بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 14 مرداد 1394      12:54

روابط آکادمیک ایران و آمریکا؟

اقتصاد ایرانی: بهبود روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا دوره جدیدی از همکاری های دانشگاهی بین این دو کشور را تقویت کرده است. پس از دهه ها روابط محدود اکنون موسسات آموزشی به دنبال ازسرگیری روابط خود هستند. حتی آمریکا تمایل دارد که همکاری های جدید علمی را با ایران آغاز کنند. «ﻣﻮﺳﺴﻪ بین المللی ﺁﻣﻮزش» ماه گذشته، هیاتی از نمایندگان و استادان دانشگاه های آمریکایی را برای بررسی مسائل آموزشی به ایران اعزام کرد. این موسسه گزارشی از این بازدید را منتشر کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، در مقدمه این گزارش، آلن گودمن، مدیر «ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺁﻣﻮزش» سخنانی درخصوص رابطه علمی بین ایران و آمریکا به این شرح گفته است: «با وجود تعداد زیاد ماشین در خیابان های تهران اما ترافیک این شهر روان تر از آن است که انتظار داریم. به نظر می رسد رانندگان ایرانی به ندرت از آینه عقب استفاده می کنند و همه تمرکز خود را برای حرکت رو به جلو می گذارند. در روزهای آتی، آمریکا و ایران برای گسترش نوع روابط خود انتخاب های بسیاری در پیش رو دارند.» وی در ادامه افزود: «دیدار اخیر هیات های علمی دانشگاه های آمریکا از ایران باعث شده است که اقدامات رو به جلویی صورت گیرد. نمایندگان ما از ۱۳ دانشگاه و موسسات تحقیقاتی برجسته در ایران بازدید کردند. ما به این موضوع پی بردیم که با وجود تحریم ها پیشرفت هایی در زمینه توسعه علمی و نوآوری در ایران صورت گرفته است و این مساله باعث شده که اشتیاق همکاری علمی آموزشی بین ایران و آمریکا افزایش یابد؛ به خصوص در زمینه هایی مانند مدیریت منابع آبی، تحقیقات سلول های بنیادی، نانو فناوری و علوم بهداشت و محیط زیست. علاوه بر این گسترش روابط آکادمیک با ایران فرصت های بیشتری را برای تحقیقات مشترک می گشاید که به نفع هر دو کشور خواهد بود.»

وی ضمن اشاره به سابقه روابط ایران و آمریکا تاکید کرد: «اگر به آینه عقب بنگریم منظره دلپذیری نخواهیم دید. خاطرات دهه های قبل از روابط ایران و آمریکا و پرونده هسته ای ایران به راحتی از ذهن دو کشور پاک نخواهد شد؛ اما همواره وقتی مقامات این دو کشور قدم های رو به جلو در راستای بهبود روابط انجام داده اند، روابط این دو کشور دوستانه بوده است.»

یافته های کلیدی سفر دانشگاهیان آمریکا

پس از حصول توافق هسته ای و در پاسخ دیدار حسن روحانی در نیویورک که وی بر گسترش روابط دو کشور تاکید کرد، «ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺁﻣﻮزش» به گسترش روابط آموزشی بین این کشور کمک می کند و در اولین قدم، این موسسه در ماه گذشته با یک هیات متشکل از استادان دانشگاه های مختلف آمریکا به ایران سفری یک هفته ای داشتند. یافته های به دست آمده براساس سفر این افراد به ایران و بحث و گفت وگو با استادان و روسای دانشگاه های مطرح ایران و همچنین با استناد به وب سایت دانشگاه های ایران تدوین شده است.

۱- بین المللی کردن موسسات تحصیلات تکمیلی و افزایش روابط علمی بین دو کشور از اولویت های دولت ایران است.

۲- شباهت سیستم تحصیلات عالیه بین دو کشور باعث می شود همکاری های علمی بین دو کشور راحت تر صورت گیرد.

۳- تمایل موسسات ایرانی برای همکاری با موسسات آمریکایی؛ چراکه استادان و دانشجویان ایرانی توانایی بالایی در زبان انگلیسی دارند.

۴- دولت ایران برای دانشجویان دکترا بورسیه تحصیلی در نظر می گیرد تا این دانشجویان 6 ماه از تحقیق خود را زیر نظر دانشگاه میزبان انجام دهد.

۵- بهترین راه های همکاری بین دو کشور مواردی از جمله: فرصت مطالعاتی دانشجویان دکترای ایران، دوره های تابستانی برای دانشجویان آمریکایی و سایر کشورها است.

۶- دو کشور نیاز به شفاف سازی در زمینه قوانین و مقررات دارند.

۷- تحریم ها تاثیر متفاوتی بر تحصیلات عالیه در ایران داشته است. در بعضی جهات تحریم ها باعث شد که ایران به سمت نوآوری و خودکفایی حرکت کند. هر چند دسترسی نداشتن به مقالات منتشر شده، تجهیزات آزمایشگاهی و ابزار تحلیل داده مثال هایی از تاثیرات منفی تحریم بر مسائل علمی بوده است. همچنین در بعضی موارد، فرضیات غلط درخصوص تحریم ها باعث عدم ورود دانشجویان ایرانی به مراکز علمی آمریکا شده است. برای مثال برخی از مراکز انتشارات غربی از انتشار مقالات ایرانی جلو گیری کرده اند و دانشگاه «ماساچوست امهرست» از پذیرش دانشجویان ایرانی در رشته های علوم و مهندسی ممانعت به عمل می آورد، هرچند این موضوع اکنون مرتفع شده است.

۸- زنان بخش عمده چشم انداز علمی ایران را تشکیل می دهند. بسیاری از دانشجویان دانشگاه ها در رشته های علوم، علوم اجتماعی و انسانی را زنان تشکیل می دهند.

۹- تمایل بسیاری برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و تحقیقات علمی در کشور های توسعه یافته وجود دارد، به خصوص کشورهای فارسی زبان مانند افغانستان و تاجیکستان.

بازدید از دانشگاه های ایران

۵ تا ۱۳ ژوئن این موسسه با هدایت استادان و روسای دانشگاه های معتبر آمریکا به ایران سفر کردند تا اخبار بی واسطه ای درخصوص سیستم آموزشی ایران به دست آورند، با همتایان ایرانی خود ملاقات کنند، امکانات همکاری علمی را بررسی کنند و زمینه مشارکت در تحصیلات تکمیلی را بستر سازی کنند. آلن گودمن، رئیس «ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺁﻣﻮزش» و نمایندگانی از دانشگاه های آمریکا وی را در این سفر همراهی کردند. نمایندگانی از «دانشگاه ایالتی بال»، «کالج پیتزر»، «دانشگاه ایالتی نیو جرسی»، «دانشگاه کالیفرنیای جنوبی» و «دانشگاه ایالتی وین».

در این گزارش آمده است که این هیات از دانشگاه های برتر ایران از جمله دانشگاه الزهرا، دانشگاه صنعتی امیر کبیر، موسسه تحقیقاتی دانش های بنیادی، دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه شیراز و دانشگاه تهران بازدید کردند. بازدید از هر دانشگاه باعث می شد که هیات آمریکا به غنای تاریخی آموزش عالیه در ایران پی ببرند. دانشگاه های ایران به واسطه روابط گسترده ای که با سایر دانشگاه های دنیا از جمله دانشگاه های اروپایی و آسیایی دارند، برای مشارکت های علمی به مراکزی جذاب تبدیل شده اند.

دانشگاه آزاد؛ سومین دانشگاه بزرگ جهان

براساس این گزارش، در ایران تقریبا ۴۰۵ میلیون دانشجو در مقطع تحصیلات عالیه ثبت نام کرده اند و این کشور ۳۴۵ مرکز آموزشی تحصیلات عالیه دارد که مورد تایید دولت است. همچنین دانشگاه آزاد ایران سومین دانشگاه بزرگ جهان است که ۴۰۰ دانشکده و تقریبا ۱.۶ میلیون دانشجو دارد. علاوه بر این نام چند دانشگاه ایران در لیست رده بندی دانشگاه های دنیا به چشم می خورد. در دهه های گذشته محصولات علمی ایران ۵۷۵ درصد افزایش یافته و میزان انتشار کتاب در این کشور سه برابر کشور های عربی است.

همکاری علمی ایران و آمریکا از دهه ۱۹۶۰ شروع شد، زمانی که سیستم آموزشی ایران متمایل به سیستم آموزشی آمریکا شد. در این زمان، تعداد دانشجویان بورسیه به آمریکا افزایش یافت و روابط علمی گسترده ای بین دانشگاه پنسیلوانیا و دانشگاه شیراز، دانشگاه امام صادق و دانشگاه هاروارد، موسسه صنعتی آبادان با دانشگاه لافایت و موسسه فناوری ماساچوست شکل گرفت. در حالی که اکنون چنین همکاری هایی بین دانشگاه ها وجود ندارد، اما روابط اندکی در زمینه های مشارکت در تحقیق و... پابرجاست.در ملاقات های صورت گرفته از دانشگاه های ایران، اکثر اعضای هیات علمی این مراکز دکترای خود را از دانشگاه های آمریکایی دریافت کرده اند. همچنین ۶ نفر از کابینه دولت ایران نیز مدرک دکترای خود را از آمریکا اخذ کرده اند . برخی از ایرانیان پس از اخذ مدرک دکترا به میهن برمی گردند تا مقطع دکترا در رشته جدیدی را در داخل کشور تاسیس کنند.

اعزام دانشجو به آمریکا

براساس گزارش سال ۲۰۱۴ «فرصت ها برای مبادلات آموزشی بین المللی» در سال تحصیلی ۲۰۱۳-۲۰۱۴، در آمریکا ۱۰۱۹۴دانشجو و ۱۳۶۴ نخبه ایرانی زندگی می کرد. ایران در سال های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۲ کشوری بود که بیشترین اعزام دانشجو به آمریکا را داشت و در سال تحصیلی ۱۹۷۹-۱۹۸۰ ایران تعداد ۵۱۳۱۰ دانشجو به آمریکا اعزام که این میزان بیشترین مورد اعزام دانشجو به آمریکا بود . تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا بین دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ به شدت رو به کاهش بود و در سال تحصیلی ۱۹۹۸-۱۹۹۹ به کمتراز ۱۷۰۰ دانشجو رسید. از طرفی، تعداد دانشجویان ایرانی در ۹ سال گذشته افزایش یافت و ایرانیان بیشترین میزان ثبت نام در مراکز آموزشی آمریکایی را انجام دادند. تعداد دانشجویان ایرانی در سال تحصیلی ۲۰۱۳-۲۰۱۴ ،به میزان ۱۰۱۹۴ نفر بوده که در طول ۲۶ سال گذشته بیشترین میزان ثبت نام دانشجویان ایرانی در آمریکا محسوب می شود.

ظرفیت های جدید در روابط علمی

برآوردی که نمایندگان «ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺁﻣﻮزش» پس از مذاکرات صورت گرفته با مراکز علمی و پژوهشی داشتند نشان می دهد که پتانسیل و تمایل بسیاری برای ایجاد روابط علمی و مشارکت در تحقیقات و پروژه ها از سوی دو کشور وجود دارد. اولین قدم در این راستا بازبینی تفاهم نامه ها و قرارداد های گذشته است تا مشخص شود چه همکاری هایی بین دو کشور باید احیا شود. هنوز مسائل بسیاری باقی مانده است که باید از سیستم آموزش عالی ایران آموخت، اما وقتی نمایندگان این موسسه از مراکز علمی و پژوهشی ایران بازدید کردند تاکید کردند که مراکز علمی ایران بسیار گرم و محلی دوستانه برای تبادل افکار است و به راحتی می توان در این محیط های دوستانه پروژه های مشترک انجام داد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir