بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 3 شهريور 1394      15:55

اقتصاد ایران و جدال کنگره و کاخ سفید

اقتصاد ایرانی: درصورتی که کنگره آمریکا قطعنامه رد برنامه جامع اقدام مشترک را با حداقل 60 رای به تصویب برساند و چنانچه پس از آن، باراک اوباما این قطعنامه را وتو کند و در حالتی که متعاقب این وتو، کنگره موفق به جلب آرای دو سوم اعضای هردو مجلس سنا و نمایندگان آمریکا نشود، تعهدات کاخ سفید در برجام قابلیت اجرا پیدا می کند. سوال این است که پیامدهای اقتصادی عبور متزلزل برجام از مانع کنگره برای کشورمان چه خواهد بود؟

به گزارش دنیای اقتصاد، در حالی که کنگره آمریکا حدود 3 هفته دیگر و تا تاریخ 26 شهریورماه فرصت خواهد داشت تا قطعنامه رد برجام را با بیش از 60 رای سناتورهای آمریکایی به تصویب برساند، آخرین خبرها حاکی از پیشرفت قابل ملاحظه کاخ سفید در اقناع سناتورهای مردد حزب دموکرات در همراهی توافق تاریخی ایران و کشورهای 1+5 است. تا این لحظه، 27 نماینده دموکرات سنا، موافقت قطعی خود را با برجام اعلام کرده اند که آخرین مورد آن مربوط به هری رید، فرد شماره یک و رهبر اقلیت دموکرات ها در مجلس سنا است. این در حالی است که تا اینجا تنها دو نماینده دموکرات سنا، چاک شومر از ایالت نیویورک و رابرت منندز از نیوجرسی، به مخالفت با برجام پرداخته اند. 13 نماینده دموکرات باقی مانده نیز همچنان از اعلام نظر قطعی خودداری کرده اند. همه اینها در حالی است که در اردوگاه حزب مخالف در مجلس سنا، یعنی جمهوری خواهان که با 54 کرسی اکثریت این مجلس را در اختیار دارند، وضع به گونه دیگری است و آن طور که از شواهد پیداست، همگی مخالف تصویب برجام، حداقل در شکل فعلی آن هستند.

پس از اعلام عمومی برجام و ارسال مستندات رسمی این توافق در روز 29 تیر توسط کاخ سفید به کنگره آمریکا به منظور بازبینی و اعلام نظر درخصوص آن، گمانه زنی ها درخصوص تصمیمات احتمالی کنگره و پیامدهای سناریو های مختلف آغاز شد. مکانیزم بررسی و رای گیری درخصوص برجام، طبق طرح کورکر، به این صورت است که چنانچه 60 نماینده مجلس سنا با قطعنامه رد توافق (Resolution of Disapproval) موافقت کنند، این قطعنامه که در حقیقت در حکم سلب اختیار از رئیس جمهوری آمریکا درخصوص توقف اجرای تحریم های ایران (مصوب کنگره آمریکا) است، برای امضا به آقای اوباما ارجاع می شود. باراک اوباما بارها و قویا اعلام کرده است که این قطعنامه را با توجه به اختیارات قانونی خود وتو خواهد کرد. رئیس جمهوری آمریکا 12 روز، یعنی تا 7 مهرماه برای وتوی این قطعنامه فرصت خواهد داشت. با فرض وتوی آقای اوباما، کنگره 10 روز دیگر، یعنی تا 17 مهر مهلت خواهد داشت تا حداقل 67 رای نمایندگان مجلس سنا (Senate) و 291 رای اعضای مجلس نمایندگان (House of Representatives) را جلب کند. در غیر این صورت قادر به بی اثر کردن وتوی رئیس جمهوری نخواهد شد و به این ترتیب، تعهدات دولت آمریکا در برجام قابلیت اجرا می یابند. چنانچه تا 26 شهریور، جمهوری خواهان موفق به جلب حمایت حداقل 6 دموکرات و جمع آوری در مجموع 60 رای برای تصویب قطعنامه رد برجام نشوند، برجام در تاریخ 26 شهریور ماه از مانعی به نام کنگره عبور خواهد کرد. ضمن آنکه چنانچه جمهوری خواهان تا 26 شهریور یا تا 7 مهر بتوانند آرای کافی در مخالفت با برجام را جمع آوری کنند، مانع اجرای تعهدات دولت آمریکا در زمینه تعلیق تحریم های مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک خواهند شد.

با توجه به تحولات روزهای اخیر و جمع بندی تحلیل های گوناگون، در حال حاضر، محتمل ترین سناریو آن است که پس از تصویب قطعنامه رد برجام در کنگره و وتوی احتمالی اوباما، جمهوری خواهان نتوانند آرای کافی برای جلب حمایت دو سوم اعضای دو مجلس سنا و نمایندگان را جمع آوری کنند. در این حالت، رئیس جمهوری آمریکا قادر خواهد بود تا تعهد توقف اجرای تحریم های ایران را پیاده سازی کند. با این حال، برجام برآمده از این فرآیند، احتمالا، باعث کاهش اثربخشی رفع تحریم های اقتصادی کشورمان، حداقل در برخی حوزه ها خواهد شد.

بیایید مساله را از دید بخش تحلیل ریسک های تجاری یک شرکت معتبر اروپایی – به طور مثال پژو فرانسه یا زیمنس آلمان - که مشتاق بازگشت به بازار جذاب ایران هستند، بنگریم. این بنگاه ها در حال برنامه ریزی برای آغاز کسب وکار در ایران از ابتدای سال 2016 میلادی و همزمان با آغاز احتمالی فرآیند لغو تحریم های اتحادیه اروپا هستند. تصویب تک حزبی برجام در آمریکا، احتمالا موجب خواهد شد تا این بنگاه ها ریسک بازگشت مجدد تحریم ها (Snap-Back) را تا اوایل سال 2017 و مشخص شدن رئیس جمهور بعدی ایالات متحده و اعلام موضع وی نسبت به تعهدات آمریکا در برجام، بالا ارزیابی کنند. این تحلیل، احتمالا منجر به تمرکز این بنگاه ها بر فعالیت های تجاری با تعهدات کوتاه مدت و با قابلیت خروج سریع و کم هزینه از بازار ایران شود؛ مانند عقد قراردادهای فروش قطعات و لوازم یدکی خودرو توسط پژو فرانسه یا فروش تجهیزات صنعت برق توسط شرکت زیمنس آلمان. همکاری های بلندمدت در قالب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و انتقال تکنولوژی که نیاز فعلی و آنی اقتصاد کشور است، احتمالا در برنامه های بنگاه های معتبر (حداقل) اروپایی تا اوایل سال 2017 میلادی جایی نخواهد داشت. اعمال جرایم سنگین وزارت خزانه داری آمریکا بر شرکت ها و موسسات مالی که در دور زدن تحریم ها به همکاری با شرکای ایرانی خود پرداخته بودند نیز اعتبار بیشتری به این تهدید خواهد داد؛ جریمه 9/ 8 میلیارد دلاری بانک پی ان بی پاریبا فرانسه، آن قدر قابل ملاحظه بوده است که احتمالا مدیران این موسسه مالی و بانکداری را قانع سازد تا به منظور کسب اطمینان از پایداری برجام، کمی بیشتر منتظر بمانند.

در حقیقت، جدال کنگره و کاخ سفید حتی چنانچه موجب نابودی برجام نشود، می تواند پیامدهای منفی بر اثربخشی لغو تحریم های اقتصادی و مالی کشورمان داشته باشد. دالیا داسا، از تحلیلگران ارشد بخش خاورمیانه اندیشکده رند چندی پیش درخصوص واکنش اسرائیل به توافق احتمالی ایران و کشورهای 1+5 نوشت که تل آویو در نهایت برجام را به عنوان یک واقعیت خواهد پذیرفت؛ با این حال، تل آویو از تمامی اهرم های سیاسی خود استفاده خواهد کرد تا فرآیند لغو تحریم های اقتصادی ایران به کندی پیش رود. به نظر می رسد که یکی از اهداف بودجه 20 میلیون دلاری آیپک به منظور تبلیغات گسترده علیه برجام در آمریکا، کاهش اثربخشی برداشته شدن تحریم های ایران باشد. مطالعه و بررسی راهکارهای کاهش پیامدهای منفی جدال کنگره و کاخ سفید برای اقتصاد ایران در دوران پسا تحریم، در حال حاضر از اولویت بالایی برخوردار است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir