بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 4 شهريور 1394      12:13

شرایط پیوستن به سازمان تجارت جهانی چیست؟

نباید تصور کرد که پروسه الحاق ایران به WTO با سرعت پیش خواهد رفت؛ اگرچه میانگین زمان مذاکرات کشورهای مختلف برای الحاق به سازمان جهانی تجارت حدود ۷ سال بوده است.

اقتصاد ایرانی: اولین درخواست ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی در ۲۹ مردادماه سال ۱۳۷۵ به این سازمان ارسال شد. این موضوع در ابتدای امر چندان خوشایند اعضای آن قرار نگرفت و این گونه بود که پس از آن، بحث عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی گاهی کمرنگ و گاهی پررنگ بوده است.

به گزارش خبرآنلاین، نقطه اوج مباحث مربوط به الحاق ایران به WTO به خردادماه ۱۳۸۴ برمی گردد؛ روزهایی که ایران به عنوان عضو ناظر این سازمان جهانی پذیرفته شد. واقعیت امر این است که در دوران پساتحریم در همه حوزه های تعامل با جهان باید از تجربه مذاکرات هسته ای به خوبی استفاده کنیم. رفتار دیپلماتیک تیم هسته ای با قدرت، اخلاق و تعقل آنها بود که اهمیت نیروی انسانی را بار دیگر نشان داد. بدین جهت هنگامی که دیپلمات های اقتصادی ایران برای مذاکره با ۱۶۰ کشور طرف گفت وگو در WTO بر سر میز می نشیند، نیازمند توانایی های بالایی به عنوان نیروی انسانی آموزش دیده و متخصص هستند.

همان طور که امروزه پس از دستیابی به توافق هسته ای، ارزش مذاکرات سیاسی را به عینه مشاهده کرده ایم، اگر مسیر ورود ایران به WTO آغاز و به درستی پیگیری شود، خواهیم دید که به توان مذاکراتی به مراتب بالاتری نسبت به آنچه در مذاکرات هسته ای مشاهده شد، نیاز خواهیم داشت.

در WTO هر چه هست، مذاکره هست؛ نه به خاطر تفاوت طرف های مذاکره کننده، بلکه به خاطر عمق موضوعاتی که پیش روی ما قرار خواهد داشت. بدین جهت باید دقت کنیم که یکی از نکات مهم در این مسیر، حضور افراد توانمندی است که بتواند در این گسترده موضوعی با همه کشورهای عضو WTO مذاکره کنند.

با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد تا دو سال هیچ صحبتی از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی نشد. در آن روزها نبود مجوز هیات دولت یک مانع جدی بر سر راه ادامه مذاکرات بود. هیات دولتی که در آن زمان بیشترین تمرکزش بر مسایلی مانند بنگاه های زودبازده و اختلاف های ناشی از آن، سهام عدالت، مسکن مهر و طرح های مشابه دیگر بود. طی چند سال پس از آن نیز شاهد حرکت خاصی از سوی دولتمردان وقت نبودیم تا این که اقتصاد ایران درگیر تحریم های بین المللی شد. در شرایط تحریمی نیز ظاهرا پیگیری موضوع الحاق ایران چندان وجاهتی نداشت. این در حالی بود که در تمام این سال ها ایران از حداقل امتیاز عضویت در گروه ناظر سازمان تجارت جهانی برخوردار بود؛ امتیازی که در روزهای پایانی اعتبار آن یعنی خردادماه سال جاری خیلی ها از سوخته شدن آن فرصت سخن گفتند.

حسن روحانی، رییس جمهور در حالی کلید ساختمان پاستور را تحویل گرفت که دیگر کمتر سخن از الحاق ایران به WTO شنیده می شد، اما یکی از برنامه های اصلی دولت تدبیر و امید، ادامه برنامه الحاق ایران به WTO بود. پس از توافق هسته ای نیز نعمت زاده در سفری که به وین داشت، اعلام کرد که تهران پس از حصول توافق هسته ای، تدارکات برای ورود به سازمان جهانی را آغاز کرده است.

نباید فراموش کنم که از سرگیری مذاکرات الحاق نیازمند طی شدن پروسه حقوقی خاص خود است؛ اگرچه در برنامه جامع اقدام مشترک «برجام» درباره تخفیف تحریم های تجاری و مالی به عنوان یک موضوع مهم صحبت شده است، اما بحث الحاق ایران به WTO در هیچ یک از بخش های برجام مورد اشاره قرار نگرفته است.

برای از سرگیری مذاکرات الحاق ایران به WTO اولین مساله این است که ایران باید مشکل سیاسی خود با آمریکا را حل و فصل کند؛ چراکه این کشور مهم ترین مانع شکل گیری اجماع برای آغاز مذاکرات الحاق است که نمی گذارد گروه کاری ایران در WTO شکل بگیرد. حتی عضویت ناظر ایران در سازمان تجارت جهانی که در ۵ خرداد ۱۳۸۴ به دست آمد، نتیجه تعامل سیاسی و به نوعی حاصل موفقیت مذاکرات هسته ای در آن مقطع بود.

نباید تصور کرد که پروسه الحاق ایران به WTO با سرعت پیش خواهد رفت؛ اگرچه میانگین زمان مذاکرات کشورهای مختلف برای الحاق به سازمان جهانی تجارت حدود ۷ سال بوده است.

به نظر می رسد این زمان برای ایران دست کم ۱۰ سال به طور خواهد انجامید. این دوره با فرض تجهیز یک تیم قوی مذاکراتی برای این کار است. کارشناسان احتمال می دهند که با شرایط موجود دیگر مانع خارجی برای عضویت در WTO نداشته باشد؛ مگر شرایط داخلی. شرایط داخلی چندان مهیا نیست. دروازه های تجارت که باز شود، یکی از مهم ترین شروط آن، کاهش تعرفه هاست و مهم ترین اصل در WTO اقتصاد رقابتی است. اما بیم آن می رود که کاهش تعرفه ها، ایران را به سازمان جهانی پیوند نزند، بلکه حاصل، تبدیل ایران به دروازه وارداتی باشد که کالاهای ارزان خارجی را با کاهش تعرفه ها ارزان تر وارد می کند.

نتیجه آن است که صنایعی که پیش از این و در همه این سال ها رقابت پذیر نبوده اند، همین اندک توان را هم از دست بدهند. در فرآیند ۱۰ ساله پیوستن ایران به WTO   باید که صنایع داخلی ایران توانمند شوند و رقابت پذیر. قوانین مازاد باید حذف شوند. تولیدمان باید بین المللی شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir