بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 31 مرداد 1394      16:25

تاثیر تحریم ها بر صادرات نفت ایران

مترجم :
بهاره رحمت

اقتصاد ایرانی: موسسه مطالعات استراتژیک و بین الملل در گزارش جامعی به بررسی اثر رفع تحریم ها بر  اقتصاد ایران خصوصا حوزه نفت و گاز و انرژی پرداخته است. لازم به ذکر است که ترجمه و انتشار گزارش های راهبردی اندیشکده های دنیا توسط اقتصاد ایرانی به معنی تایید محتوای آن نیست و صرفا به منظور اطلاع رسانی مخاطبین صورت می گیرد.

برآوردهای مختلف از تاثیر تحریم ها بر درآمدهای صادرات نفتی ایران

آژانس اطلاعات انرژی (دسامبر 2013): در سال 2012 درآمدهای صادرات نفت ایران به طور چشم گیری کم تر از 95 میلیارد دلار سال 2011 بود. برآوردهای مربوط به درآمد صادرات نفتی ایران در این سال به 69 میلیارد دلار می رسد که این مبلغ با فرض دریافت تمام مبلغ صادرات و عدم تخفیف است.

صادرات نفت بیش از 80 درصد از کل درآمدهای صادرات ایران و 50 تا 60 درصد از درآمدهای دولت را تشکیل می دهد.

اوپک (ژوئن 2014). سازمان در گزارش آماری سالیانه خود درآمدهای صادرات نفت ایران در سال 2013 را 61.92 میلیارد دلار برآورد کرده بود که این رقم در مقایسه با 114.75 میلیارد دلار در سال 2011 کاهش 46 درصدی داشته است.

تحریم های بین المللی مانع فروش نفت ایران به اتحادیه اروپا می شد و آن را در آسیا محدود می ساخت که بدین ترتیب صادرات نفتی این کشور در سال 2013 را 42 درصد در مقایسه با سال قبل کاهش داد.

آژانس اطلاعات انرژی (جولای2015). درآمد صادرات نفت و گاز طبیعی 118 میلیارد دلار در سال 2011 و 2012 بود. بنابر تحلیل صندوق بین الملل پول در سال مالی 2012 و 2013 درآمدهای نفت و گاز طبیعی با 47 درصد کاهش به 63 میلیارد دلار رسید.

صندوق بین المللی پول تخمین میزند که درآمد صادرات نفت و گاز ایران در سال مالی 2013 و 2014 نیز بار دیگر 10 درصد کاهش خواهد داشت و به 56 میلیارد دلار می رسد. این کاهش درآمد به کاهش شدید در حجم صادرات نفت از سال 2011 تا 2013 مربوط می شود.

صادرات گاز طبیعی ایران نیز در چند سال گذشته افزایش آرامی داشته است. ایران حجم کمی از گاز طبیعی را صادر می کند چرا که اکثر تولیدات آن مصرف داخلی دارد. تحریم های بین المللی نیز بر بخش گاز طبیعی ایران اثر داشته است. گاز طبیعی ایران گسترش یافته اما افزایش تولید کم تر از حد انتظار بوده که این امر در نتیجه نبود سرمایه گذاری خارجی و فناوری است. ایران در سال 2014 تولید بیشتری را تجربه کرد که این امر به دلیل فعالیت فازهای جدید پارس جنوبی بود. پارس جنوبی که در ساحل خلیج فارس قرار دارد حدود 40 درصد از ذخایر گاز طبیعی را در اختیار دارد و در حال حاضر توسط شرکت های ایرانی توسعه یافته چراکه اکثر شرکت های بین المللی از آن خارج شده اند.

تشدید تحریم ها در سال 2012 که خرید و انتقال نفت خام و گاز طبیعی ایران به اتحادیه اروپا را ممنوع ساخت، بر بخش نفت در ایران تاثیر داشت. صادرات نفت ایران در یک سال از 2.8 میلیون بشکه در روز در جولای 2011 به زیر 1 میلیون بشکه در روز در جولای 2012 رسید. نیمی از این کاهش صادرات نفت از تحریم نفت ایران از سوی شرکت های اروپایی بود. نیم دیگر از کاهش خرید شرکت های آسیایی صورت گرفت. ممنوعیت بیمه شرکت های اروپایی در مورد انتقال نفت مانع فروش نفت خام ایران به مشتریانش می شد. از سال 2014 و با رفع بخشی از تحریم ها، صادرات نفت بازیابی شد و کشورهای غیراروپایی جایگزین هایی را برای پوشش بیمه ای پیدا کردند. برخی کشورهای آسیایی نیز کشتی های حامل نفت خام ایران را بیمه نمودند. امروزه بزرگ ترین خریداران نفت خام ایران چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه هستند. با این حال صادرات ایران هنوز به سطح پیش از تحریم نرسیده است.

 

تاثیر تحریم ها بر ظرفیت تولید نفت ایران

در سال 2014 ایران 3.4 میلیون بشکه در روز نفت و سایر میعانات تولید کرد که در این میان 2.8 میلیون بشکه نفت خام بود و سایر این میزان، نفت سنگین و گاز طبیعی بود. تولید نفت خام ایران از حدود 3.7 میلیون بشکه در سال 2011 به 2.7 میلیون بشکه در روز در سال 2013 کاهش یافت که این امر به دلیل تحریم ها بود.

ایران یکی از اعضای موسس سازمان اوپک است که در سال 1960 تاسیس شد. از دهه 1970 میلادی، تولید نفت ایران تفاوت های زیادی دارد. میانگین تولید ایران در سال 1976 و 1977 بیش از 5.5 میلیون بشکه در روز بود. از سال 1979 و پس از انقلاب مسایلی همچون جنگ، سرمایه گذاری محدود، تحریم و کاهش چشم گیر تولید، منجر به جلوگیری از بازگشت به این سطح تولید شد.

در سال های اخیر تحریم هایی که بخش نفتی را هدف قرار دادند منجر به لغو پروژه های جدید از سوی شرکت های خارجی شدند و در همین حال پروژه های جدید نیز تحت تاثیر قرار گرفتند. به دنبال اجرای تحریم ها در اواخر سال 2011 و اواسط 2012، تولید ایران از حدود 3.7 میلیون بشکه در روز در سال 2011 به 2.7 میلیون بشکه در سال 2013 رسید. تحریم های سازمان ملل و فشارهای آمریکا و اتحادیه اروپا توانایی ایران را برای صادرات نفت و در نتیجه تولید آن تحت تاثیر قرار داد.

اقدامات آمریکا و اتحادیه اروپا که صادرات و واردات ایران را هدف قرار داده بود مانع سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز این کشور شد و دسترسی ایران به منابع اروپا و آمریکا برای نقل و انتقالات مالی را قطع کرد. تحریم های بعدی نیز علیه موسسات و بانک مرکزی ایران اعمال شد و در همین حال اتحادیه اروپا نیز تحریم بر نفت ایران اعمال کرد.

ایران در سال 2014 حدود 3.4 میلیون بشکه در روز نفت و سایر میعانات تولید کرد. سطح کلی تولید نفت ایران در این سال 200 هزار بشکه در روز بیشتر از سال 2013 بود اما هنوز 800 هزار بشکه کم تر از میزان 4.2 میلیون بشکه ای سال 2011 بود.

در سال های اخیر بررسی هایی در زمینه افزایش ظرفیت تولید نفت خام ایران صورت گرفته است اما تحریم ها اثر منفی بر صنعت نفت ایران داشت. تمام شرکت های غربی فعالیت خود را در ایران متوقف ساخته اند اگرچه برخی شرکت های چینی و روسی همچنان در ایران مشارکت دارند. تحریم ها و نبود مشارکت بین المللی بر پروژه های مختلف تاثیر داشته و در عین حال کمبود متخصص، فناوری و سرمایه گذاری نیز منجر به تاخیر و یا لغو پروژه ها شده است. در همین حال پیشرفت پروژه ها ادامه دارد اما با سرعتی بسیار کم تر از آنچه در ابتدا طرح ریزی شده بود. 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir