصول بدست می آورد. صنعت سیگار نیز تأمین کننده خزانه دولت مرکزی بوده و ۷ درصد درآمد آن از این صنعت تأمین می شود.

افزایش تقاضا برای محصولات تنباکو به عملکرد این سیستم کمک کرد؛ ۵ میلیون کشاورز توتون کار این کشور اکنون بیش از ۳ میلیون تن تنباکو در سال تولید می کنند که ۴۳ درصد تولید جهانی را به خود اختصاص داده و بیشتر از میزان خروجی ۹ کشور تولیدکننده تنباکو است. بیش از یک سوم سیگاری ها جهان در این کشور زندگی می کنند؛ به لطف مالیات فروش بسیار پایین، مصرف سیگار از سال ۱۹۹۰ تاکنون دو برابر مقرون به صرفه تر شده است.

اما حتی در صنعت تنباکو، اقتصاد دستوری دارای نقاط ضعف خاص خود است؛ عملکرد هر هکتار در مقایسه با سایر محصولات به کندی افزایش یافته است که این مسأله تاحدودی بدلیل مشوق های دولت است که بصورت ناخواسته موجب کشت توتون در زمین های کشاورزی نامناسب شده است. از آنجا که فروش تضمین و قیمت ها تثبیت شدند، کشاورزان به سمت تولید تنباکو با کیفیت پایین روی آوردند. قیمت برگ توتون تولید چین در هر کیلوگرم در مقایسه با انواع تولید آمریکا و برزیل ارزان تر هستند،  اما از لحاظ کیفیت در سطح بسیار پایینی قرار دارند.

در تئوری، توقف کنترل قیمت ها به افزایش سطح زیر کشت و بهبود کیفیت کمک می کند؛ اما در عوض تعیین قیمت بازار دشوار خواهد شد، چراکه همچنان تنها یک خریدار قانونی وجود دارد: شرکت ملی دخانیات چین. قیمت ها از طریق سهمیه تولید و مالیات بر فروش محصول دستخوش تغییر خواهند شد و در نهایت تا زمانیکه دولت به دخالت در این بازار ادامه دهد، تنباکو قیمت واقعی خود را پیدا نمی کند.

منبع: اکونومیست