کارت اعتباری و پرداخت موبایلی

اقتصاد ایرانی: به اعتقاد کارشناسان اقتصادی یکی از حلقه های مفقوده در خدمات بانکی و بانکداری الکترونیکی کشور ما کارت اعتباری است. اما این حلقه مفقوده علاوه بر نیاز به بومی سازی بر اساس فرهنگ اسلامی و بانکداری بدون ربا نیاز به زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری نیز دارد.

به گزارش خبرآنلاین، محسن قادری مدیرعامل شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی (شاپرک) در گفتگویی پیش نیازهای این حلقه مفقوده را تشریح کرده است .

در ابتدا در مورد اتفاقاتی که در آینده قرار است در حوزه  پرداخت الکترونیک اجرا شود توضیح دهید؟

شاپرک در واقع نوزادی است که به سرعت دونده شد و طبیعتاً عصر ساماندهی نظام پرداخت با توجه به نابسامانی که در خود داشت؛ به نقطه ای رسید که برای پیشبرد اهدافش نیاز به اجرای حرکت بزرگی داشت که خوشبختانه تمامی همکاران اجرای این پروژه در شاپرک قبل از حضور من پایه های آن را بنیاد نهاده بودند.

در حال حاضر ما با فصل دوم شاپرک رو به رو هستیم و می توان آن را دگردیسی یا عصر جدید در خدمات پرداخت نام نهاد.

خوشبختانه در حال حاضر شاپرک در جایگاهی قرار دارد که مورد اعتماد مردم واقع شده است؛ نرخ رشد ۵۰ درصدی در مبلغ تراکنش و رشد ۲۵ درصدی در ارتباط با تعداد تراکنش ها در مقایسه با سال گذشته، شاهدی بر اعتماد و اطمینان مردم است. البته امنیت و سهولت استفاده در تمامی موارد در اولویت شاپرک برای ارائه سرویس ها به کاربران قرار دارد.

جهت گیری شاپرک به کمک راهبری بانک مرکزی به این سمت است که ما به سیستم هایی روی بیاوریم و قوانینی را جاری و عملی کنیم که آحاد جامعه براحتی بتوانند پرداخت هایشان را انجام دهند و از سرویس های بهتری بهره مند شوند؛ بر همین اساس هم مجموعه ای از پروژه ها تعریف شده است که از جمله آن ها می توان پروژه پرداخت موبایلی (Mobile Payment) اشاره کرد که پس از اتمام عملیات زیرساخت و اجرایی و البته آمادگی شرکت های پی اس پی، استفاده از این بستر امکان پذیر خواهد شد.

فراگیری کارت های اعتباری هم ظاهراً از برنامه های آتی شاپرک است. برای رسیدن به این هدف چه پیش نیازهایی را فراهم کرده اید؟

در ادامه اهداف و چشم اندازهای ما در شبکه الکترونیکی پرداخت کارت، ایجاد زیرساخت برای ارائه گسترده کارت های اعتباری در دستور کار قرار دارد. شاپرک به دنبال این نیست که دوباره چرخ را از اول اختراع کند؛ لذا در همین مسیر به بررسی استانداردهای بین المللی جدید از طریق ویزا و و مستر کارت با توجه به تحریم ها پرداخته و سعی کرده ایم با بومی سازی آن ها، استانداردهایی را در زمینه صادرکنندگان، نحوه برخورد با پذیرندگان و شیوه استفاده عموم مردم بر اساس استانداردهای بین المللی فراهم کنیم.

به موازات همین برنامه، پروژه جدیدی را تعریف کرده ایم؛ که در صورت برداشتن تحریم ها، ما با چه سرعتی می توانیم به شبکه های بین المللی متصل شویم. در همین رابطه با تعریف پروژه (Gap analysis)، که در واقع تعریف سنجش فاصله است و ما را در چگونگی انجام پروژه و کارهایی که می بایست در مسیر آن اتفاق بیفتد؛ تا بتوانیم برنامه صحیحی داشته باشیم، هدایت می کند تا پس از پایان تحریم ها ما براحتی بتوانیم به شبکه بین المللی متصل شویم.

در مبحث استانداردها ما به دنبال اجرای استاندارد PCI هستیم تا خودمان بتوانیم در اینجا حرفی برای گفتن در زمینه نظارت داشته و مطمئن باشیم شیوه هایی که در شبکه پرداخت استفاده می شود از استانداردهای بالایی برخوردارند تا بدین وسیله به امنیتی که در شبکه پرداخت لازم است دست یابیم.

بنابراین اگر بخواهم در همین جا در خصوص موارد گفته شده جمع بندی داشته باشم؛ باید عنوان کنم که نهایتاً می خواهیم شبکه پرداختی داشته باشیم که حرفی برای گفتن در سطح بین المللی همانند شرکت هایی چون ویزا داشته باشد. پس می بایست با آن استانداردها حرکت کنیم و آن پویایی را داشته باشیم و خدماتی را ارائه کنیم تا افراد جدیدی که از تکنولوژی های جدید هوشمند مانند موبایل و ... استفاده می کنند به دلیل امنیت و سهولت استفاده آن جذب این سیستم گردند و این امر برای اجراء به برنامه ریزی صحیح نیاز دارد.

در صنعت گردشگری با پرداخت خرد مواجه هستیم زیرا فعالان این صنعت معتقدند باید برای افرادی که از خارج از کشور به ایران می آیند امکان تبادل فراهم باشد؛ در نتیجه امکان خریداری کالاهای بیشتر فراهم خواهد شد. در حال حاضر این امکان میسر نشده؛ آیا امکان دارد شاپرک به کمک جایی مانند صرافی یا ... این مسئله را مرتفع نماید؟

شاپرک به عنوان بازوی نظارتی بانک مرکزی وظیفه ساماندهی و نظارت بر عملیات بانکی انجام شده در انواع پایانه های کارتی و حصول اطمینان از رعایت استانداردها و مقررات ناظر بر این شبکه را عهده دار می باشد.

در واقع شاپرک یک مغازه یا راه پله ای نیست؛ بلکه یک شرکت حاکمیتی است که می بایست استانداردهایی را رعایت نماید؛ همچنین قوانین و مقررات حاکم بر نظام پولی و بانکی کشور را اجرا کند.

زمانی که اشاره می کنم که می بایست آمادگی لازم را پس از برداشتن تحریم ها برای اتصال به سیستم های بین المللی داشته باشیم برای انجام کارهایی اینچنین است و البته ایجاد همکاری با چنین شرکت هایی بدین راحتی امکان پذیر نیست و ما با سنجش و بررسی تمامی جوانب سعی در ایجاد و برقراری این ارتباط داریم.

در پاسخ به سوال شما در ارتباط با پرداخت های خرد باید عنوان کنم که ساز و کار آن توسط شبکه ما در حال انجام است و در واقع منظور شما شاید همان پرداخت های ارزی باشد.

در خصوص کیف پول الکترونیکی برنامه های شما در چه مرحله ای است ؟

کیف پول نیز جزو برنامه هایی است که بانک مرکزی برروی آن تمرکز دارد و ما هم در حال مطالعه و برنامه ریزی های لازم هستیم تا در زمان مناسب برای استفاده عموم آن را عملی و پیاده سازی نماییم.

در ارتباط با پرداخت های خرد، باید عنوان کنم که با بررسی هایی  که در رابطه با کل تراکنش های اتفاق افتاده از بدو تولد شاپرک انجام داده شده؛ به این نتیجه رسیده ایم که بیست و شش درصد آن ها مبلغی پایین تر از دو هزار تومان است و پنچاه درصد تراکنش های ما مبلغی کمتر از ده هزار تومان هستند؛ پس این آمار میزان اقبال و اعتماد عمومی را در ارتباط با پرداخت های خرد نشان می دهد.

پرداخت های خیلی خردی که در ارتباط با مترو، اتوبوس، پارکبان ها و غیره مورد نیاز است در قالب همان ساز و کار کیف پول قرار دارد؟

بله این دسته از پرداخت های خرد در حال بررسی در بانک مرکزی است و در آینده مشخص می شود که کدام بخش توسط شاپرک اجرایی و هدایت می گردد.

موضوعی که در چند ماه گذشته بسیار دامنه دار و وسیع بدان پرداخته شد؛ بحث اخذ کارمزدها بود لطفا در مورد آن کمی توضیح دهید؟

در ابتدا به این سوال به عنوان یک کارشناس مستقل پاسخ می گویم نه به عنوان فردی از اعضای شاپرک، در واقع خودم بدین مسئله اعتقاد دارم برای بهره گیری از هر سرویسی می بایست هزینه آن را پرداخت کرد.

همان طور که می دانیم برای استفاده از سرویس و خدمات هر صنفی هزینه آن را پرداخت می کنیم؛ در نتیجه انتظار ارائه سرویس رایگان مسئله ای کاملا غیر منطقی است. اما همان طور که اطلاع دارید با توجه به واکنش بخشی از جامعه به این موضوع، دولت محترم تصمیم گیری آن را به شورای پول و اعتبار واگذار کرده است و در آنجا مشخص می گردد چگونه و به چه شکل این امر اجرایی خواهد شد.

آینده بانکداری الکترونیک را به چه شکل می بینید و چه اتفاقاتی در آینده خواهد افتاد؟

حرکت ما به سمتی است تا بانکداری الکترونیک برای استفاده عموم بسیار سهل و راحت گردد. زیرا مردم اکنون برای ثانیه ها هم برنامه ریزی دارند و قدرت تحمل شان در برابر اتلاف زمان کاهش یافته؛ بر همین اساس روزی را می توان پیش بینی کرد که شعبه هایمان خالی باشد و بانکداران ما تنها به امور بانکی بپردازند و مردم بتوانند در هر زمان و نقطه ای کارهای بانکی خود را با سهولت کامل و امنیت ایجاد شده انجام دهند.

با توجه به این مسئله که ما در جامعه ای سنت گرا زندگی می کنیم این اتفاق به چه شکلی امکان پذیر است و چگونه محقق می شود؟

وظیفه ما مسئولین که در این صنعت فعال هستیم؛ فرهنگ سازی است، همین طور که وظیفه رسانه ها نیز فرهنگ سازی است. اتفاقاتی که از سال هفتاد و پنج به بعد با آن مواجه بودیم این است که استفاده از موبایل و اینترنت تا چه اندازه در امور انتقال پول برای مردم قابل استفاده و پر کاربرد شده است؛ البته که این امر تنها با فرهنگ سازی میسر شد؛ تا جایی که این مسئله، واقعا قابل پیش بینی نبود.

فرهنگ سازی می بایست موازی با تکنولوژی پیش برود. در هر کاری مسئله فنی چیزی نزدیک به بیست درصد از کل پروژه است، اما هشتاد درصد از آن به کارهای اجرایی باز می گردد که فرهنگ سازی رکن اساسی آن است و یکی از مهم ترین وظایف ما محسوب می شود.

این فرهنگ سازی به عهده چه فرد یا نهادی است؟ دولت یا مجموعه های خصوصی؟

همه امور را نمی توان بر عهده دولت گذاشت؛ تمام افرادی که در این صنعت فعال هستند وظیفه دارند تا قبل از ارائه یک سرویس، برنامه های لازم را برای فرهنگ سازی آن انجام دهند؛ در واقع همه ما مسئول هستیم و نمی بایست مسئولیت را بر عهده دیگران بگذاریم.

در نتیجه تمامی افرادی که در این صنعت فعال هستند؛ وظیفه شان تنها نظارت، فروش و ... نیست؛ بلکه فرهنگ سازی برای استفاده از این خدمات نیز یک وظیفه است.