بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 30 بهمن 1393      11:42

احتمال حذف ۱۰ تا ۱۵ میلیون یارانه‌بگیر

داده‌ها و اطلاعات حاکی از آن است که احتمالا در آینده نزدیک یارانه نقدی ۱۰ تا ۱۵ میلیون نفر حذف خواهد شد و از این محل، هزینه‌های دولت کاهش می‌یابد.

اقتصاد ایرانی: بالاخره پس از ۴ سال و دو ماه از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، حذف یارانه نقدی پردرآمدها کلید خورد. رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در روزهای گذشته با اعلام حذف یارانه افراد خارج از کشور، از اجرایی شدن حذف یارانه پردرآمدها خبر داده است؛ امری که از دولت دهم به دولت روحانی به ارث رسیده و هر ماهه هزینه های سنگینی را به روی دوش دولت می اندازد.

به گزارش خبرآنلاین، گزارش کمیسیون اصل ۹۰ حاکی از آن است که در سال ۱۳۸۹ رقمی بالغ بر ۱۰ هزار و ۳۷۵ میلیارد تومان بابت یارانه نقدی و یک هزار و ۲۴  میلیارد تومان برای یارانه نقدی نان به حساب سرپرستان خانوار واریز شده است. در سال ۱۳۹۰ نیز ۳۷ هزار و ۲۱۸ میلیارد تومان، در سال ۱۳۹۱ حدود ۴۱ هزار و ۳۲۱ میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۲ بالغ بر ۴۲ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.

اما در سال ۱۳۹۳ به نظر می رسد با وجود پرداخت ۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بابت یارانه نقدی در هر ماه، در ۱۱ ماه ابتدایی سال بیش از ۳۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در اختیار تمامی خانوارهای ایرانی قرار گرفته است. در مجموع طی این چهار سال و دو ماه، دولت زیر بار سنگین پرداخت ۱۶۹ هزار میلیارد تومان بابت یارانه های نقدی بوده است.

حجم پرداخت یارانه نقدی طی سال های ۸۹ تا ۹۳ (میلیارد تومان)

سال ۸۹

۱۱۳۹۹

سال ۹۰

۳۷۲۱۸

سال ۹۱

۴۱۳۲۱

سال ۹۲

۴۲۰۰۰

۹ ماهه اول سال ۹۳

۳۷۴۰۰

مجموع

۱۶۹۳۳۸

 

فرضیه تعداد حذفی ها از دریافت یارانه

در این میان، با توجه به اظهارنظر اخیر رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، احتمالا ماهانه رقمی از بار سنگین پرداخت ۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان یارانه نقدی به خانوارها کاهش خواهد یافت. میزان این کاهش دقیقا مشخص نیست، اما محمدباقر نوبخت اعلام کرده «یارانه افراد خارج از کشور به طور کامل حذف شده است و یارانه پردرآمدها نیز به زودی حذف خواهد شد.»

البته وی اطلاعاتی درباره تعداد یارانه بگیران خارج از کشور نداده است، اما بررسی ها و برداشتی از سخنان مسوولان نشان می دهد که در حال حاضر تعداد ایرانیان خارج از کشور بین ۵ تا ۶ میلیون نفر است. جواد قوام شهیدی، دبیر شورای عالی ایرانیان خارج از کشور ۲۰ آذرماه امسال، تعداد ایرانیان خارج از کشور را ۵ تا ۶ میلیون نفر تخمین زده بود که این رقم، حدود ۷ درصد جمعیت کشور را شامل می شود.

در رابطه با یارانه نقدی اقشار پردرآمد جامعه نیز به گفته محمدباقر نوخت، با کمک ۴۰ پایگاه اطلاعاتی، این گروه شناسایی شده و در لیست حذفی ها از دریافت یارانه قرار گرفته اند.

تعداد این گروه نیز هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است، اما وزیر اقتصاد در روزهای ابتدایی امسال و در فروردین ماه از یک عدد درباره پردرآمدها رونمایی کرد. علی طیب نیا در هنگام ارائه گزارش از روند اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها به مجلس، تعداد افراد پردرآمد جامعه را حدود ۱۰ میلیون نفر دانسته بود.

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز چندی پیش عنوان کرده بود که ۵ تا ۶ میلیون نفر دارای ثروت بالا مانند ثروتمندان خارجی هستند و در عین حال، ۷ میلیون نفر در فقر شدید به سر می برند.

البته این نکته قابل ذکر است که قبل از اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها و طرح انصراف اختیاری دولت از دریافت یارانه، حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برای دریافت یارانه نقدی در فاز دوم هدفمندی یارانه ها ثبت نام نکردند و تعداد یارانه بگیران به ۷۳ میلیون نفر کاهش یافت. اگرچه دوباره پس از چند ماه و در مدت کوتاهی، به این تعداد افزوده شد و گفته می شود در حال حاضر حدود ۷۶ میلیون نفر در هر ماه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت می کنند.

در کل براساس همین داده ها، می توان این فرض را داشت که احتمالا در آینده نزدیک در مجموع یارانه نقدی ۱۰ تا ۱۵ میلیون نفر حذف خواهد شد و از این محل، هزینه های دولت کاهش می یابد. با این وجود، جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین تاکید دارد که «هنوز نمی توان به صورت دقیق مشخص کرد که تعداد حذف شدگان یارانه نقدی چه تعداد بوده است.»

به گفته وی، «تعداد این افراد مشخص نیست و دولت نیز به مجلس گزارشی نداده، اما در ماه های گذشته مراجعاتی داشتیم که یارانه شان قطع شده بوده است.»

بنا به تاکید قادری، «دولت باید اطلاعات حقوق افراد را منظور کند که چه تعداد حذف می شوند و این تعداد را به صورت رسمی اعلام کند.»

معیار درست شناسایی پردرآمدها

اما نکته ای که در این میان حایز اهمیت است، این که تحلیلگران اقتصادی معتقدند که حذف غیرنیازمندان از دریافت یارانه باید با مکانیزم درست و با احتیاط صورت گیرد؛ وگرنه در نهایت به ایجاد نارضایتی در جامعه می انجامد. علی دینی ترکمانی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در این باره تاکید می کند: «برای حذف اقشار پردرآمد از دریافت یارانه مکانیزم دقیقی که مانند خط کش عمل کند، وجود ندارد. منتها به طور معمول از شاخصی به نام وسع مالی خانوار استفاده می شود تا ارزیابی ای که صورت می گیرد یا پایه اطلاعاتی که فراهم می شود، قوی تر باشد.»

وی می افزاید: «در شاخص وسع مالی خانوار علاوه بر درآمد جاری یا ماهانه خانوار، عوامل دیگری همچون ثروت و دارایی ها محاسبه می شود و سپس برمبنای تمام این اطلاعات، ارزیابی های صورت می گیرد و خانوارها رتبه بندی می شوند تا مشخص شود چه کسانی مستحق دریافت یارانه هستند و چه کسانی مستحق نیستند.» عضو موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی متذکر می شود: «من فکر می کنم ما این کار را انجام ندادیم و از این نظر ممکن است اطلاعات مان قوی نباشد. برای مثال، امکان دارد یک نفر در نیاوران زندگی کند و خانه ارزشمندی داشته باشد، ولی حقوق ماهانه بالایی نداشته باشد.»

دینی ترکمانی با بیان این که برمبنای یک عامل نمی شود تصمیم گرفت و باید عوامل مختلف را مورد توجه قرار داد، عنوان می کند: «جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل مختلف که شاخص وسع مالی خانوار را تشکیل می دهد، نیاز به یک پایگاه اطلاعاتی قوی دارد که ما نداریم.»

وی تصریح می کند: «نکته دیگری که وجود دارد، این است که حتی اگر اطلاعات دقیقی وجود داشته باشد و بشود خانوارها را شناسایی کرد، باز هم مشکل مرتبط با شناسایی سر جای خود می ماند. فرض کنید ما بگوییم ۲ میلیون تومان خط فقر است و آنهایی که بیش از این رقم درآمد داشته باشند، یارانه نخواهند گرفت و گروهی که درآمدی پایین تر داشته باشند، یارانه دریافت می کنند.»

عضو موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ادامه داد: «در این میان، ممکن است یک نفر حقوق یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و یک نفر حقوق 2 میلیون و ۱۰۰ هزار تومان دریافت کند. با این حساب، یارانه نفر اول را باید پرداخت کنیم، اما یارانه نفر دوم باید حذف شود. در حالی که این دو نفر ممکن است وضع مالی شان تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشد.»

دینی ترکمانی توضیح می دهد: «وقتی غربالگری از بالا صورت می گیرد، یعنی یارانه بگیران از گروه های درآمدی بالا حذف شوند، مشکلات مربوط به شناسایی یا خطاهای نوع اول و دوم اگر هم رخ دهد، هزینه های کمتری دارد. یعنی آنهایی که باید یارانه دریافت کنند، از دریافت یارانه حذف می شوند و گروهی که نباید یارانه بگیرند، به خاطر اشتباه های آماری در لیست یارانه بگیران باقی می مانند. این دو خطا هر چقدر بالا باشد، نشان می دهد که سیستم ضعیف عمل می کند.»

وی متذکر می شود: «وقتی قرار است به همه یارانه پرداخت شود، کسی حذف نمی شود، بنابراین خطای نوع اول کاهش پیدا می کند. اما خطای نوع دوم، یعنی کسانی که نباید یارانه بگیرند، اما یارانه دریافت می کنند، افزایش پیدا می کند.»

عضو موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی اظهار می دارد، «در مقابل، اگر غربالگری از پایین صورت بگیرد، ریسک آن زیاد است. یعنی ممکن است عده ای حذف شوند که نباید حذف شوند، بنابراین شدت فقر و محرومیت خیلی بیشتر افزایش پیدا می کند. البته در گروه های درآمدی بالا اگر عده ای حذف شوند که باید یارانه بگیرند، چون در گروه های درآمدی بالا قرار دارند، آن چنان شدت فقر را افزایش نمی دهد، منتها به هرحال این موضوع می تواند همراه با نارضایتی باشد.»

دینی ترکمانی خاطرنشان می کند: «دولت در غربال یارانه بگیران باید دقت لازم را داشته باشد تا هزینه های کمتری پرداخت کند.»

در کل با توجه به آنچه گفته شد، فقط لازم است کمتر از چهار هفته منتظر بمانیم تا ببینیم دولت در هنگام واریز یارانه آخرین ماه امسال به حساب خانوار، با چه مکانیزمی عمل و چه کسانی را از دریافت یارانه نقدی حذف خواهد کرد و آیا درصدی از خطا در میان حذف شدگان وجود دارد یا خیر.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir