کدام کشورها بیشترین مدیریت مصرف آب را دارند؟
اقتصاد ایرانی: امروزه به دلیل نوع رابطه ای که چرخه آب با جامعه دارد، اغلب فرآیندهای توسعه تحت تاثیر سیاست های آب قرار دارد. پیوندهای آشکار و پنهان که میان جامعه و آب برقرار است، مدیریت آب را با سیاست های کلان هر جامعه مربوط می کند.
به گزارش خبرآنلاین، سرمایه گذاری های عمومی، فقرزدایی و تقریبا هر بحثی که در سطح کلان و ملی در نظر گرفته شود، به نوعی با حوزه آب پیوند برقرار می کند. در کشورمان چندین دهه است که شکاف وسیعی میان عرضه و تقاضای آب وجود دارد. فاصله ارزش استحصال آب و هزینه پرداختی موجب ایجاد رانت های زیاد و رفتارهای رانت جویانه فراتر از کنترل شده و در کنار آن، تقاضای تامین نشده زیادی نیز به اجبار بر زمین مانده است.
به این ترتیب همراه با اجرای برنامه های مختلف توسعه ای، چندین دهه است که منابع آب کشور به صورت بی رویه و ناپایدار مورد بهره برداری قرار می گیرد. این روند رفتار افسار گسیخته ای را در برداشت از منابع آب محدود دامن زده است که ضرورتا باید سهم محرک ها و پیشران های این رفتار را شناسایی کرد و در ارزیابی سیاست های کلان و سیاست های بخش آب مورد توجه قرار داد.
در این نوع سیاست ورزی ها در حوزه آب، دستگاه های کارگزار و حتی مسوول به ناگزیر منفعل عمل می کنند و تحت فشار تامین منافع کوتاه مدت، به دنبال اجابت درخواست های بخش های دیگر کشیده می شوند؛ بدون این که برای دفاع از مصالح و منافع ملی از نظر رعایت ضوابط توسعه پایدار در حوزه آب قادر باشند به شکل مناسبی دادوستد، تعامل یا گفت وگویی را با پشتیبانی و حمایت اجتماعی سامان داده باشند.
طی چند سال اخیر در خصوص بحران آب زیاد گفته و نوشته شده است. به جرات می توان گفت که عموم مردم با مصائب کم آبی آشنا شده اند. سخن گفتن ها در خصوص منابع محدود آب کشور، واقع شدن بر روی کمربند خشکی، سهم ۹۰ درصدی کشاورزی از آب مصرفی، ارزانی و حتی رایگانی آب جایی برای سخنان نو نگذاشته است.
در چنین شرایطی که حتی همان راه حل های تکراری مثل افزایش قیمت آب، لزوم افزایش راندمان آب کشاورزی، لزوم تغییر الگوی کشت و جانمایی صحیح پروژه های سدسازی، کشاورزی و صنعت نیز در عمل اجرا نمی شوند، آیا واقعا نیازی به گفتن صحبت های نو هست؟
این روزها آب دیگر مساله ای محدود به کشاورزی یا اقتصاد نیست و مشکلات آن به تهدیدی برای توسعه ایران تبدیل شده است. اگرچه به گفته کارشناسان، وضعیت ایران سال ها با تصویر کشورهای قحطی زده و خشک فاصله دارد، اما روند خشکسالی، نشست زمین، فرسایش خاک، توفان های همیشگی، کاهش تولیدات کشاورزی، خالی شدن روستاها، تشدید مهاجرت به شهر و افزایش فقر در مناطق متکی بر کشاورزی، چندان دور از ذهن به نظر نمی رسد.
بیشترین سرانه آب دنیا مربوط به کشورهایی مثل اتریش، نروژ، سوئد، دانمارک و کانادا است. در عین حال بیشترین میزان صرفه جویی و مدیریت مصرف آب را نیز در همین کشورها شاهد هستیم. این نشان دهنده وجود یک ارزش اخلاقی است که در برخی جوامع دیگر به رسمیت شناخته نمی شود.
در نقطه مقابل، مناطق کم آبی را داریم که شاید به اندازه کشورهای مذکور به مقوله آب توجه نکنند و در بسیاری موارد سطح توسعه یافتگی پایینی نیز دارند و بعضا از خشونت های داخلی و منطقه ای نیز رنج می برند. کم آبی می تواند ریشه بسیاری از مشکلات باشد. اگر کمبود آب از حد معینی فراتر رود، قطعا مهاجرت و درگیری را نتیجه خواهد داد. این هشداری است برای همه که اگر چیدمان توسعه را به سرعت و شدت تغییر ندهیم، ممکن است با حوادث اجتماعی و امنیتی تلخی روبه رو شویم.
