بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 18 بهمن 1393      10:28
گفت‌وگو با محمود سریع‌القلم درباره داووس

آینده جهان از پنجره داووس

محمود سریع القلم در گفت و گو با تجارت فردا معتقد است داووس محل تصمیم گیری نیست بلکه کانون اثرگذاری و یادگیری است.

اقتصاد ایرانی: تنها ایرانی است که ۱۶ سال پیاپی در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس شرکت کرده؛ جایی که معتقد است «محل تصمیم گیری نیست بلکه کانون یادگیری و اثرگذاری است».
سوغاتش از داووس ۲۰۱۵ با ۳۴۰ میزگرد و سخنرانی تخصصی در ۶ روز، آمار و اطلاعاتی از تنور درآمده از شهری است که با دمای گاه ۱۵ درجه زیر صفر، میزبان ۲۵۰۰ نفر از ۱۴۰ کشور جهان بود. محمود سریع القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی، سال قبل که از داووس برگشت گفت که جهان را نه در حال انحطاط که «در حال انتقال بزرگ» می بیند: «شهروندان در اکثر کشورهای دنیا که شامل آفریقا هم می شود، امروز از زندگی بهتری برخوردار هستند.» جهانی که او سال قبل پس از بازگشت از داووس توصیف کرد طبقه متوسط اش در اروپا و آمریکای شمالی رو به کاهش و در آسیا و آمریکای لاتین به سمت افزایش می رفت. آمارهایی که توزیع ثروت جهانی در سال ۲۰۱۵ نشان می دهد کماکان همان روند ادامه دارد. استنباط یکسان سریع القلم از دو اجلاس اخیر داووس این است که منطقه گرایی در حال جایگزینی با جهانی شدن است. سریع القلم از قفل شدگی کشورهای منطقه به هم گفت که اتصالات به قدرت های بزرگ را به لحاظ وابستگی های سیاسی و امنیتی کم می کند. نویسنده کتاب «عقلانیت و توسعه یافتگی ایران»، جهت گیری ها، چالش ها، مخاطرات و پیشنهاد ها را برشمرد و گفت اولین چالش مهم جهانی مساله لیدرشیپ است؛ کسی که قدرت اجماع داشته باشد و اگر حتی با مسائل امنیتی روبه روست اما باید بتواند هنرمندانه نرخ رشد اقتصادی را حفظ کند. داووس ۲۰۱۵ به روایت سریع القلم، تصویری است از جهانی که از ۳ تا ۹ دهه آینده با آن مواجهیم؛ جهانی که باید از توزیع ناعادلانه ثروت تا کمبود آب را تاب بیاورد.

  • امسال موضوع ایران در هیچ کدام از نشست های اجلاس داووس مطرح نشد؟

هیچ میزگردی در مورد ایران برگزار نشد، هیچ بحث مستقلی در مورد ایران نبود، مگر در میزگردهای کلی تری که به مسائل امنیت بین الملل، نفت و رقابت های ژئوپلیتیک می پرداخت، بعضاً از سوی حضار، پرسش هایی در مورد ایران مطرح شد. البته به طور کلی درباره منطقه خاورمیانه نسبت به سال های گذشته میزگردهای بسیار کمتری برگزار شد. کمااینکه تقریباً از روز سوم اجلاس، بسیاری از رهبران و سیاستمداران عربی، داووس را برای شرکت در مراسم ترحیم ملک عبدالله پادشاه عربستان ترک کردند و میزگردهایی که برای بررسی مسائل خاورمیانه طراحی شده بود همگی لغو شد.

  • مطرح نشدن موضوع ایران احتمالاً متاثر از عدم حضور آقای روحانی در داووس بوده است. اگر رئیس جمهور در این اجلاس حاضر می شد، شاید دیدارها یا جلساتی به موضوع ایران اختصاص پیدا می کرد.

دلیل اصلی اش این است که داووس، یک اجلاس اقتصادی است و شرکت ها و موسسات حاضر در این اجلاس نگاهشان به ایران به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری است. از سال گذشته همه در انتظار بودند که مذاکرات هسته ای به یک توافق پایدار و جامع برسد، تا تحریم ها لغو شود و شرکت ها و موسسات بتوانند در ایران سرمایه گذاری کنند. من فکر می کنم علاقه به حضور در اقتصاد و صنعت ایران به شدت وجود دارد، چه از سوی اروپایی ها و چه از سوی آسیایی ها. ولی مانع بزرگ، تحریم هایی است که وجود دارد، و همه این مسائل تابع این است که مذاکرات هسته ای به یک توافق جامع برسد و به تدریج تحریم ها تقلیل یابند و فضای سرمایه گذاری و تعامل اقتصادی بین ایران و دنیای خارج تسهیل شود.

  •  در یکی از نشست های داووس گفته شد که سال قبل نه حرفی از داعش بود و نه اوکراین ولی امسال این دو موضوع دیگر مباحث این اجلاس را تحت الشعاع قرار داده بود. به عبارتی هر سال پدیده هایی مطرح می شود که هیچ نشانی از آنها در اجلاس قبلی نبوده و حتی پیش بینی هم نشده، اما به فاصله یک سال به عنوان یکی از تهدیدهای اقتصاد جهان در کانون توجه قرار می گیرد. با توجه به اینکه عنوان اجلاس امسال داووس «زمینه جدید جهانی» بود، چه محورهایی در آن مورد بحث و همفکری قرار گرفت؟

امسال اجلاس داووس حول چهار محور طراحی و برنامه ریزی شده بود: ۱- تداوم رشد و ایجاد ثبات در اقتصادهای ملی و منطقه ای، ۲- افزایش همکاری در سایه بحران های متعدد منطقه ای و بین المللی، ۳- افزایش امنیت در جوامع و ۴- روش های افزایش نوآوری در صنعت. امسال حدود ۳۴۰ میزگرد و سخنرانی تخصصی در شش روز برگزار شد که ۸۰ درصد آنها پیرامون مسائل اقتصادی بود، حدود ۱۰ درصد درباره مسائل سیاسی و ژئوپلیتیک و ۱۰ درصد هم شاید بیش از ۴۰ موضوع را دربر می گرفت. در یکی از میزگردها آخرین دستاوردهای چند محقق در رابطه با نابینایی مطرح شد و آنها پیش بینی می کردند که تا سال ۲۰۲۰ بتوان نابینایی را کاملاً درمان کرد تا بشر دیگر با این مشکل روبه رو نباشد. طیف مسائلی که در داووس مطرح می شود بسیار گسترده است، ضمن اینکه تمرکز بر مسائل اقتصادی است اما مباحثی درباره محیط زیست، وضعیت آب و هوا، مشکل آب، رقابت ژئوپلیتیک، آینده روابط ژاپن و چین، وضعیت آمریکای لاتین، افراطی گری، نقش سازمان های غیردولتی در سیاست های منطقه ای و بین المللی هم از جمله عناوینی هستند که در نشست ها مطرح شد. اما در اجلاس امسال یک موضوع بسیار برجسته بود و آن اینکه همه کشورها به درجات بسیار بالاتری از همکاری و هماهنگی نیاز دارند و گفته می شد که بعد از سال ها گفت وگو و مذاکره و هماهنگی، چین و آمریکا موافقت کردند تا سال ۲۰۳۰، معادل ۳۰ درصد از میزان گازهای گلخانه ای را در جو زمین کاهش دهند و این نشان دهنده همکاری دو قدرت صنعتی جهان است. چه در سطح مسائل منطقه ای و چه در مسائل بین المللی، واژه های همکاری، هماهنگی، تفاهم و نظرخواهی متقابل به طور متناوب مطرح می شد. طبق یک ارزیابی که در داووس مطرح بود، گفته شد که امروز بالاترین میزان همکاری در سطح جهانی در بین کشورهای آسیایی وجود دارد و کمترین همکاری در منطقه خاورمیانه است که در آن اوج قطبی شدن فکر، عمل، اندیشه، سیاست و جریان های اجتماعی وجود دارد. منطقه آسیا بهترین عملکرد اقتصادی را در دنیا دارد و بیشترین همکاری بین دولت ها، شرکت ها و سازمان های غیردولتی در آن قابل مشاهده است. مثلاً در منطقه «آسه آن» که ۱۰ کشور در آن عضو هستند و حدود ۶۲۰ میلیون نفر جمعیت را در بر می گیرد، حداقل نرخ رشد اقتصادی ۵ درصد است و از طریق ایجاد راه آهن و جاده، سرمایه گذاری های وسیعی شده که این کشورها به همدیگر قفل شوند و رفت وآمد شهروندان به راحتی امکان پذیر باشد. در عین حال اوج رقابت بین کشورها در منطقه آسه آن در جریان است. در مجموع روسای سازمان های مالی بین المللی مانند آی ام اف (IMF) و بانک جهانی و روسای دولت ها مانند خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان یا فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه که دو شخصیت برجسته اجلاس امسال داووس بودند بر هماهنگی، همکاری و نزدیک کردن دیدگاه ها و ایجاد تفاهم بین دولت ها و سازمان های تصمیم گیرنده تاکید فراوان داشتند.

  • در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه گویا مسیر متفاوتی با شرق این قاره از نظر همکاری طی می شود.

بله، کاملاً روشن است. سال گذشته در اجلاس داووس گفته می شد اختلافات سرزمینی بین دو کشور چین و ژاپن احتمال دارد به درگیری های نظامی بینجامد اما اکثر تحلیلگران معتقد بودند که این اتفاق نمی افتد، به این دلیل که وقتی اولویت نخست کشورها رشد و توسعه اقتصادی است، در اختلافات امنیتی، مرزی و سیاسی راحت تر با یکدیگر به توافق می رسند. با اینکه چین الان یک قدرت جهانی است و در آسیا جایگاه مهمی برای خودش در تامین امنیت قائل است اما همکاری اقتصادی را به آن اولویت می دهد. در شرق آسیا به رغم اختلافات سرزمینی، مرزی و تاریخی که وجود دارد، اهمیت روابط اقتصادی به قدری برجسته است که تمام اختلافات دیگر را به حاشیه می راند. اما در خاورمیانه و غرب آسیا توسعه اقتصادی اولویت کشورها نیست. ترکیه تنها کشور منطقه است که رشد و توسعه اقتصادی برای آن مهم و تعیین کننده است. دیگر کشورها به دنبال جایگاه، شأن، موقعیت، نفوذ و حضور هستند و به همین دلیل رقابت ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و رقابت سیاسی و امنیتی بین کشورها به مراتب اهمیت بیشتری دارد تا رشد و توسعه اقتصادی. کمااینکه میزان تجارت میان کشورهای خاورمیانه فقط شش درصد کل تجارت آنهاست و ۹۴ درصد روابط اقتصادی آنها با کشورهای بیرون از منطقه است. در حالی که ۴۰ تا ۸۵ درصد کل تجارت کشورهای آسیایی با چین است و این خود مفهومی را طرح می کند با عنوان «قفل شدن». وقتی که کشورها به لحاظ اقتصادی با همدیگر قفل شوند با یکدیگر همکاری سیاسی بیشتری خواهند کرد. لهستان حدود یک دهه خودش را در حوزه هایی مانند صنعت، فناوری، دانشگاه و حتی بهره گیری از نظام حزبی و یادگیری نحوه تعامل سیاسی به آلمان قفل کرده است و الان یکی از موفق ترین کشورهای شرق اروپا با نرخ رشد اقتصادی ۵.۴ درصد است به طوری که اتحادیه اروپا قصد دارد در ۱۰ سال آینده ۴۰ میلیارد یورو در زیرساخت های عمرانی لهستان سرمایه گذاری کند؛ کشوری که جمعیت آن حدود ۴۰ میلیون نفر است و تمام شاخص های توسعه آن هر سال بهتر می شود. لهستان یک تصمیم بزرگ استراتژیک گرفت و آن اینکه خود را به همسایه اش آلمان قفل کرد و بهره برداری های بسیار گسترده ای از این ارتباط می کند. الان منطقه گرایی جای جهانی شدن را گرفته است، یعنی کشورها به منطقه ای که در آن زندگی می کنند اولویت می دهند تا مسائل امنیتی خودشان را به حداقل برسانند و بیشتر بر رشد و توسعه اقتصادی تمرکز کنند. بازارهای مصرف و سرمایه و کار را به همدیگر قفل می کنند تا بتوانند به صلح پایدار برسند. مروری بر بودجه های نظامی کشورهای جهان شاخص خوبی برای ارزیابی این موضوع است؛ آمریکا سالانه ۶۴۰ میلیارد دلار هزینه نظامی می کند، چین ۱۸۸ میلیارد دلار، روسیه ۸۸ میلیارد دلار، عربستان ۶۷ میلیارد دلار، بعد از آنها چند کشور اروپایی مانند آلمان، فرانسه و انگلستان هستند. بعد از این کشورها، ارقام مربوط به بودجه های نظامی به شدت کاهش می یابد و کشورها با قفل کردن اقتصاد خود به همسایگانشان، پرداختن به نظامی گری و هزینه های گزاف نظامی را غیرضروری می دانند. دو نمونه بارز آن یکی آسه آن در آسیاست که دارای بالاترین نرخ رشد اقتصادی است و دیگری آمریکای لاتین که در آن کشورها در حال لغو ویزا در منطقه هستند و اقتصادشان را به همدیگر قفل می کنند تا درهای بازار کار و سرمایه را به روی یکدیگر باز کنند. مزیت بسیار مهم آمریکای لاتین این است که دارای یک زبان مشترک هستند که این باعث می شود از نظر فعالیت اقتصادی و بازاریابی فرصت های بسیار گسترده ای برای شرکت ها و سرمایه گذاران و بانک ها فراهم شود و این نکته را به ذهن متبادر می کند که چطور کشورها توانسته اند با پرداختن به رشد اقتصادی و قفل کردن خودشان به منطقه، ضرورت اتصالات سیاسی به قدرت های بزرگ را کم کنند.

  • کاهش اتصالات سیاسی به قدرت های بزرگ چه فرصت هایی ایجاد می کند؟

یکی از مهم ترین فرصت هایی که ایجاد می کند تامین استقلال و امنیت ملی است. امروز کشورهایی مانند آرژانتین، شیلی، برزیل، مکزیک و حدود هفت، هشت کشور کوچک و متوسط آمریکای مرکزی وقتی با همدیگر همکاری می کنند، بین آنها ماجراجویی های امنیتی دیگر وجود ندارد و کسی به دنبال برتری طلبی به دیگری نیست. توانمندی های نظامی و سرزمینی و ژئوپلیتیکی این کشورها نسبتاً نزدیک به هم است و قفل شدن اقتصادی باعث می شود که سیاستمداران را به سمت نوعی همکاری و هماهنگی سوق دهد.

  • در واقع همکاری های منطقه ای باعث می شود توجه به قدرت های بزرگ کمتر شود...

اتصالات به قدرت های بزرگ به لحاظ وابستگی های سیاسی و امنیتی کم می شود وگرنه از نظر اقتصادی و ورود بازار، قدرت های بزرگ همچنان اهمیت دارند مثلاً الان بازار کفش آمریکا در اختیار برزیل است یا نیروی کار مکزیک در آمریکا نقش دارد و در معرض یادگیری های گسترده قرار گرفته و تا اندازه ای هم با فناوری آشنا شده است. مکزیک کشور نفتی غیراوپک است؛ ۲۰ سال پیش ۷۵ درصد صادرات مکزیک نفت بود اما امروز ۷۵ درصد صادرات آن، کالا و خدمات است. مکزیک یکی از بزرگ ترین شرکت های مخابراتی را در آمریکای لاتین دارد و سرمایه گذاری گسترده ای در مخابرات کرده است. من فکر می کنم آشنایی با تحولات آسیا و آمریکای لاتین در کشور ما به شدت اندک است؛ ما تلقیاتی از آسیا و آمریکای لاتین داریم که از واقعیات بسیار دور هستند. به همین دلیل بسیار مفید است که ما بتوانیم این داده ها و تحولات جدید را مطالعه کنیم.

  • شما اشاره کردید که منطقه گرایی جای جهانی شدن را می گیرد و دو نمونه هم به عنوان مثال نام بردید، یکی آسه آن و دیگری آمریکای لاتین. اتحادیه اروپا نمونه دیگری است که این به هم پیوستگی یا قفل شدگی کشورها را به خوبی تبیین می کند؛ در حال حاضر آلمان به یونان کمک مالی می کند تا اقتصاد این کشور دچار فروپاشی نشود. پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از رای دهندگان یونانی خواست در منطقه یورو باقی بمانند، اما چپگراهای مخالف سیاست های اقتصاد ریاضتی پیروز انتخابات شدند. بلافاصله در اسپانیا تظاهراتی در اعتراض به تدابیر ریاضتی دولت برگزار شد. پس این تفکر اتحادیه ای یا همکاری های درون منطقه ای در حال فراگیر شدن است. در خاورمیانه دو اتحادیه وجود دارد، سازمان اکو و شورای همکاری خلیج فارس. اما هیچ یک از این اتحادیه ها، کارایی نمونه های آسیایی، اروپایی و آمریکایی خود را ندارد. این بیشتر به دلیل قطبی شدن خاورمیانه و تلاش کشورها برای نفوذ و حضور بیشتر است یا عوامل ژئوپلیتیک و عدم تجانس منافع در آن دخیل است؟

خاورمیانه در دنیا از نظر مفهوم کشور-ملت (nation-state) ضعیف ترین منطقه است و اینکه اکثر درگیری های نظامی و قومی و جریانات افراطی در این منطقه رخ می دهد به این خاطر است که هنوز در بخش های مهمی از خاورمیانه حکومت های ملی شکل نگرفته است. در سال ۲۰۰۷، ۲۸ گروه جهادی در منطقه خاورمیانه وجود داشت اما الان این رقم به ۴۹ گروه رسیده است. در سال ۲۰۰۶، این گروه ها ۱۰۰ حمله انجام دادند که در سال گذشته به ۹۵۰ حمله افزایش یافت. در مجموع سال گذشته ۱۸ هزار نفر در اثر حملات تروریستی جان خود را از دست دادند. اتفاقاً تعداد کشته شدگان غربی به شدت در حال کاهش است و بیشتر تلفات از مردم منطقه است. هنوز برای کشورهای خاورمیانه موضوع نفوذ و حضور در سطح منطقه اولویت دارد و بازی سیاسی در منطقه، بازی با حاصل جمع صفر است. واژگانی مانند ائتلاف، همکاری، هماهنگی، نزدیک شدن اهداف به همدیگر در این منطقه بسیار غریب هستند و به همین دلیل حتی اگر به صورت صوری سازمان ها و اتحادیه ها یا روابط عادی دیپلماتیک وجود دارد اما تقریباً می شود گفت که کشورهای مهم منطقه به دنبال دستور کار مستقل خودشان هستند که در بسیاری موارد با همدیگر تضاد و درگیری پیدا می کند. کشورهای منطقه به دنبال ایجاد حریم هستند تا نفوذ خودشان را تثبیت کنند و انواع جریان ها به وجود می آید تا این شأن و جایگاه کشورها در منطقه حفظ شود.

  • کشورهایی در منطقه هستند که از نظر تجارت و رشد و توسعه در جایگاه خوبی قرار دارند مانند امارات و کویت ولی به دلیل کوچک بودن و عدم شکل گیری حکومت های ملی در آنها نمی توانند نقش تعیین کننده ای داشته باشند و مجبورند خودشان را به یکی از قدرت های منطقه یا جهان متصل کنند تا حکومت شان تثبیت شود. برای درک چرایی این پدیده و عدم اتحادهای قدرتمند منطقه ای در خاورمیانه باید سراغ چه شاخصه هایی رفت؟

به نظر من در منطقه تنها کشوری که در آستانه شکوفایی و ظهور است، ترکیه است.

  • در ترکیه انتقال مسالمت آمیز قدرت رخ می دهد و سال هاست که در آن خبری از کودتای نظامیان نیست. همانند برخی کشورهای عربی در آنجا یک خاندان قدرت ندارد. در کشورهای عربی خانواده ها هستند که حکومت می کنند. در شرق آسیا هم کره شمالی چنین نمونه ای است و در زمره حکومت های مطلقه قرار می گیرد. به واقع همین موضوع بهترین تصویر از پیوند بین نحوه حکمرانی و رشد و توسعه کشورهاست. در اجلاس داووس امسال هم موضوع حکمرانی مورد توجه سخنرانان قرار گرفته بود. آنها از چه زاویه ای موضوع را بررسی می کردند؟

در اجلاس داووس امسال به پنج چالش بنیادی جهان پرداخته شد. قبل از اینکه به داووس بروم جلسات آمادگی برای اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد تشکیل شده بود که امسال در دوبی بود و حدود ۲۰۰ نفر در رشته های مختلف در بیش از ۳۰ کمیته مختلف به مدت چهار روز بحث کردند تا این دستور کار را مشخص کنند. درباره این پنج چالش جهانی به قدری بحث شد تا اینکه به چارچوب اولویتی رسید و اولین اولویت آن که از همه مهم تر است درباره لیدرشیپ (Leadership) بود. من معتقدم واژه Leadership ترجمه فارسی ندارد چون ما مثلاً برای management از ترجمه مدیریت استفاده می کنیم و گاهی Leadership را هم مدیریت معنا می کنند، در حالی که این واژگان، معانی خاصی در فرهنگ حکمرانی دارند. وقتی می گوییم management در حکمرانی یعنی یک نفر وظایفی را که روی کاغذ مشخص شده، به سرانجام می رساند. اما Leadership یعنی افرادی که در مسائل مختلف دارای یک بینش و افق دید هستند، برای اهدافی که مشخص می کنند ظرفیت ایجاد اجماع دارند. من نمی دانم چه واژه فارسی را در نظر بگیریم که همه اینها را یک جا جمع کند، در حالی که Leadership مفهومی جامع است. به هر حال در جلسات مختلفی مطرح شد که بزرگ ترین چالش جهانی در حکمرانی مساله Leadership است. در دوران قدیم حتی تا ۲۰ سال گذشته کسانی که تصمیم گیری می کردند دایره محدودتری داشتند اما امروز در جهان برای تصمیم گیری، هم تعدد آرا خیلی زیاد شده و هم تضاد آرا و اجماع سازی کار بسیار سختی است، این به معنای آن نیست که گروه ها و جریان ها با هم درگیرند بلکه به این معناست که منافع بسیار گسترده شده است. فرض کنید الان در کشوری مانند چین، حزب کمونیست با مرکزیت و استقلالی که دارد وقتی می خواهد در مسائل مختلف اقتصادی سیاستگذاری کند با جریان های مختلف لابی روبه رو است. گروهی هستند که علاقه مندند نرخ تورم اصلاً تغییر نکند، بعضی ها هستند که تورم به نفع شان است، بعضی ها هستند که می خواهند بازارهای سرمایه را محدودتر نگه دارند، بعضی ها می خواهند بازارهای سرمایه را باز کنند، برخی می خواهند از طریق مستغلات به ثروت برسند، برخی دیگر می خواهند از طریق تولید به ثروت برسند. به قدری گروه های ذی نفع اقتصادی و بعضاً مدنی و حتی سیاسی در کشورها زیاد شده اند که لیدرشیپ باید بتواند همه منافع را در نظر گرفته و بر اساس منافع ملی تصمیم بگیرد و پیوستگی داشته باشد. به این معنا حکمرانی در دنیا بسیار کار مشکلی شده است امروز به این دلیل که جهان دیجیتالی شده است، حکومت ها مجبورند با شفافیت بیشتری تصمیم بگیرند و مصالح و منافع بسیاری از جریان ها و گروه ها را مد نظر قرار دهند. در این جهان با گردش آزاد اطلاعات، تصمیم گیری های غلط خودش را راحت تر نشان می دهد، ضمن اینکه باید در نظر داشته باشیم هنوز ۶۰ درصد مردم دنیا آنلاین نیستند ولی الان ۵.۲ میلیارد موبایل هوشمند در دنیا مصرف می شود که دو سال دیگر یعنی تا آخر سال ۲۰۱۶، این تعداد به ۶.۴ میلیارد موبایل هوشمند خواهد رسید و این اهمیت آی تی و خدمات را در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ نشان می دهد که حکمرانی خوب و بد خودش را خیلی سریع در گوشی های موبایل نشان می دهد. همه در معرض این فضا قرار می گیرند و حتی حکومت های بسته ای مانند کره شمالی یا بعضی از حکومت هایی که در منطقه خاورمیانه هستند هم با گردش آزاد اطلاعات و دنیای دیجیتال مواجه خواهند شد که نشان دهنده این است که لیدرشیپ خیلی حساس تر و دقیق تر شده و نیاز به مواد خام پیچیده دارد. لیدرشیپ در گذشته بیشتر مبتنی بر جنبه های روحیه ای رهبران بود اما امروز به شدت با بینش و مواد خام، مشورت و به خصوص اجماع سازی روبه رو می شود. شما ببینید ژنرال دوگل در فرانسه دهه ۶۰ میلادی با چه روحیاتی تصمیم می گرفت و چه تلقی ای از فرانسه داشت و بیوگرافی هایی که در رابطه با او نوشته شده می گویند که در دفتر کارش یک تلفن داشت که کسی جرات نداشت به آن زنگ بزند و آن تلفن هیچ وقت زنگ نخورد، این به خاطر ابهتی بود که دوگل داشت و می گفتند حتماً هر تصمیمی می گیرد به نفع منافع ملی فرانسه است. اما امروز آقای فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه برای اینکه بتواند نیم درصد نرخ رشد اقتصادی به وجود بیاورد، چقدر باید با صنایع و جریانات مختلف اجتماعی و اقتصادی و اتحادیه اروپا و نهادهای بین المللی مشورت کند تا بتواند به جمع بندی برسد. البته هرچقدر که اقتصادها مستقل از دخالت دولت باشند نقش تعیین کنندگی لیدرشیپ کمتر می شود. در اجلاس داووس امسال مطرح شد که اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۱۵ بهبود پیدا خواهد کرد. در سال گذشته، ۵.۲ میلیون شغل در آمریکا ایجاد شد و نرخ بیکاری از ۷ درصد در ۱۸ ماه پیش الان به ۶.۵ درصد رسیده و اگر همین وضعیت تداوم یابد نرخ رشد آمریکا با ۸.۲ درصد در سال ۲۰۱۵ ادامه پیدا می کند و نرخ بیکاری در آمریکا احتمال دارد تا پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما به چهار درصد برسد. الان اقتصاد آمریکا روند رو به جلویی دارد. نرخ رشد اقتصادی چین ۸.۶ درصد است، انگلستان ۱.۳ درصد، اروپا و ژاپن یک درصد و نرخ رشد جهانی ۸.۳ درصد. اینها تا اندازه ای اهمیت مساله لیدرشیپ را نشان می دهد. آمریکا به رغم اینکه به مسائل امنیتی اهمیت می دهد ولی با همکاری هایی که بین دولت ایالات متحده و کنگره و بخش خصوصی بوده، همچنان بازار کار آمریکا به روی کسانی که تخصص دارند، باز است. الان حدود ۵/۶ میلیون نفر در آمریکا با ویزای کار مشغول به فعالیت هستند و آمریکا در حوزه آی تی بهترین های چین، هند و کشورهای دیگر را با حقوق بسیار بالا جذب می کند. اگر کسی در آی تی تخصص پیدا کند از هر ملیتی باشد می تواند به راحتی در آمریکا کار پیدا کند چون آمریکا در قرن بیست و یکم مهم ترین مزیت خودش را در حوزه آی تی تعریف کرده است، به این دلیل که در حوزه تولید کالاهای مصرفی خیلی از کشورهای دیگر وارد بازارها شده اند و آن سهم سنتی آمریکا را گرفته اند. بنابراین لیدرشیپ به معنای توان اجماع سازی خیلی تعیین کننده است. کشوری مانند آمریکا گرچه تحت تاثیر مسائل امنیتی است اما این مانع از گسترش همکاری های اقتصادی با کشورهای دیگر نمی شود و به نظر من همین ویژگی را می شود در رابطه با ترکیه مطرح کرد، یعنی ترکیه با اینکه در حوزه سیاست خارجی خیلی فعال بوده و در مسائل مختلف عراق، سوریه، فلسطین، قفقاز و آسیای مرکزی صحنه گردان بوده اما اقتصاد ترکیه همچنان رشد کرده و در سال ۲۰۱۳ چهارمین مرکز توریسم جهان بعد از فرانسه، ایتالیا و اسپانیا بود و توانست ۳۶ میلیون نفر گردشگر جذب کند. یعنی لیدرشیپ در دنیا باید این ظرفیت را داشته باشد که اگر با مسائل امنیتی هم روبه روست ضمناً باید بتواند هنرمندانه نرخ رشد اقتصادی خودش را حفظ کند که نمونه های بارز آن در دنیای امروز چین و آمریکا هستند. هر دو با مسائل مختلف امنیتی چه در سطح بین المللی و چه منطقه ای مواجه هستند اما حوزه اقتصاد آنها نسبتاً موفق و مستقل عمل می کند. این وضعیت تا حدودی در حوزه عربی خلیج فارس هم دیده می شود. بسیاری از کشورها با مسائل مختلف منطقه ای روبه رو هستند، در اردن الان نزدیک به یک میلیون نفر آواره سوری وجود دارد، این کشور سالانه حدود نیم میلیارد دلار برای خدمات رسانی به این آوارگان از آمریکا کمک مالی دریافت می کند. مجموعه اعضای شورای همکاری خلیج فارس دو تریلیون دلار ذخایر ارزی دارند که سود سرمایه گذاری آنها در نقاط مختلف جهان سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار است و طبق قوانین آنها، این سرمایه گذاری ها نباید در کشورهای خودشان یا در منطقه خاورمیانه انجام شود بلکه باید خارج از منطقه سرمایه گذاری کنند. این کشورهای عربی با توجه به جمعیت کم و سطح درآمد و کیفیت زندگی بسیار بالایی که امروز دارند، می توانند ۱۵۰ سال آینده خود را تضمین کنند. این تلقی سنتی که در کشور ما درباره کشورهای عربی است در بسیاری از موارد صحت ندارد. این کشورها در حوزه های مالی، سرمایه گذاری، جهت گیری های اقتصادی و نفتی، روابط اقتصادی بین المللی به شدت با مشورت های دقیق بین المللی تصمیم می گیرند. تصمیمی که عربستان سعودی برای کاهش قیمت نفت گرفت به نظر من عمدتاً ملاحظات و محاسبات اقتصادی داشت و هدف آن جلوگیری از ورود سرمایه گذاران بزرگ دنیا در تولید نفت ماسه ای (shale oil) به خصوص در آمریکا و در بعضی مناطق دیگر دنیا بود چنان که برای سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ معادل ۱.۱ تریلیون دلار پروژه های بزرگ نفتی که شامل نفت ماسه ای نیز می شود تعریف شده بود که الان عموماً متوقف شده اند. تولید نفت عربستان حدود سه الی چهار دلار در هر بشکه هزینه دارد اما هزینه تولید نفت در آمریکا حدود ۶۰ دلار است و سرمایه گذاری در صنعت نفت حداقل تا مدتی نامعلوم به تعویق افتاده و این باعث شده است که عربستان بتواند سهم خود در بازار را برای یک دوره پنج تا هشت ساله حفظ کند. اتفاقات بعدی ممکن است تحت تاثیر متغیرهای مختلف اقتصادی و سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه ای و بین المللی باشد اما در اثر تصمیمی که عربستان گرفت و به نظر من با هماهنگی های بین المللی و با مقاصد اقتصادی بود، حدود ۵.۱ تا ۲ تریلیون دلار پول از صادرکنندگان نفت به واردکنندگان منتقل خواهد شد و این اثرات جدی در سرمایه گذاری در اشتغال و تولید به خصوص در مدارهای غربی و همچنین آسیایی ایجاد خواهد کرد، چون آسیا واردکننده جدی نفت است. مهم ترین چالش در کشورهای امروز این است که حوزه های تصمیم گیری سیاسی در آنها چقدر دانش جهانی دارند، چقدر متغیرهای مختلف را در ماتریس تصمیم گیری خودشان با دقت دخیل می کنند. در دنیای امروز به قدری متغیرها زیاد شده که بدون وارد کردن مشاوران بسیار برجسته و حتی شرکت های مشورتی بین المللی، عقلانیت در فرآیندهای تصمیم گیری بسیار محدود خواهد بود. دیگر آن تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های سنتی که مسوولان یک کشور دور هم جمع بشوند و بعضاً با نگاه ها یا استنباط های سنتی بخواهند تصمیم بگیرند از میان رفته است؛ الان چینی ها، کره ای ها و کشورهای آسیایی هزینه های زیادی می کنند و از شرکت های بزرگ مشورتی دنیا نظر می خواهند، به آنها کار سفارش می دهند تا بتوانند دقیق تر و عمیق تر تصمیم گیری کنند.

  • معاون صندوق بین المللی پول هم در یکی از پنل های داووس گفته بود چینی ها ۵۰۰ میلیون گوشی هوشمند دارند و همین موضوع حکمرانی بین المللی را سخت کرده است. این چه تاثیری بر گزینش های ملی در کشورهایی می گذارد که فرآیندهای انتخابی دارند؟ یعنی در افکار عمومی کشورهایی که می توانند با فرآیند دموکراتیک حکمرانان شان را انتخاب کنند تغییری حاصل می شود که در گزینش های خود صرفاً به دنبال انتخاب رهبرانی مقتدر نباشند بلکه بتوانند رهبرانی انتخاب کنند که قدرت اجماع داشته باشند و اصولاً پارامتر اجماع بر اقتدار غلبه کند؟

فکر می کنم این روند حداقل در یکسری از کشورهای صنعتی و غربی همیشه وجود داشته و الان هم تشدید شده و این نوع تصمیم گیری تخصصی به کشورهای در حال ظهور هم منتقل شده است. مثلاً فرض کنید برزیل اگر می خواهد در چین سرمایه گذاری کند با چهار شرکت چینی که ظرفیت ارائه مشورت دارند، وارد مذاکره می شود و از آنها مشورت می گیرد و به آنها کار سفارش می دهد و از آنها نظرخواهی می کند. الان به قدری موضوع ملیت اهمیت خود را از دست داده که شرکت ها وقتی می خواهند تصمیم گیری کنند، می پرسند چه کسی در این رابطه دانش دارد. دیگر برایشان مهم نیست که آن شخص اهل کجاست، ملیت او چیست و به چه زبانی صحبت می کند و کجای دنیا زندگی می کند و برای همین هم هست وقتی استرالیا اخیراً با تهدیدات تروریستی روبه رو شد، دولت این کشور پس از آن از عده ای در کشورهای مختلف خاورمیانه از جمله مصر که افراد متخصص این جریانات هستند، درخواست مقاله تحقیقی کرده چون می گوید من خود دانش کافی در شناخت این افراطی گری ها ندارم، پس باید از آنان که تخصص و علم آن را دارند بیاموزم. این را تعمیم بدهید به تصمیم گیری های اقتصادی و سرمایه گذاری هایی که در اروپا و آمریکا و حالا در خاورمیانه در کشورهایی مثل امارات و قطر زیاد شده است. شرکت ها و موسساتی که بهترین ها را استخدام می کنند و اصطلاحاً چه در حوزه های اقتصادی و چه مالی و سیاسی و اجتماعی ارزیابی مخاطره می کنند (risk analysis). ترکیه هم الان مدتی است به این سیستم گرایش پیدا کرده است و با موسسات و شرکت ها و دانشگاه ها در ارتباط است و نظرخواهی می کند که چطور بهتر تصمیم گیری و تصمیم سازی کنند. چالش بعدی که در داووس امسال مطرح شد، رشدی است که بتواند شغل هم ایجاد بکند. چالشی در سطح جهانی به وجود آمده که چون اتوماسیون و تولید دیجیتالی گسترده شده، نیاز به نیروی کار غیرتخصصی کمتر شده است. مثلاً شرکتی به نام اکولوس که سازنده هدست است، سال گذشته دو میلیارد دلار درآمد کسب کرد، کلاً این شرکت ۷۵ نفر کارمند دارد. این یک چالش ساختاری است که در نظام تولید و سرمایه داری جهانی به وجود آمده است که نتیجه پیشرفت تکنولوژی است. در عین حال در کشورهای غربی کسانی که تخصص داشته باشند به راحتی کار پیدا می کنند. ایرباس یک نوع هواپیما را در آتلانتای آمریکا می سازد که خیلی هم مورد انتقاد اتحادیه اروپا قرار گرفته است ولی شرکت خیلی روشن گفته چون در جنوب شرق آمریکا تعدادی دانشگاه مثل جورجیاتک هستند که بهترین مهندسان را در شمال آمریکا تربیت می کنند، شرکت سازنده هواپیما هم باید همان جایی برود که این مهندسان هستند. دیگر این مساله ملیت و اینکه کجا این کارخانه زده بشود هیچ کدام مطرح نیست، مساله کارآمدی و در دسترس بودن بازار سرمایه و نیروی کار مهم است که این کمک می کند به شرکت ها که تصمیم گیری بکنند. چرا دوبی در خاورمیانه این اهمیت را پیدا کرده یا ترکیه با چنین رشدی مواجه شده است؟ به خاطر این است که ایجاد یک شرکت آسان است، فضای کسب وکار مهیاست، قوانین خیلی ساده مالیاتی دارد، قوانین روشن صادرات و واردات دارد، رفت و آمد به آنجا راحت است. همه اینها کمک می کند که شرکت ها خیلی سریع تر تصمیم بگیرند. بی دلیل نیست که کشوری مثل سنگاپور که مساحتش تقریباً اندازه شهر تهران است، ۲۳۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد که ۶۰ درصد آن متعلق به های تک (فناوری پیشرفته) است، به خاطر اینکه ساختاری ایجاد کرده که بهترین های آی تی را در منطقه آسیا جذب می کند و در آنجا کار و تولید می کند. چالش بعدی در این رابطه رقابت های استراتژیک است. برای من خیلی جذاب بود که وقتی تقسیم بندی کردند مشخص شد کمترین رقابت استراتژیک و ژئواستراتژیک در دنیا مربوط به آمریکای لاتین است، یعنی کشورهای این منطقه بهترین روابط را با همدیگر دارند. به خاطر بحران اوکراین در منطقه شرق اروپا میان روسیه و اروپا رقابت وجود دارد، میان چین و همسایگانش نیز رقابت هایی به وجود آمده است. اما حدود یک چهارم رقابت های ژئواستراتژیک و استراتژیک مربوط به منطقه خاورمیانه است، در حالی که آفریقا از مناطق نسبتاً امن دنیا محسوب می شود، جایی که زمینه کار و فعالیت در آن روز به روز گسترش پیدا می کند، گرچه کُند است اما در حال توسعه است. جمعیت آفریقا در سال ۲۰۵۰ یعنی ۳۵ سال آینده، از یک میلیارد و ۳۰ میلیون نفر فعلی به دو میلیارد نفر خواهد رسید. شما تصور کنید اگر ما به ۳۰ سال آینده ایران فکر کنیم با توجه به نزدیکی جغرافیایی ای که بین ایران و آفریقاست، چه زمینه های سرمایه گذاری و کار و فعالیتی برای کارآفرینان ایرانی در آفریقا وجود دارد.

  • پیش بینی های جمعیتی نیز در داووس مطرح شد که چه مناطقی دچار رشد جمعیتی خواهند شد و نمودار جمعیتی جهان در دهه های آتی چگونه خواهد بود؟

 پیش بینی درباره جمعیت جهان در داووس امسال بسیار جذاب بود. طبق آمار ارائه شده در سال ۲۱۰۰ میلادی، جمعیت غرب حدود ۱۰ درصد از جمعیت جهان خواهد بود.

  • کل غرب؟

بله، کل غرب و ۸۰ درصد جمعیت جهان در آسیا و آفریقا خواهد بود. این به نظر من می تواند خبر بسیار مهمی برای آینده اقتصاد ایران باشد. اگر بتوانیم طبق این دورنما برنامه ریزی کنیم، در ۳۰ سال آینده، ۵۰۰ میلیون نفر به طبقات متوسط در آسیا اضافه خواهد شد و به همین دلیل است که در داووس سه میزگرد در رابطه با تولید غذا و امنیت غذایی برگزار شد. تولید غذا در سطح جهانی موضوع بسیار مهمی است که در حال مکانیزه و حرفه ای شدن است. شرکت های آسیایی زیادی در آفریقا زمین خریده اند و مواد غذایی تولید می کنند. چون بسیاری از کشورهای آسیایی کوچک هستند ترجیح می دهند از زمینی که دارند بیشتر برای صنعت استفاده کنند و فعالیت کشاورزی هم زمین گسترده می خواهد؛ بنابراین شرکت های آسیایی در شرق آفریقا زمین خریده اند و با کارگر بسیار ارزان و کاشت غله نیازهای خودشان را تامین می کنند و بقیه را در بازارهای جهانی می فروشند. در حال حاضر عربستان سعودی از طریق بخش خصوصی برای تولید غذا در آفریقا و پاکستان سرمایه گذاری جدی کرده است، چون هم قرابت جغرافیایی دارد و روابط بسیار خوبی بین عربستان با کشورهای آفریقایی و پاکستان وجود دارد که نیروی کار ارزان و امکانات بسیار زیاد دارند و امنیت غذایی را تامین می کنند. مساله بعدی در مورد چالش های جهانی، کمبود آب است که همه کشورها این را جزو موارد مهم برنامه ریزی های کلان و توجه به ساختارهای عمرانی برای تامین آب قلمداد کرده اند. من طی سال های اخیر به هیچ کنفرانس بین المللی نرفتم مگر اینکه در آن حداقل ۲۰ درصد از مسائل و چالش ها به آب و محیط زیست مربوط نباشد. کشورها سرمایه گذاری های جدی می کنند، بعضی کشورها دیر وارد این جریان شدند ولی الان تقریباً همه کشورها برایشان جدی شده است.

  • طبق پیش بینی ها تا سال ۲۰۵۰ خشکسالی در ایران ۱۱ برابر شرایط فعلی می شود. این مساله ای است که در سال های آینده تهدیدش برای ما جدی تر خواهد شد. چه راهکارهایی در سطح بین المللی مطرح شده که می تواند مورد استفاده ما قرار گیرد؟

خشکسالی یک موضوع جهانی است ولی گفته می شود راه حل دارد و همکاری بین کشورها می تواند این مسائل را بهتر حل کند. چالش دیگری که در داووس مورد بحث قرار گرفت، مساله محیط زیست بود. دولت ها در حال فشار به شرکت های خصوصی هستند و هزینه ها را برای شرکت هایی که آلودگی محیط زیستی ایجاد می کنند، افزایش می دهند. الان در آلمان اکثر شرکت هایی را که آلودگی ایجاد می کنند مجبور کرده اند که سبز شوند یا خاک آلمان را ترک کنند. این یک جریان جدی در آمریکاست. چینی ها هم به خصوص در دوره رئیس جمهور جدید در این باره برنامه ریزی های جدی کرده اند. نخست وزیر چین که در داووس امسال هم شرکت کرده بود خیلی به این موضوع توجه داشت و می گفت از اولویت های بسیار مهم ما با نرخ رشد اقتصادی ۸/۶ درصد، پرداختن به مسائل محیط زیست است.

  • یکی از محورهای نشست داووس بررسی ریسک ها و مخاطرات فراروی کشورهای جهان است. اینکه کشورها در آینده با چه مخاطراتی روبه رو می شوند. امسال در این باره به چه مواردی اشاره شد؟

نکته ای که امسال به طور گسترده مطرح شد این بود که جهان ثروتمندتر می شود، اما سوال این است که آیا این ثروت توزیع هم می شود یا نه؟ آماری که امسال محققان داووس استخراج کرده بودند به این شرح است که ۴۱ درصد ثروت جهان در اختیار ۷ درصد مردم است. ۳.۴۲ درصد دیگر ثروت نزد ۷.۷ درصد مردم جهان است. یعنی در مجموع ۳.۸۳ درصد ثروت نزد ۴.۸ درصد مردم جهان است. ۷.۱۳ درصد ثروت نیز متعلق به ۹.۲۲ درصد مردم جهان است و از همه جذاب تر اینکه فقط سه درصد ثروت جهان نزد ۷.۶۸ درصد مردم جهان است. امسال در ۲۲ میزگرد داووس شرکت کردم و میزگردی نبود که یک سیاستمدار، فعال اجتماعی و حتی بعضاً مدیران شرکت ها اشاره نکنند که این فاصله طبقاتی در جهان بسیار جدی است و آینده بشریت را تهدید می کند. یکی از دلایلی که ثروت در دنیا متمرکز می شود، به خاطر ادغام شرکت هاست. نقدینگی گسترده ای وجود دارد که تبدیل به ادغام می شود. برای اینکه افراد و شرکت ها پول نقد را نگه ندارند، آن را تبدیل به مالکیت و دارایی های مولد می کنند و یک شرکت را می خرند و طبعاً سرمایه گذاری هایی می کنند که سود داشته باشند. اخیراً شرکت فیس بوک، واتس آپ را به قیمت ۲۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار خرید. الان اکثر سوپرمارکت هایی که در اروپاست و حالت زنجیره ای دارند، سرمایه گذاران شان از کشورهای عربی هستند، چون مطمئن هستند همیشه بازار خواهند داشت. مثلاً ببینید یک درصد مردم آمریکا، ۴۶ درصد مالیات این کشور را پرداخت می کنند.

  • مفهومش این است که طبقه متوسط کوچک شده است.

در غرب بله، اما در آسیا نه. در اروپا و آمریکای شمالی طبقه متوسط به شدت در حال کاهش است.

  • اما آماری که اشاره کردید درباره توزیع ثروت، یک آمار جهانی بود. مفهومش این است که طبقه متوسط در جهان به شدت در حال کوچک شدن هستند.

در غرب، جوامع به لحاظ اقتصادی قطبی می شوند و این کاملاً روشن است. الان تقریباً ۴۰ درصد تولید اروپا و آمریکا صرف صادرات می شود که بازارهای آن در آسیاست. بازارهای مصرفی آسیا به اقتصاد اروپا و آمریکای شمالی کمک می کند که بتوانند موقعیت های جهانی خودشان را حفظ کنند. تقریباً ۴۰ درصد GDP آمریکا مربوط به صادرات است. به همین دلیل است که کاهش قیمت نفت، محرک جدیدی برای رشد اقتصادی آسیا خواهد بود که می تواند به صورت زنجیره ای، وضعیت اروپا و آمریکای شمالی را هم بهتر کند، تا بتوانند بازارهای آنها را به اصطلاح تامین کنند. شرکتی مثل بی ام و (BMW) در شش ماهه دوم سال گذشته میلادی، ۱۷ هزار اتومبیل در چین فروخت که این نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش داشته است که این وضعیت برای دیگر شرکت های غربی هم صادق است. مهم ترین محرکه شرکت های اروپایی و آمریکایی بازارهای چین و آسیاست، به خاطر تقاضایی که آنجا وجود دارد و اینجاست که باید کاهش قیمت نفت را در یک ماتریس جهانی مورد ارزیابی قرار داد. الان هزینه های انرژی در آمریکا کاهش پیدا کرده است. در دسامبر ۲۰۱۴، در آمریکا ۲۳۰ هزار شغل جدید ایجاد شده است. بنزین شش ماه پیش در آمریکا، گالنی ۸۰.۳ دلار بود، الان ۴۰.۲ دلار شده است. آمریکا دارای یک جامعه مصرفی است که در آن مردم وقتی ببینند قیمت محصولی کاهش یافته، برای خرید آن هجوم می برند. به قول خودشان پروپلر (ملخ هواپیما) اقتصاد آمریکا، مصرف مردم است. اگر مصرف مردم نباشد، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. آمریکا تا سال ۲۰۲۰، روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت، صادرات خواهد داشت. اولین بار، بعد از چندین دهه، کنگره جمهوریخواه قوانین صادرات نفت آمریکا را به نفع شرکت های نفتی تعدیل می کند.

  • ولی حتی عربستان سعودی هم از روند کاهش قیمت نفت متضرر می شود.

بله، عربستان در اثر کاهش قیمت نفت حدود ۹۰ میلیارد دلار از درآمد نفت خود را از دست می دهد که این از طریق سود ذخایر ارزی ای که دارد قابل جبران است. این وضعیت قیمت نفت منافعی را برای عربستان دارد که در درازمدت قابل تامین است. بنابراین شرایط موجود برای عربستان مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

  • بدیهی ترین نتیجه ای که حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ داشت این بود که نمی شود در دنیا یک نقطه امن ایجاد کرد. اگر در دنیا توسعه های متوازن ایجاد نشود، منطقه ای هم امن و پیشرفته نخواهد ماند. با این اختلاف طبقاتی و توزیع ناعادلانه تر ثروت چطور می شود به جهانی امن و رو به رشد متوازن امید داشت؟

این نکاتی که شما به آن اشاره کردید، خانم لاگارد رئیس آی ام اف هم در داووس مطرح کرد. او گفت این شکاف برای آینده نظم جهانی بسیار مضر است و حتماً تبعاتی خواهد داشت که اگر الان جلوی آن را نگیریم، بعداً باید تبعاتش را بپذیریم که بسیار جدی تر خواهد بود

  • پس از بررسی تهدیدها و مخاطرات، آیا در بخش پیشنهاد ها هم موضوعات جدیدی در داووس مطرح شد؟

سه پیشنهاد بسیار شاخص در میزگردها و سخنرانی های امسال برای اصلاح نظام های اقتصادی کشورهای مختلف مطرح شد. اولین آن اعطای فرصت به شهروندان است، یا در واقع مشارکت همگانی و همه را شریک کردن تا منابع اقتصادی در کشورها در انحصار نباشد، بلکه تا امکان دارد آن را گسترده کنند که در اختیار اقشار مختلف اجتماعی قرار بگیرد. دوم اینکه، آموزش سنتی باید کنار گذاشته شود و انسان ها باید برای مهارت های جدیدی آموزش ببینند که با دنیای دیجیتال و تصمیم گیری پیچیده امروز، بیشتر سنخیت داشته باشد. انسان ها نیازمند مهارت های جدید هستند و باید در مدارس، یک بازبینی اساسی شود که به کسی که امروز دیپلم می گیرد، چه مهارت ها و دانشی باید منتقل شود. پیشنهاد این بود که تا جایی که امکان دارد، یک بینش جهانی به شهروندان منتقل شود که بتوانند بهتر فکر کنند و تصمیم بگیرند و کار انجام دهند و کارهایشان را بتوانند پیش ببرند. نکته سوم اینکه، کشورها باید خودشان را با تکنولوژی های جدید آشنا کنند. هیچ دولت و شرکت و موسسه و فردی نمی تواند مستقل از این تکنولوژی جدید نه فکر کند و نه تصمیم بگیرد و نه زندگی کند. دولت ها باید این فرآیند را که انسان ها با فناوری های جدید آشنا شوند تسهیل کنند که نهایت بهره برداری را برای سودآوری و افزایش کارآمدی در زندگی عمومی شان به همراه داشته باشد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ذوالفقار صادقی
چهارشنبه 6 اسفند 1393      18:26

بسمه تعالی بسیار خوب و انتظار هم از استاد عزیز همین است، امیدوارم در یک تحلیلی جامع نسخه توسعه متوازن برای کشورمان از استاد عزیز داشته باشیم
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir