بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 9 ارديبهشت 1394      14:54

گذرنامه هر کشور در سطح جهانی چه اعتبار و قدرتی دارد؟

سیاست خارجی کارآمد یک دولت می تواند در آزادی سفر شهروندانش تجلی یابد و رفاه آنان را تسهیل کند. آزادی سفر بیشتر برای شهروندان یک کشور فرصت های بسیاری را در اختیار شهروندان آن کشور قرار می­دهد که می تواند شامل سرمایه گذاری اقتصادی، شغل مناسب با درآمد مطلوب، تحصیل در کالج ها و سفر آسان و کم دردسر باشد.

اقتصاد ایرانی: در دنیای امروز که کشورها به سمت جهانی شدن حرکت می­کنند، محدودیت ویزا نقش مهمی در کنترل مسافران و جهانگردان بین کشورها ایفا می کند. شرایط اخذ ویزا، بیانگر روابط بین دولت ها بوده و روابط خارجی یک کشور را در جامعه بین المللی نشان می­دهد. آزادی سفر شهروندان در ممالک گوناگون علاوه بر امکاناتی که برای شناخت بیشتر از کشورها و دیگر اقوام و ملل ایجاد می کند و به کاهش فاصله ها می انجامد در عین حال امکانات شغلی و مالی، سرمایه های فیزیکی و انسانی و دانش و تکنولوژی را هم در سطح جهان بهتر توزیع می کند.  

با این نگرش، ارتقاء حرکت آزادانه انسانها بین کشورهای مختلف می تواند بعنوان یکی از موارد مورد توجه در توسعه پایدار باشد. سیاست خارجی کارآمد و توسعه گرا نیز می تواند در برخی از شاخص ها همچون شاخص آزادی سفر شهروندان (بدون ویزا) نمود داشته باشد. البته این بدین معنا نیست که شاخص آزادی سفر شهروندان ارتباط مستقیم با وضعیت اقتصادی کشورها دارد هر چند طبق آمارهای موجود که هر ساله توسط موسسه معتبر هنلی و شرکاء منتشر می شود، غالبا کشورهای توسعه یافته و در مرتبه بعد کشورهایی که در طی سالهای اخیر رشدهای اقتصادی بالا را تجربه کرده اند و در زمره اقتصادهای نوظهور قرار می گیرند حائز بهترین رتبه ها در شاخص فوق می باشند. از طرفی کشورهایی که وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارند و یا اقتصاد آنها متکی به صادرات یک محصول شاخص همچون نفت است و به اصطلاح تک محصولی می باشند، شهروندانشان آزادی سفر به مراتب کمتری نسبت به کشورهای توسعه یافته دارند و در رتبه های پائین تری جای می گیرند.

بعنوان مثال شهروندان کانادا با پاسپورت این کشور طبق آمار سال گذشته میلادی قادر بوده اند بدون محدودیت ویزا به 173 کشور جهان سفر کنند و از این لحاظ کانادا رتبه دوم را در جهان به خود اختصاص داده است. این در حالی است که رقم فوق برای کشور توسعه نیافته ای همچون سودان تنها 38 کشور و رتبه 89 جهانی است. (آمار منتشر شده موسسه هنلی در سال 2014)

سیاست خارجی کارآمد یک دولت می تواند در آزادی سفر شهروندانش تجلی یابد و رفاه آنان را تسهیل کند. آزادی سفر بیشتر برای شهروندان یک کشور فرصت های بسیاری را در اختیار شهروندان آن کشور قرار می­دهد که می تواند شامل سرمایه گذاری اقتصادی، شغل مناسب با درآمد مطلوب، تحصیل در کالج ها و سفر آسان و کم دردسر باشد.

این آزادی سفر در صورت وجود امنیت مطلوب و ثبات سیاسی در یک کشور می تواند ورود خارجیان خصوصا ورود سرمایه خارجی از طریق توریست ها و سرمایه­گذاران را تسهیل نموده و در بلند مدت و در صورت فراهم بودن بستر مناسب اقتصادی از طریق انباشت سرمایه خارجی به رشد اقتصادی بالا منجر شود. نظریه حاکم در نظام بین الملل پیوند است و امروز دیگر همه به هم متصل شده اند و برتری مطلق از بین رفته و رقابت و مزیت نسبی مبنا قرار گرفته است.

داشتن گذرنامه هر کشوری چه اعتبار و قدرتی در سطح جهانی بهمراه دارد؟

امروز و در جهان معاصر قدرت یک دولت منحصراً در انبارهای تسلیحاتی پر و یا ذخایر طلا و فلزات گرانبهای آن همچون عصر مرکانتیلیسم نیست. ثروت ملی و به تبع آن قدرت یک دولت در تولید ناخالص داخلی (GDP) تجلی می یابد و در رشد اقتصادی سالانه نمود خواهد یافت. رشد اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بسیار مهم تر و راهگشاتر است. در کشورهای در حال توسعه بسیاری از ظرفیت های اقتصادی آزاد نشده اند و به دلایل مختلف همچون نبود تکنولوژی لازم، عدم برنامه ریزی مناسب و تنش های سیاسی مورد بهره برداری قرار نگرفته اند. از این رو حرکت در مسیر توسعه این ظرفیت ها را بکار گرفته و رشدهای بالای اقتصادی را به ارمغان خواهد آورد.

پس از پایان جنگ سرد بسیاری از دولت ها از مرحله حفظ تمامیت ارضی و نظام سیاسی خود عبور کرده و سیاست خارجی را وارد فرآیند تولید ثروت و قدرت نموده اند. دکتر سریع القلم در گفت و گو با دنیای اقتصاد می گوید: «امروز کشورهایی مانند آرژانتین، برزیل، شیلی، مکزیک و حدود هفت هشت کشور کوچک و متوسط آمریکای مرکزی وقتی با یکدیگر همکاری می کنند، بین آنها ماجراجویی های امنیتی دیگر وجود ندارد و کسی به دنبال برتری طلبی دیگری نیست.» ایشان در مقاله ای ضمن بررسی مفهوم قدرت و عملکرد سیاست خارجی به روشنی به تفاوت سیاست خارجی چین و ایران اشاره دارند: «به نظر می رسد چینی ها قدرت را بیشتر تولید ثروت و فعالیت اقتصادی می دانند و بر این اساس اهداف سیاست خارجی خود را دنبال می کنند، در حالی که در ایران قدرت همچنان به معنای حفظ تمامیت ارضی و سرزمینی تعریف می­شود.»

امروز اعتبار کشورها صرفا به انبار تسلیحاتی پُر و نیروهای نظامیشان نیست. بسیاری از دولت ها از مناقشاتی که در نهایت به جنگ منجر خواهد شد، پرهیز کرده و حتی الامکان راه مذاکره را بر می گزینند. انبارهای تسلیحاتی پر و یا سخنرانی های آتشین با شعارهای جذاب برای دولت ها اعتبار و قدرتی به همراه نخواهد آورد. مصداق روشن این مهم دولت کمونیستی کره شمالی است که از ارتشی یک میلیون نفری و ۱۰ کلاهک هسته ای آماده نصب روی موشک بهره می برد اما در جامعه جهانی منزوی است. از طرفی دیگر کشور کوچکی مانند سنگاپور که مساحت اش تقریباً اندازه شهر تهران است، ۲۳۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد که 60 درصد آن متعلق به های تک (فناوری های پیشرفته) است. شهروندان سنگاپور با پاسپورت این کشور در سال ۲۰۱۴ قادر بوده اند بدون اخذ ویزا به۱۷۰ کشور دنیا سفر کنند این در حالی است که این رقم برای مردم کره شمالی تنها ۴۲ کشور است!

دولت ترکیه نمونه دیگر در جهان و در منطقه خاورمیانه است. خاورمیانه در دنیا از نظر مفهوم کشور – ملت (nation-state) ضعیف ترین منطقه است و اکثر درگیری های نظامی و قومی و جریانات افراطی در این منطقه رخ می دهد. ترکیه در چنین منطقه ای و بدون داشتن منابع فسیلی همچون نفت و گاز که غالب دولت های منطقه از آن بهره می برند توانسته است در طی دهه های اخیر اصلاحات اقتصادی مطلوبی را انجام داده و به رشدهای بالای اقتصادی دست یابد. اقتصاد ترکیه همچنان رشد کرده و در سال ۲۰۱۳ چهارمین مرکز توریسم جهان بعد از فرانسه، ایتالیا و اسپانیا بوده و توانست ۳۶ میلیون نفر گردشگر جذب کند. سیاست خارجی ترکیه نیز به تبع رشد اقتصاد ترکیه در سالهای اخیر فعال تر شده است، بطوریکه وزیر خارجه سابق این کشور نخست وزیر کنونی ترکیه می باشد.

 مصداق روشن ارتباط سیاست خارجی و توسعه اقتصادی در دو کشور ترکیه و برزیل قابل مشاهده است. این دو کشور در اوج رشد اقتصاد ملی خود توانسته اند بعنوان یک میانجی گر بین المللی وارد مذاکرات هسته ای ایران و قدرت های جهانی شوند.

در بخش سوم و پایانی این گزارش به ارائه آمار و ارقام خواهیم پرداخت و ارتباط توسعه اقتصادی و سیاست خارجی کارآمد و تاثیر آن بر آزادی شهروندان را مورد کنکاش قرار می دهیم.

ادامه دارد...

بخش اول

*نویسنده: سهیل مختاری


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
بی نام
جمعه 11 ارديبهشت 1394      22:24

خوب بود.مال ما فکر کنم به ۱۰ ۱۵ کشور بشه رفت اونم چه کشورهایی.یکیشم ترکیه هست که اونم بر اساس سیاست جذب گردشگره وگرنه اونم میبست
کیا
يکشنبه 13 ارديبهشت 1394      9:15

ایکاش جدول ورتبه کلیه ویا جایگاه ایران را درج میکردید
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir