۱۱۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در دنیا

اقتصاد ایرانی: افزایش قیمت حامل های انرژی یا به عبارتی نزدیک کردن قیمت این فراورده ها به قیمت واقعی، موضوع پرداخت یارانه به بنزین را دوباره در کانون توجه کارشناسان قرارداده است.

به گزارش خبرآنلاین، موضوع از آن رو جالب توجه و حائز اهمیت است که بررسی های نهادهای بین المللی نشان می دهد، پرداخت یارانه به حامل های انرژی خصوصا بنزین و گازوئیل مختص ایران نیست و تقریبا تمامی کشورهای دارای ذخائر نفتی به اشکال گوناگون و در مقادیر مختلف، به حامل های انرژی یارانه می دهند.

بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول «یارانه پرداختی توسط دولت ها به بخش انرژی در سال ۲۰۱۳ میلادی بالغ بر ۵.۳ تریلیون دلار بوده است».

بیشترین یارانه سوخت های فسیلی را دولت چین به بیش از یک میلیارد مصرف کننده خود پرداخت می کند که رقمی بالغ بر ۲.۳ تریلیون دلار بوده است. دومین یارانه دهنده بزرگ سوخت پس از چین، آمریکا است که حدود ۶۹۹ میلیارد دلار یارانه برای انرژی هزینه کرده است. پس از چین و آمریکا، کشورهای روسیه، اتحادیه اروپا، هند و ژاپن قرار گرفته اند.

صندوق بین المللی پول در گزارش قبلی خود مربوط به سال ۲۰۱۳، تخمین زده بود یارانه های پس از مالیات در سال ۲۰۱۱ نزدیک به دو تریلیون دلار و معادل ۲.۹ درصد تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان بوده است.

گزارش جدید این صندوق در مورد افزایش خسارت های محیط زیستی ناشی از این قضیه، می گوید: «هزینه این خسارت ها در سال ۲۰۱۳ به ۴.۹ تریلیون دلار رسیده و ممکن است در بررسی سال ۲۰۱۴ به ۵.۳ تریلیون دلار برسد، که چیزی معادل ۶.۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان است».

بر اساس گزارش های موجود، یارانه پرداخت شده برای دو حامل انرژی بنزین و گازوئیل در سال ۲۰۱۲ میلادی به رقمی در حدود ۱۱۰ میلیارد دلار رسیده است. نکته جالب توجه این است که حدود ۹۰ درصد این یارانه را ۱۰ کشور تولیدکننده نفت به مردم خود پرداخت می کنند.

بنا براین گزارش، دولت ها معمولا با این هدف یا توجیه که به مردم فرودست و طبقه متوسط کشور از محل واقعی شدن قیمت حامل های انرژی فشاری وارد نشود، دست به پرداخت یارانه می زنند ولی بررسی ها نشان می دهد پرداخت این یارانه ها نه تنها کمکی به کاهش فشار بر مردم این کشورها نمی کند بلکه میزان مصرف را نیز به شدت افزایش می دهد. به عنوان مثال در عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین یارانه سوخت را پرداخت می کند، مصرف فراورده های نفتی از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۱۲ میلادی بیش از ۹ برابر افزایش یافته است.

از سوی دیگر دولت های معمولا برای تأمین منابع مالی لازم پرداخت یارانه ناگزیرند از سایر بخش ها و هزینه ها که عمدتا هم هزینه های عمرانی هستند، بکاهند. این تصمیم نهایتا به از دست رفتن فرصت و امکان ایجاد رفاه در کشورها منجر می شود.

در جدول ذیل بروشنی می توان محاسبات انجام شده توسط مرکز تحقیقات اقتصادی آمریکا را در مورد نسبت میان قیمت داخلی بنزین، میزان مصرف، پیش بینی تغییر مصرف درصورت واقعی شدن قیمت بنزین و ارزش یا همان رفاه از دست رفته در ده کشور نفت خیز جهان مشاهده کرد. این محاسبه مربوط به سال ۲۰۱۲ میلادی است که اخیراً منتشر شده است.