سه محور اصلاحات در بورس تهران

اقتصاد ایرانی: فشارهای بین المللی بر عرصه اقتصادی کشور از یکسو و تاثیرات تصمیمات متخذه از سوی مردان اقتصادی کشور درخصوص مسائلی چون نرخ ارز، سود بانکی، نرخ خوراک پتروشیمی ها، کیفی سازی پالایشگاه ها و بهره مالکانه از سوی دیگر، شتاب بیشتری به سیر نزولی حرکت شاخص بورس تهران داد تا به این واسطه بسیاری از سرمایه گذاران در این فضای پرریسک حاکم بر بازار سرمایه رفتن را به ماندن ترجیح دهند. آنهایی هم که در این بازار مانده اند، به امید بهبود اوضاع بورس، فعلا نظاره گر افت شاخص شده اند.
بر این اساس این گزارش در گفت وگو با مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران به بررسی سه محور کنونی برنامه های سازمان و شرکت بورس پرداخته است؛ سه محوری که به عقیده کارشناسان می تواند در بهبود نسبی اوضاع بازار سهام مثمرثمر باشد. بررسی اصلاح حجم مبنا و دامنه نوسان در معاملات روزانه، راه اندازی بازار برتر و ارائه شاخص های جدید سه محور مذکور هستند.
به گزارش دنیای اقتصاد، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به مساله نرخ خوراک پتروشیمی ها، از خروج قیمت گذاری نرخ گاز از بودجه سالانه دولت و رفع ریسک ناشی از قیمت گذاری کوتاه مدت نرخ خوراک در این صنعت به عنوان اقدامی مناسب یاد کرد.
وی با اشاره به انتظار موجود در مشخص شدن نرخ نهایی خوراک پتروشیمی ها، اظهار کرد: با توجه به وجود مزیت های بسیار در صنعت پتروشیمی، نباید با تصمیمات به گونه ای رفتار کنیم که این مزیت ها از بین برود و موجب شود که این صنعت در منطقه نتواند رقابت کند.
حسن قالیباف اصل که از تعیین نرخی بالا برای خوراک پتروشیمی ها به عنوان مانعی در اجرای پروژه های جدید در این صنعت یاد کرد، خواستار تعیین نرخی منصفانه و معقولانه برای خوراک پتروشیمی ها شد.
مدیرعامل شرکت بورس تهران درخصوص نرخ سود بانکی عنوان کرد: این نرخ باید به صورتی تعیین شود که توجیه سرمایه گذاری و تامین مالی در صنایع از بین نرود. کاهش هزینه پول موجب رونق فعالیت های سرمایه گذاری می شود.
وی در مورد لزوم اصلاح محدودیت ها و موانع موجود در بازار سرمایه مانند حجم مبنا و دامنه نوسان، به ارائه پیشنهاد تغییر حجم مبنا و دامنه نوسان به سازمان بورس از سوی شرکت بورس در سه ماه گذشته اشاره کرد و گفت؛ با توجه به موافقت شورای عالی بورس، مقرر شد که حجم مبنا با نصاب قبلی یا یک میلیارد تومان (هر کدام که کمتر باشد) تغییر کند.
قالیباف اصل در تاکید بر تاثیر تغییر حجم مبنا بر شرکت های بزرگ بورسی، عنوان کرد: در میان ناشران بورسی، حجم مبنای 31شرکت به یک میلیارد تومان می رسد. در واقع حجم مبنا به میزان زیادی برای شرکت های بزرگ بورسی محدودیت ایجاد کرده بود که با این اصلاح، حجم مبنا کاهش می یابد، به طوری که شاهد معامله سهام این شرکت ها به صورت روان تری خواهیم بود.
وی در برابر این سوال که آیا تغییر در حجم مبنا منجر به حذف دستورالعمل گره معاملاتی خواهد شد، گفت: تا زمانی که حجم مبنا در بازار در مورد شرکت ها اعمال می شود، دستورالعمل گره معاملاتی نیز به قوت خود باقی است؛ در واقع دستورالعمل های حجم مبنا و گره معاملاتی همراستای هم در بازار سرمایه مورد استفاده قرار می گیرند.
بالاترین مقام اجرایی بورس کشور در مورد زمان اعمال تغییرات در حجم مبنا در بازار سرمایه، جلسه شرکت بورس با سهامداران را مورد اشاره قرار داد که در آن جلسه، سهامداران پیگیر تغییر شاخص بورس و قواعد معاملاتی در بازار سرمایه بودند و به این سهامداران وعده داده شد که حداکثر تا پایان سال این قواعد معاملاتی تغییر خواهد کرد.

فلسفه شکل گیری بازار برتر 
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به تغییر حجم مبنا در بازار سرمایه، آیا لزومی به شکل گیری بازار برتر وجود دارد و اصولا راه اندازی بازاری تحت عنوان بازار برتر به چه زمانی موکول شده است، از بازار برتر به عنوان ایده ای نام برد که از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران مطرح شد و کار مطالعاتی نیز به موجب آن ایده صورت گرفت.
قالیباف اصل ادامه داد: در واقع هدف از طرح ایده «بازار برتر» این بود که با ایجاد بازاری جدید، شرکت هایی که در تابلوی این بازار قرار می گیرند، از تغییراتی در محدودیت های معاملاتی مانند حجم مبنا و دامنه نوسان برخوردار شوند. اما پس از آن مقرر شد هر گونه تغییر در قواعد معاملاتی مانند دامنه نوسان و حجم مبنا در مورد کل بازار صورت گیرد و تنها به چند شرکت معطوف نشود. وی اجرایی نشدن ایده بازار برتر را ناشی از عدم جمع بندی در متغیرهای برتری عنوان کرد.

نسبت ۵ برای P/ E بازار 
مدیرعامل شرکت بورس تهران نسبت P/ E بازار سرمایه را ۵ ذکر کرد و ادامه داد: سال گذشته در بازار سرمایه ۴۰ هزار میلیارد تومان ( معادل ۷۸ درصد) سود تقسیم شد، اما در حال حاضر پیش بینی سود شرکت های بورسی در مجموع ۵۷ هزار میلیارد تومان است.

شاخص جدید برای بازار سرمایه
وی با بیان اینکه شرکت بورس شاخص های هم وزن و قیمت را به سازمان بورس ارائه داده است، ادامه داد: این شاخص ها برای ۳۰ شرکت بزرگ و ۵۰  شرکت فعال تر نیز اعمال خواهند شد. وی به توقف محاسبه شاخص قیمت از آذر ماه سال ۱۳۸۷ اشاره کرد که با توجه به تغییر شاخص بورس تهران شرکت بورس در حال انتشار شاخص قیمت از تاریخ یاد شده است و همچنین مقرر شده است تا پایان بهمن ماه امسال شاخص به رقم آذر ۸۷ بازگردد.
در شاخص فعلی عدد شاخص از ابتدای سال با ۱۰ هزار واحد آغاز شده بود. بر این اساس شرکت بورس در حال محاسبه و آماده سازی تاریخچه شاخص قیمت است.
به گفته قالیباف اصل، اقدامات شرکتی مساله ای است که در حال حاضر بازگشت شاخص را با مشکل مواجه کرده است.
با این حال روش و فرمول های شاخص که توسط بورس تهران مورد استفاده قرار می گیرد با بورس های معتبری همچون توکیو، لندن و نیویورک مطابقت دارد.
مدیرعامل شرکت بورس تهران اضافه کرد: تمامی تعدیلات پایه شاخص با این هدف انجام می شود که متغیرهایی همچون افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و ورود و خروج شرکت ها تاثیری بر مقدار شاخص نداشته باشد، در واقع شاخص تنها تابعی از عملکرد قیمت باشد.
وی با بیان اینکه شاخص جدید قابلیت انتشار حدود ۷۰ شاخص دیگر را دارد، به برنامه شرکت بورس برای بررسی و انتشار شاخص های جدید اشاره کرد که به عنوان مثال شرکت بورس مطالعات طراحی شاخص ریسک را آغاز کرده است.
وی در تعریف شاخص ریسک گفت: شاخص ریسک، شاخصی است برای تخمین ریسک بازار، در واقع به واسطه این شاخص مشخص می شود که آیا ریسک بازار افزایش یافته است یا خیر.
قالیباف اصل با اشاره به شاخص ۵۰ شرکت نیز عنوان کرد: این شاخص که بر اساس شاخص های داوجونز طراحی شده است پایه کل آن مانند شاخص کل تعدیل می شود، به واسطه این مساله، عدد حاصله عدد صحیحی نیست، لذا برای اصلاح آن باید شاخص های ۵۰ شرکت و ۳۰ شرکت برتر بورسی نیز اصلاح شوند.
بالاترین مقام اجرایی در شرکت بورس تهران در این میان نرم افزار PFI2 را مورد اشاره قرار داد که در محاسبه شاخص به کار می رود. وی بر این اساس اظهار کرد این نرم افزار به رغم محاسبه صحیحی که از شاخص کل دارد، قادر به محاسبه شاخص قیمت نیست.
این در حالی است که نرم افزار آی کد به راحتی قادر به محاسبه شاخص کل و شاخص قیمت است. در این راستا در شاخص جدیدی که قرار است منتشر شود، از نرم افزار آی کد استفاده خواهد شد.