وضعیت کارگران خارجی در قطر

اقتصاد ایرانی: از زمان انتخاب قطر در سال ۲۰۱۰ برای میزبانی رقابت جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲، این سوال مطرح شده است که چگونه کشوری کوچک فاقد سابقه فوتبال و با دارا بودن آب و هوای بسیار گرم، موفق به کسب حق میزبانی یکی از معتبرترین رقابت های ورزشی شده است. آمریکا و سوئیس در حال بررسی فساد احتمالی در روند انتخاب میزبان هستند و با استعفای سپ بلاتر از سمت ریاست فیفا، بحث زیادی درخصوص بازپس گیری میزبانی از قطر مطرح شده است.

قطری ها، حدس و گمان های مطرح شده را رد کرده و درخصوص پیامدهای بازپس گیری میزبانی از نخستین کشور خاورمیانه هشدار می دهند. این درحالیست که هزاران کارگر مهاجر همچنان به ساخت استادیوم در این کشور ادامه می دهند. این امیرنشین میزبان ۱.۵ میلیون کارگر مهاجر است که تحت سیستمی مشابه برده داری مشغول فعالیت هستند. در مه  ۲۰۱۴ قطر از ایجاد اصلاحات برای بهبود وضعیت کارگران مهاجر خبر داد، اما پس از گذشت یکسال، شرایط تنها اندکی تغییر کرده است.

در قلب این سوء استفاده، سیستم کفاله (kafala system) قرار دارد که تحت آن، کارفرمایان محلی ضمانت (کفالت) کارگران مهاجر اغلب از کشورهای فقیر مانند هند، پاکستان و نپال را عهده دار می شوند. از این طریق کارگران اجازه ورود به قطر را پیدا می کنند، اما حق تغییر شغل یا ترک کشور بدون اجازه کارفرما را ندارند. کارگران مجبور به ساعت ها کار در شرایط ناامن هستند و کارفرمایان نیز متهم به کسر دستمزد، مصادره گذرنامه و اختصاص خوابگاه های کثیف و نامناسب برای کارگران مهاجر هستند.

عبدالله بن صالح الخلیفی، وزیر کار و امور اجتماعی قطر تأکید می کند، ۹۰ درصد امیدوار است که سیستم کفاله تا پایان سال جاری (میلادی) با سیستم جدید جایگزین شود. سیستم جدید بر روی قرارداد کار ۵ ساله متمرکز است و پس از آن، کارگران قادر به تغییر شغل خود خواهند بود. (در سیستم جدید) به کارگران آزادی عمل بیشتری برای ترک و بازگشت به کشور داده می شود. اما اصلاحات دیگری در حال حاضر اجرا شده است؛ دستمزدها به حساب های بانکی تعیین شده واریز می شوند که ممکن است باعث تأخیر در پرداخت ها شود، اما پرداخت های نقدی را دربرنمی گیرد. حتی باوجود این اصلاحات، کارفرمایان همچنان تسلط قابل توجهی بر کارگران خواهند داشت.

قطر در حال ساخت هفت شهر جدید برای اسکان بیش از ۲۵۸ هزار کارگر مهاجر است که بزرگترین نمونه Labour City نام دارد. تعداد بازرسان مسکن نیز در حال افزایش است؛ اما جمعیت کارگران مهاجر بشدت رو به افزایش است و انتظار می رود که تا سال ۲۰۲۰ این تعداد به ۲.۵ میلیون نفر برسد. اگر قطر میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را از دست دهد، این مسأله می تواند شرایط را تغییر دهد.

منبع: اکونومیست