رشد اقتصادی کاهش یافت

اقتصاد ایرانی: بانک مرکزی نماگرهای سه ماهه پاییز سال گذشته را منتشر کرد که براساس آن نرخ بیکاری در سه ماهه سوم سال گذشته ۱۰.۵درصد و جمعیت غیرفعال کشور ۵۴ میلیون نفر ثبت شده است. طبق گزارش منتشرشده از سوی بانک مرکزی، جمعیت کشور در سه ماهه پاییز سال گذشته ۷۷.۸میلیون نفر، جمعیت شهری ۵۶.۴ میلیون و جمعیت روستایی ۲۱.۴ میلیون نفر ثبت شده است.
رشد جمعیت در این مدت زمان ۱.۲ درصد و تراکم جمعیتی نیز ۴۷.۲ نفر در هر کیلومترمربع ثبت شده است. همچنین جمعیت فعال در دوره سه ماهه سوم سال گذشته ۲۳.۹ میلیون نفر، نرخ بیکاری ۱۰.۵درصد ثبت شده که به تفکیک شهری و روستایی، نرخ بیکاری در شهر ۱۱.۷ و در روستا ۷.۴ درصد و نرخ بیکاری جمعیت مردان ۸.۷ و زنان ۲۰.۳ درصد و نرخ بیکاری در میان جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله ۲۱.۸ درصد و در بین جوانان ۱۵ تا ۲۴، ۲۵.۷ درصد ثبت شده است.
به گزارش تعادل، همچنین براساس گزارش نماگرهای شماره ۷۸ بانک مرکزی رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه پاییز سال گذشته ۲.۸ درصد با احتساب درآمدهای نفتی و بدون در نظر گرفتن نفت ۲.۵ درصد ثبت شده است. براساس این گزارش تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۳ به قیمت های جاری بالغ بر ۲۶۳ هزارمیلیارد تومان بود و در همین زمان رقم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به ۸۰ هزارمیلیارد تومان می رسید. همچنین هزینه های مصرفی بخش خصوصی ۱۴۳ هزار میلیارد تومان و هزینه های مصرفی بخش دولتی ۲۷ هزار میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب در دوره مورد نظر گزارش نماگرهای بانک مرکزی سهم هر یک از اجرای تقاضای کل از تولید ناخالص داخلی به ترتیب ۴.۳۰، ۴.۵۴ و ۳.۱۰ درصد برای تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، هزینه های مصرفی بخش خصوصی و هزینه های مصرفی بخش دولتی بوده است.
مروری بر جزییات گزارش نماگرهای بانک مرکزی حاکی است در سه ماهه پاییز سال ۱۳۹۳، تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری ۲۶۳ هزارمیلیارد تومان و تولید ناخالص داخلی بدون نفت ۲۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین از نظر ارزش افزوده بخش های مختلف نیز حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان مربوط به بخش نفت، ۲۳ هزار میلیارد تومان سهم بخش کشاورزی، ۶۵ هزار میلیارد تومان سهم بخش صنایع و معادن بوده است که سهم بخش صنعت و معدن ۳۵ هزار میلیارد تومان و سهم بخش ساختمان ۲۶ هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین سهم بخش خدمات از ارزش افزوده نیز به ۱۴ هزار میلیارد تومان به قیمت های جاری بالغ می شود.
از سوی دیگر بررسی نماگرهای شماره ۷۸ بانک مرکزی حاکی از آن است که تولید ناخالص داخلی به قیمت های بازار (به قیمت ثابت سال ۱۳۸۳) طی سه ماهه سوم سال گذشته بالغ بر۵۱ هزار میلیارد تومان بوده است که سهم هزینه های مصرفی خصوصی از این میزان ۲۵ هزار میلیارد تومان و سهم هزینه های مصرفی دولتی به یک چهارم هزار میلیارد تومان بالغ می شود و رقم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص نیز به ۴.۱۴ هزار میلیارد تومان و سهم خالص صادرات و واردات نیز در حدود ۳ هزار میلیارد تومان در این دوره می رسد. البته مرور روند تغییرات هر یک از این اقلام در سال گذشته خود، گواهی است بر بهبود وضعیت رشد اقتصادی؛ زیرا با تغییر فصول، شاخص ها بهبودی جزیی یافته اند.
گزارش بانک مرکزی در مورد درآمدها و هزینه های دولت حاکی از آن است که هزینه های دولت ۹ هزار میلیارد تومان بیشتر از درآمدها بوده است یا به عبارتی دیگر کسری تراز عملیاتی یا کسری بودجه اقتصادی دولت در سه ماهه پاییز سال گذشته حدود ۹ هزار تومان بوده است. باتوجه به اینکه براساس گزارش منتشرشده از سوی بانک مرکزی ایران، درآمدهای دولت در سه ماهه سوم سال گذشته ۲۳ هزار میلیارد تومان و پرداخت های هزینه یی طی این مدت ۳۲ هزار میلیارد تومان بوده است از تفاوت این دو رقم به کسری تراز عملیاتی یا همان کسری بودجه اقتصادی می رسیم.
از سوی دیگر براساس گزارش نماگرهای شماره ۷۸ بانک مرکزی، میزان واگذاری های دارایی های سرمایه یی دولت در سه ماهه سوم سال گذشته ۱۵ هزار میلیارد تومان و رقم تملک دارایی های سرمایه یی دولت ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب دولت در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۳ با مازاد ۳ هزار میلیارد تومانی در بخش دارایی های سرمایه یی مواجه بوده که این امر دلیل کاهش ۳ هزار میلیارد تومانی کسری تراز عملیاتی و سرمایه یی دولت در قیاس با کسری تراز عملیاتی است.
به استناد گزارش نماگرهای شماره ۷۸ بانک مرکزی، از کل ۲۳ هزار میلیارد تومان درآمد سه ماهه پاییز دولت ۵.۱۶ هزار میلیارد تومان از محل مالیات ها و ۵.۶ هزار میلیارد تومان از محل سایر درآمدها تامین شده است که به این ترتیب سهم درآمد مالیاتی ۷۲ درصد کل درآمدها بوده است که درآمدهای مالیاتی نسبت به سه ماهه تابستان سال گذشته با رشد منفی ۷.۱۴ درصد مواجه بوده در حالی که سایر درآمدها طی همین دوره ۲۰ درصد رشد داشته است.
همچنین بررسی اجزای درآمدهای مالیاتی دولت در نماگرهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی گواه آن است که در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۳، از مجموع ۵.۱۶ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی ۵.۸ هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات های مستقیم و ۸ هزار میلیارد تومان مالیات های غیرمستقیم بوده است. به این ترتیب با اندکی اغماض می توان سهمی برابر برای هر دو نوع مالیات در نظر گرفت. در حالی که در فصول قبلی سال ۱۳۹۳ این نسبت متفاوت بوده است. به گونه یی که در فصل تابستان از ۳.۱۹ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی ۵.۱۱ هزار میلیارد تومان مالیات مستقیم و ۸.۷ هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات های غیرمستقیم بوده است. همچنین در فصل بهار سال گذشته نیز از ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی ۶.۶ هزار میلیارد تومان مالیات مستقیم و ۴.۵ هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات های غیرمستقیم بوده است. البته شاید بتوان علت یکسان شدن سهم مالیات های مستقیم و غیرمستقیم در فصل پاییز سال ۱۳۹۳ را به دریافت مالیات های معوقه سال مالی قبل مربوط دانست که باتوجه به فرصت ارایه و تکمیل اظهارنامه در فصل تابستان، در فصل بعد از آن اقدامات کارکنان سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات های مستقیم در قیاس با سایر انواع مالیات کاهش می یابد و به این ترتیب سهم مالیات غیرمستقیم نسبت به سایر فصول تا حدودی بیشتر می شود.
از سوی دیگر بررسی روند تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سه ماهه سوم سال ۹۳ نشان می دهد نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به آذرماه سال93 نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۷.۲ درصد، آذرماه سال ۹۳ نسبت به ماه قبل ۱.۹ درصد و آذرماه سال ۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۶.۷ درصد بوده است.