بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 13 مهر 1394      10:3

تورم مانع رشد اقتصادی است

اقتصاد ایرانی: رابطه بین تورم و رشد اقتصادی همواره یکی از موضوعات مورد بحث در میان اقتصاددانان بوده است. برخی از نظریه پردازان اعتقاد دارند که رابطه بلندمدت بین تورم و رشد اقتصادی منفی است، به طوری که افزایش تورم تاثیر منفی بر رشد اقتصادی خواهد گذاشت. در مقابل عده یی رابطه بلندمدت بین رشد اقتصادی و تورم را با در نظر گرفتن مخارج دولت مثبت می دانند؛ به طوری که معتقدند افزایش ملایم تورم، افزایش رشد اقتصادی را در پی دارد. البته برخی دیگر این نظر را دارند که در کشورهای در حال توسعه، رابطه منفی بین مخارج دولت و رشد اقتصادی وجود دارد، به گونه یی که با افزایش مخارج دولت رشد اقتصادی نیز کاهش خواهد یافت. فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی  طی گزارشی عنوان کرد، در کشور ما پس از انقلاب متغیرهای رشد اقتصادی، مخارج دولت و تورم در طول زمان دستخوش تغییرات زیادی بوده اند.
به گزارش تعادل، تورم نیز به طور متوسط همیشه مقادیر بالای ۱۰ درصد را تجربه کرده است. روند مخارج جاری و عمرانی اسمی دولت نیز در طول سال های پس از انقلاب افزایشی بوده و رشد اقتصادی نیز همواره با نوسان زیاد همراه بوده است؛ بنابراین بررسی رابطه علّی میان این متغیرها می تواند به سیاست گذاران در طراحی سیاست های مناسب اقتصادی کمک کند.
یکی از راه های اثرگذاری دولت بر رشد اقتصادی از طریق بودجه های سالانه بوده و بودجه دولت از مباحث بسیار مهم در اقتصاد محسوب می شود که نقش مهمی را در تحقق بخشیدن به هدف های جامعه ایفا می کند. بخش مهمی از وظایف دولت ها در نظام های مختلف اقتصادی، از کانال بودجه به مرحله اجرا گذاشته می شود.
در صورتی که فرآیند تهیه و تدوین بودجه، نظام اجرایی و روش نظارت و کنترل بر آن از کارایی لازم برخوردار باشد، امکان اجرای بهتر وظایف محول شده به دولت فراهم می شود. به طور کلی نقش بودجه یی دولت را می توان به 3حوزه جمع آوری درآمد، انجام هزینه و مدیریت عدم تعادل بودجه تقسیم کرد که هر یک از آنها تاثیر خاص خود را بر رشد اقتصادی می گذارند. ارتباط میان مخارج دولت و رشد اقتصادی نیز در نظریه های اقتصادی مورد توافق قطعی اقتصاددانان نیست. با این حال انتظار می رود که دولت با ایجاد زیرساخت های لازم و ارائه مطلوب و کارآمد خدمات پایه به رشد اقتصادی کمک کند. تجربه برخی کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته نشان می دهد که افزایش بیش از حد مخارج دولت در اقتصاد باعث تاثیرگذاری منفی بر رشد اقتصادی خواهد شد.

رابطه معکوس مخارج دولت و رشد اقتصادی
وحید شقاقی شهری مشاور کمیسیون نظارت بر دبیر خانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در همین رابطه گفت: در ادبیات کلان اقتصادی، دو نوع تورم مثبت و منفی داریم. حدود تورم ۳ تا ۵ درصد، جزو تورم مفید و از این نرخ به بالا، تورم منفی محسوب می شود. همان طور که در بحران ژاپن و به دلیل ۱۰ سال رکود، این بحران تشدید شد. بنابراین برای جلوگیری از این بحران اقتصادی، آنها تورمی را ایجاد کردند که در نهایت قیمت ها افزایش یافت و همچنین برای آنکه صادرکنندگان ضربه نبینند، میزان تقاضا داخل را افزایش دادند. یقینا بالابودن نرخ تورم یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران به حساب می آید. البته این معضل، ریشه در نفتی بودن اقتصاد ایران دارد که طی سال ها باعث شده قدرت خرید مردم به شدت کاهش پیدا کند.
شقاقی شهری درخصوص راهکارهای کشورهای توسعه یافته برای خروج از رکود تاکید کرد: در تمام دنیا این میزان نرخ تورم برای تورم مثبت و منفی ثابت بوده ولی نرخ متوسط تورم در اکثر کشورها، ۵ تا ۱۰ درصد است. افزایش تورم باعث افزایش هزینه های تولید، کاهش حاشیه سود و کاهش قدرت خرید می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از این وضعیت، کشورها باید میزان صادرات محصولات خود را افزایش دهند و اگر توان صادرات پایین بود، میزان تولید داخل را افزایش دهند.
وی با اشاره به اثرات کوتاه مدت و بلندمدت مخارج دولت بر رشد اقتصادی اضافه کرد: مخارج دولت نیز در شرایط خاص همانند رکود عمل می کند. اگر رکود از طرف تقاضا باشد، افزایش هزینه های دولت باعث افزایش رشد اقتصادی می شود که می تواند رکود را بشکند. از طرفی دیگر، اگر رکود از طرف عرضه باشد، هزینه های تولید فزاینده می شود و بهره وری کاهش پیدا می کند. در ایران افزایش تورم و مخارج دولت، بر رشد اقتصادی تاثیر منفی دارد، به همین دلیل در حال حاضر با شرایط عرضه یی روبه رو هستیم؛ بنابراین افزایش هزینه های دولت، اقتصاد ایران را از رکود خارج نمی کند.
این کارشناس مسائل کلان در پایان برای دوری از این وضعیت رکودی در ایران، راهکارهایی را نظیر مبارزه با فساد و رانت، خروج از اقتصاد نفتی و جایگزینی اقتصاد دانش بنیان ارائه کرد. اگر این اتفاقات در کشور ایجاد شود، بهره وری افزایش یافته و رشد و شکوفایی اقتصاد به وجود می آید.

کنترل تورم در اولویت سیاست گذاران
نتایج نشان می دهد که رابطه تورم و رشد اقتصادی در ایران در بلندمدت منفی است. بنابراین تورم در بلندمدت بر رشد اقتصادی در کشور اثر منفی دارد، همچنین اثر مخارج عمرانی دولت بر رشد اقتصادی در بلندمدت مثبت است ولی مخارج جاری دولت در بلندمدت بر رشد اقتصادی اثر معناداری نخواهد داشت؛ در حالی که مخارج عمرانی دولت دارای اثر بلندمدت مثبت بر رشد اقتصادی است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که مخارج عمرانی دولت تقویت کننده رشد اقتصادی بوده و دارای پیامدهای خارجی مثبت است.

مدل تصحیح خطا نشان می دهد که نتایج کوتاه مدت مشابه نتایج بلندمدت است، به طوری که براساس آن در کوتاه مدت رابطه منفی بین تورم و رشد اقتصادی به دست آمد. اثر مخارج عمرانی دولت بر رشد اقتصادی مثبت است، بنابراین در کوتاه مدت نیز مخارج عمرانی دولت دارای پیامدهای خارجی مثبت است.
نتایج بررسی علیت گرنجری نشان داد که یک رابطه علی یک طرفه بین تورم و رشد اقتصادی برقرار است؛ همین طور یک رابطه علی یک طرفه بین رشد اقتصادی و مخارج دولت (مخارج جاری و مخارج عمرانی) وجود دارد و به صورت مشابه بین تورم و مخارج دولت (مخارج جاری و عمرانی) نیز یک رابطه علی یک طرفه برقرار است. با توجه به اینکه تورم بر رشد اقتصادی در بلندمدت و حتی کوتاه مدت اثر منفی دارد، کنترل تورم باید در اولویت سیاست گذاران اقتصادی قرار گیرد. همچنین با توجه به اینکه مخارج عمرانی دولت در کوتاه مدت و بلندمدت اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد، افزایش سهم آن در بودجه های سالانه می تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند. به همین دلیل تغییر ترکیب مخارج دولت به نفع مخارج عمرانی برای افزایش رشد اقتصادی در بلندمدت ضروری است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : رشد اقتصادی - بودجه دولت
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir