بازگشت آرامش به اقتصاد ترکیه

اقتصاد ایرانی: احمد داووداوغلو، دبیرکل حزب عدالت و توسعه و نخست وزیر مستعفی ترکیه می گوید که صدای مردم را شنیده است و مردم به تغییر نظام ترکیه از نظام پارلمانی به نظام ریاستی «نه» گفته اند. همزمان سخنان اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه مبنی بر حمایت او از تشکیل یک دولت ائتلافی موجب شد تا بازار واکنش مثبتی نشان دهد. درحالی که در روز های پیش از انتخابات نسبت دلار به لیر ۲.۱ بود، پس از انتخابات این نسبت به ۲.۷ رسید؛ اما سخنان اردوغان موجب شد لیر ترکیه ۰.۹ درصد برابر دلار بهبود یابد.

به گزارش دنیای اقتصاد، اوضاع لیر در برابر دلار بهتر شد و از شرایط شکننده ای که پس از اعلام نتایج انتخابات ترکیه پیدا کرده بود، رهایی یافت. سایت خبری آسیا نیوز در این باره گزارش داد که سخنان اردوغان برای تشکیل دولت ائتلافی آرامش را به بازار ارز این کشور برگردانده است. اردوغان صبح پنج شنبه گفت از احزاب می خواهد هرچه زودتر برای تشکیل دولت ائتلافی اقدام کنند. حزب عدالت و توسعه که پس از ۱۳ سال اکثریت خود را در پارلمان این کشور از دست داده، حالا مجبور است با اپوزیسیون دست به ائتلاف بزند. مدیر فارکس در استانبول می گوید: اظهارنظر ملایم رئیس جمهوری ترکیه در مورد دولت ائتلافی برای بازارها مثبت بوده است. هر چند او اعتقاد دارد هنوز خطراتی این بازار را تهدید می کند اما این بازار می تواند با خسارت کمتری بحران نتایج انتخابات ترکیه را پشت سر بگذارد.

گفته می شود روز چهارشنبه هر دلار با ۲.۷۱۱۰ لیره ترکیه معاوضه می شد؛اما پس از سخنان اردوغان در روز پنج شنبه، نسبت به روز چهارشنبه، لیر به مقدار ۰.۹درصد در برابر دلار بهبود یافت.

سایت بلومبرگ می نویسد ترکیه ای ها عدم ائتلاف احزاب را خطرناک می دانند و کابوس دهه ۹۰ دست از سر آنها بر نمی دارد. در دهه ۹۰ نیز عدم ائتلاف احزاب موجب تورم بی سابقه و بی ارزش شدن بیش از پیش لیر شد و این بحران تا سال ۲۰۰۱ ادامه داشت. در این شرایط اردوغان از گروه ها خواسته است دست از تمایلات حزبی خود بردارند و به فکر تاسیس دولت ائتلافی باشند. به نوشته روزنامه حریت دیلی، رئیس جمهوری ترکیه پس از ۴ روز سکوتی که تا پیش از این از سوی وی غیرمعمول بوده، به حرف آمد و گفت: احزاب منافع حزبی را کنار بگذارند و به فکر منافع ترکیه باشند.

به نظر می رسد حزب عدالت و توسعه گام به گام در حال عقب نشینی در برابر احزاب رقیب است. داووداوغلو، نخست وزیر مستعفی این کشور که منتظر پاسخ احزاب رقیب برای تشکیل دولت ائتلافی است،می گوید: صدای مردم ترکیه را شنیده است و آنها به تغییرنظام این کشور «نه» گفته اند. داووداوغلو که با شبکه «TRT»  (رادیو و تلویزیون ترکیه) در ساعات پایانی شب جمعه مصاحبه کرده، گفته است حزب عدالت و توسعه آماده ائتلاف با احزاب رقیب است. این سخنان در زمانی بیان شده که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه جلسه ای با دنیز بایکال، دبیرکل سابق حزب جمهوری خلق ترکیه داشته است. گمانه زنی ها حکایت از این دارد که دو حزب عدالت و توسعه (AKP) و حزب جمهوری خلق ترکیه (CHP) در حال رایزنی برای تاسیس دولت هستند. در حالی که در محافل سیاسی ترکیه از ائتلاف با ناسیونالیست های ترکیه یعنی حرکت ملی (MHP) به عنوان محتمل ترین گزینه یاد شده بود، از روز پنج شنبه گمانه زنی ها به سمت ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب جمهوری خلق ترکیه که اساسا حزب سوسیالیستی است، چرخیده است.

به رغم این گمانه زنی ها، احمدداووداوغلو می گوید هنوز امکان ائتلاف با حزب حرکت ملی وجود دارد و درهای گفت وگو را با هیچ حزبی نمی بندد. او همچنین هشدار داده دور زدن حزب عدالت و توسعه برای تشکیل دولت از سوی اپوزیسیون، حیات سیاسی این کشور را به خطر می اندازد.

داووداوغلو همچنین دخالت اردوغان را برای تاسیس دولت ائتلافی رد می کند و می گوید: «جلسه بایکال و اردوغان برای تاسیس دولت ائتلافی نبوده است. رئیس جمهوری ما جزو تیم این حزب برای ائتلاف نیست. او مسوولیتی در قبال تاسیس دولت ائتلافی ندارد و کسانی که چنین ادعایی می کنند برداشت اشتباهی داشته اند.» در ترکیه، براساس قانون رئیس جمهوری ترکیه حق دخالت در تاسیس دولت را ندارد و وی به عنوان یک شخصیت ملی و فراحزبی محسوب می شود. منتقدان می گویند اردوغان از زمانی که در کاخ رئیس جمهوری ساکن شده، بی توجه به این رویه بوده و در هر فرصتی که به دست آورده، در امور دولت دخالت کرده است. برخی می گویند حضور او در آلمان و سخنرانی وی در میان ترک های مقیم آن کشور برای حزب عدالت و توسعه، موقعیت یک رئیس جمهوری را به دبیرکل یک حزب تنزل داده است.