ایران: قدرت اقتصادی آینده

اقتصاد ایرانی: توافق هسته ای ایران و قدرتهای غربی فضا را برای سرمایه گذاری خارجی در این کشور باز خواهد کرد.

به گزارش شانا به نقل از روزنامه آمریکایی یو اس ای تودی، این توافق می تواند موجی از فرصتهای سرمایه گذاری را برای شرکتهای خارجی در ایران به راه اندازد و تولید نفت این کشور را افزایش چشم افسایی دهد.

اما یک عضو سابق دولت اوباما که در مذاکرات هسته ای با ایران شرکت داشت معتقد است که رسیدن به توافقهایی که صنعت نفت این کشور را احیا کند از آنچه به نظر می رسد مشکلتر خواهد بود.

ریچارد نفیو، کارشناس تحریمهای غرب علیه ایران که در حال حاضر در دانشگاه کلمبیا مشغول به مطالعات تحقیقاتی در مورد سیاست انرژی جهانی است، می گوید: با توجه به سیستم اداری پیچیده که در ایران موجود است و نیز نگرانی از بازگشت تحریمها به این کشور، به نظر نمی رسد بتوان توقع سرمایه گذاریهای بزرگی را در این کشور دست کم تا چندسال آینده داشت.

حتما مدتی طول خواهد کشید تا شرکتها با ایران جدید و شرائط جدید آن اخت شوند و راحت پول خود را روانه بازار آن کنند.

نفیو تا قبل از این که در ماه فوریه امسال به اتاق فکر دانشگاه کلمبیا بپیوندد، معاون هماهنگ کننده سیاستهای مربوط به تحریمها در وزارت امور خارجه آمریکا بود. او همچنین یک کارشناس برجسته تحریمها در تیم مذاکره کننده با ایران بوده است.

نفیو تصریح کرد: من فکر می کنم ایرانیها دلایل بسیاری را برای مثبت جلوه دادن وضع کنونی به نفع خود در جهان در اختیار دارند. آنها می خواهند شرکتهای بین المللی را که ایران پس از تحریم دهانشان را آب انداخته به داخل دعوت کنند. البته من فکر می کنم که در نهایت این شرکتها به ایران بازخواهندگشت ولی با آمدنشان خواهند دید که اوضاع آن طور هم که خیال می کردند بر وقف مرادشان نخواهد بود.

مقامهای ایرانی اذعان دارند که سرمایه گذاریهای جدی برای برگرداندن تولید نفت این کشور به دوران قبل از تحریم مورد نیاز است.

گزارشی از آژانس بین المللی انرژی در ماه ژوییه نشان داد که ایران روزانه ٢ میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه نفت خام تولید داشت که در مقایسه با ٣ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در سال ٢٠١١ بسیار کمتر است. در این سال تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا ایران را بر سر موضوع هسته ای این کشور هدف قرار دادند.

در مصاحبه ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی، سعید قوامپور، یک مدیر ارشد در وزارت نفت ایران، چندی پیش تصریح کرد که ایران برای بازسازی صنعت نفت و گاز خود حداقل به ٢٠٠ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز خواهد داشت.

این در حالی است که وزیر نفت این کشور طی اظهار نظر های متعدد اعلام کرده است که ایران قادر خواهد بود تا پس از برداشته شدن تحریمهای غربی تولید نفت خام خود را اضافه کند.

نفیو این را پذیرفته است که نمایندگان دولتهای غربی و شرکتهای نفتی خارج از آمریکا همچنان به دنبال کسب فرصتهای سرمایه گذاری به ایران خواهند آمد تا با فضای سیاسی و تجاری این کشور بیشتر آشنا شوند.

کسی که در این دیدارها غایب خواهد بود شرکتهای آمریکایی هستند که همچنان مشمول تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران خواهند بود.

به گفته نفیو، هیچ برنامه ای فعلا برای حضور دوباره شرکتهای آمریکایی در ایران وجود ندارد نه تنها در بخش نفت و نه در هیچ بخش اقتصادی و یا صنعتی ایران. البته ممکن است مجوزهایی برای یک سری شرکتهای کشاورزی و غیره برای حضور در ایران صادر شود ولی در مورد نفت هیچ برنامه ای وجود ندارد. وی گفت: به نظر نمی رسد که به این زودیها هم چنین مجوزهایی صادر شود. 

با چنین شرائطی، تنها روزنه امیدی که برای شرکتهای آمریکایی باقی می ماند این است که از طریق شرکتهای تابعه خود به فعالیت در ایران ادامه دهند. البته چنین فعالیتهایی نیز منوط به کسب مجوز از اداره خزانه داری آمریکا خواهد بود.

این اداره تاکنون هیچ گونه دستورعملی در این زمینه صادر نکرده و به گفته نفیو به نظر هم نمی رسد که تا ماه اکتبر اقدامی در این مورد بکند.

گذشته از این که چه شرکتهایی بالاخره در ایران سرمایه گذاری خواهند کرد، به نظر نفیو، گاز طبیعی بخشی خواهد بود که ایران برای سرمایه گذاری در آن مشوقهای لازم را دارا خواهد بود. این کشور دارای نخستین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در جهان به شمار می رود.

وی گفت: اگر قرار بود شرط ببندم، روی صنعت گاز طبیعی ایران شرط می بستم چون می دانم حتما ایران بیشتر سرمایه خارجی و داخلی را برای گسترش این بخش صرف خواهد کرد. به نظر من آنها سعی می کنند تا آنجا که می توانند نفت خود را بفروشند. این کاری است که آنها آماده انجام آن هستند. این کاری است که می تواند برای آنها ارز آوری داشته باشد. ولی اگر مثل یک ایرانی فکر کنید که عربستانیها را روبروی خود می بینند، شما در زمینی بازی نخواهید کرد که شانس برد کمی در آن دارید.

در حالی اروپا به دنبال منابع متفاوت انرژی برای کاستن از وابستگی خود به گاز روسیه است، و با وجود احتمال افزایش تحریمهای غرب علیه روسیه سر موضوع اوکراین، مشوقهای زیادی برای رجوع به ایران به دلیل مزیت صادرات گاز طبیعی این کشور برای جهان وجود خواهد داشت.