بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 4 خرداد 1394      13:15

احمدی‌نژاد قرض‌الحسنه‌ها را وارد رقابت با بانک‌ها کرد

اقتصاد ایرانی: بانکداری اسلامی و بدون ربا، رعایت عدالت در اعطای تسهیلات و اسلامی بودن فرایند بانکداری، از جمله دغدغه کشورهای مسلمان و اسلامی است که تاکنون این موارد در نظام بانکداری ایران در حد شعار و اهداف فانتزی باقی مانده است.

به گزارش شرق، حجت الاسلام مجید حبیبیان نقیبی و حسین عیوضلو، روز گذشته در نشست علمی بازار پول و نظام عادلانه اعطای تسهیلات در دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی به ناعادلانه بودن ارائه تسهیلات، تخطی نهادهای بانکی از وظایف و رسالت اصلی شان و بی توجهی به بانکداری بدون ربا اشاره کردند.

لزوم انحلال بانک های قرض الحسنه

مجید حبیبیان نقیبی

پیشنهاد سلبی بنده و اقداماتی که نباید در حوزه بانکی صورت گیرد، تعطیلی حساب های قرض الحسنه در بانک ها، جلوگیری از اعطای قرض الحسنه از سوی کمیته امداد و بهزیستی، انحلال بانک های قرض الحسنه و از سوی دیگر پیشنهادهای ایجابی چون ایجاد قرض الحسنه مرکزی، نظارت بر فعالیت های مراکز متکفل تسهیلات و ساماندهی و تقویت قرض الحسنه های صنفی باید در دستور کار قرار گیرد.

انتقاد بر اقدامات دولت احمدی نژاد

بنده نمی دانم مشاور احمدی نژاد چه کسی بوده که گفته بانک قرض الحسنه تأسیس شود، ضمن اینکه دولت وقت با مانور رسانه ای اقدام به راه اندازی نهادهای قرض الحسنه ای مختلف با هدف رقابت با بانک ها کرده است. بانک ها و قرض الحسنه ها دو ماهیت متضاد دارند، درواقع این دو نهاد و مرکز، یعنی بانک و قرض الحسنه نمی توانند در کنار هم باشند. بانک قرض الحسنه مهر، بسیجیان و.... نگاه انتفاعی، دنبال می شود و امروزه می بینیم که مؤسسه های قرض الحسنه، دغدغه بانکی دارند، نه قرض و تلاش این نهادها، رقابت با بانک هاست. اگر بخواهیم به چند نکته در حوزه بازار پول اشاره کنیم، نخستین مورد آن است که تاکنون شاهد امضایی بودن معاملات بوده ایم و هیچ معاملات تأسیسی ای نداریم و از سوی دیگر همواره شاهد حاکمیت رویکرد غیرفقهی بر بحث ها بوده ایم.

٣ نهاد مشکل زا برای حاکمیت

بعد از انقلاب حضور سه مرکز مشکل زا، از جمله بانک ها، صندوق های قرض الحسنه و کمیته امداد و بهزیستی برای حاکمیت را شاهد بوده ایم که این مراکز بدون توجه به فلسفه وجودیشان، وظیفه اصلی خود را انجام نمی دهند و درگیر اقدامات دیگر مراکز شده اند. اعطای کل ذی حق حقه، وضع الشی فی موضعه، ازجمله تعاریف عدالت است، اما این امر در بازار پول به شکل های مختلف بروز کرده است. در بازار تسهیلات اکنون سه نوع رفتار متفاوت، ازجمله ربح، رأس المال و ایثار در عرضه و تقاضا وجود دارد که شاهد تفاوت ماهوی بین نهادهای مربوط به تسهیلات هستیم. اکنون مراکز متکفل تسهیلات در ایران، از جمله بانک ها، صندوق های قرض الحسنه و کمیته امداد عهده دار ارائه تسهیلات هستند که با بررسی فعالیت های مراکز براساس عدالت، شاهد گرایش به سمت نفع بیشتر هستیم؛ برای مثال در موضوع ربح، سود حرف اول را می زند.

بخش اسمی بانک ها ٤ برابر بخش واقعی 

حسین عیوضلو

عدالت در نظام بانکی ابعاد مختلفی دارد، در این موضوع در ابتدا باید دانست چه اقدامی باید انجام داد تا هرچیزی در جایگاه خودش قرار گیرد. به عنوان مثال، در حوزه بازار آزاد گفته می شود قیمت را رها کنید تا به تعادل برسد، اما نظام اسلامی راهکارهای دیگری را مطرح می کند که البته در این موضوع نظام اسلامی دو فیلتر ازجمله جنبه غیراخلاقی و غیررسمی را از بازار جدا می کند. باید پول در جایگاهی باشد که تعادل ایجاد کند و از سوی دیگر، نیازمندی ها را رفع کند، اما برخی از عملکردها و خلق پول ها و کاسبی برخی از بانک ها سبب شده تبعاتی ازجمله تورم و نقدینگی به دنبال داشته باشد. از دیدگاه اسلامی مبادلات کاغذی باید روشن تر و شفاف تر شود. در این مورد، تنها کاغذ جابه جا می شود که تأکیدات بر روشن ترشدن موضوع است.
به عنوان مثال در بحث جعاله و عقود مشارکتی باید مشخص شود که در خریدوفروش چه بخشی هایی مدنظر است و جزئیات آن دقیق تر مطرح شود. در حوزه نظام بانکی اگر کسی دنبال تئوری اسلامی باشد که فکر نکنم در دولت فردی به دنبال این موضوع باشد، به بخش های مختلفی اشاره شده است. نظام اسلامی در حوزه بانکی، می گوید بخش واقعی باید بر بخش اسمی مسلط باشد یا به عبارتی دیگر بخش اسمی باید منعکس کننده بخش واقعی باشد در صورتی که اکنون بخش اسمی چهار برابر بخش واقعی شده است اگر بخواهم آن را در یک مثال بیان کنم، موضوع ربا نمونه ای از آن است، ربا را اگر مانند بدن یک انسان در نظر بگیریم، قسمت سر این بدن پنج برابر بدنش است. در موضوع قرض دادن سپرده ها نیز باید گفت در حال حاضر سه نوع قرض داریم، قرض الحسنه، قرض با بهره (ربا) و قرض بی بهره داریم که نظام بانکی از قرض بدون بهره استفاده می کند که باز تملیک است. اینکه بانک ها از این قرض سوءاستفاده می کنند، بحث دیگری است. در مورد سپرده های قرض الحسنه جاری نیز قرض بدون بهره است و چون قرض است، بانک مالک و مختار است. منتها بانک ها لطف می کنند به مشتری بهره ای نمی دهند چون ربوی می شود.

پول نباید مانند یخ آب رود

قرض دادن در سیستم بانکی زمانی معنا دارد که پول مانند یخ آب نرود و به طور مشخص تمام فرایند کار معلوم و مشخص باشد. در حال حاضر اقدامی که بانک مرکزی باید انجام دهد این است که به دنبال ثبات پولی باشد، نظارت بر بانک ها نیز نباید در اختیار بانک مرکزی باشد، چنین نظارتی در دنیا در اختیار نهادهای مستقل است. همچنین بانک مرکزی در بحث اسلامی هیچ اقدامی انجام نداده است و در موضوع بانکداری بدون ربا نیز فقط بانک ها مورد توجه قرار گرفته و متأسفانه توجه ویژه ای از سوی بانک مرکزی صورت نگرفته است.

بانک مرکزی همه بانک ها را به چشم بانک تجاری می بیند

در مورد مؤسسات مالی نیز گفت تاکنون به بدبودن این مؤسسات اشاره و بر آن تأکید شده و اکنون این پرسش مطرح است که مؤسسات اعتباری با چه هدفی تأسیس و ایجاد شده است؟ آیا همه مؤسسات، خلافکار و دزد هستند؟ خیر، مؤسسات اعتباری بنا بر نیاز ایجاد شده اند. متأسفانه بانک مرکزی همه بانک ها را به چشم بانک تجاری می بیند و ادبیات نظام بانکداری را متوجه نیستند. بانک مرکزی به نهادهای مالی جدید پویایی لازم را نداده است و اکنون بانک مرکزی یک سیاستی را تعریف کرده و تمام بانک ها را مجبور به پیروی از آن کرده است و سیاست ها هیچ تنوعی ندارد. به طور کلی مؤسسات براساس نیاز ایجاد می شود، بانک مرکزی در جایی که حالت رگولاتوری دارد، باید نهادهایی را به این منظور تعریف کند تا چارچوب و سیاست های خاص آن را تعریف کنند در غیراین صورت به طورکلی دگم بودن نظام و سیستم سبب زایش مؤسسات مالی بدون نظارت می شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir