راه رسیدن ایران به WTO هموار شد

اقتصاد ایرانی: با توجه به اجرای توافق برجام، چشم انداز روشنی برای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی  (WTO)پدید آمده است.

به گزارش آفتاب یزد، کشورمان سال هاست که درخواست عضویت در این سازمان را مطرح کرده اما کشورهای غربی و به ویژه آمریکا به دلیل حفظ شبکه تحریم های ظالمانه شان علیه ایران در راه عضویت کشوررمان کارشکنی می کردند. اما اکنون با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای و اجرای برجام که یکی از نتایج آن لغو و توقف تحریم هاست راه برای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی هموار شده است. چندی پیش نیز رئیس سازمان توسعه تجارت از چراغ سبز سازمان تجارت جهانی برای عضویت ایران در آن خبر داده بود.

اگر ایران به سازمان تجارت جهانی بپیوندد چه می شود؟

در همین حال، روزنامه واشنگتن پست نوشت اگر ایران به سازمان تجارت جهانی بپیوندد چه خواهد شد؟ به گزارش جماران، روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در گزارشی به قلم «آلیسون کارنگی» نوشت: سازمان تجارت جهانی (WTO) سازمانی بین المللی است که تجارت بین کشورها را اداره می کند. درحالی که تقریبا همه کشورها عضو این سازمان هستند، ایران جزو کشورهایی است که عضو این سازمان نیست. ایران اولین بار در سال ۱۹۹۶ برای عضویت در سازمان تجارت جهانی درخواست داد اما مخالفت آمریکا مانع تحقق این امر شد.عضویت در سازمان تجارت جهانی مستلزم برخی تغییرات است. ایران باید تعرفه ها را کاهش و اقتصادش را بازسازی کند. مقامات دولتی ایران اعلام کرده اند عضویت در سازمان تجارت جهانی از اولویت هاست. ایران می خواهد اقتصادش را گسترش دهد و در آن تنوع ایجاد کند.پیوستن به سازمان تجارت جهانی می تواند به ایران در تحقق این امر کمک کند. این امر سرمایه گذاری بین المللی در بخش انرژی ایران را تسریع خواهد کرد. گسترش تجارت می تواند موجب تقویت قشر متوسط و اشتغال زایی شود.درحالی که عضویت در این سازمان می تواند فواید اقتصادی زیادی برای ایران داشته باشد ایجاد تغییرات کار دشواری است.عضویت در سازمان تجارت جهانی چه تاثیری بر توانایی آمریکا برای محدود کردن تجارت با ایران خواهد داشت؟به طور کلی سازمان تجارت جهانی به اعضا اجازه نمی دهد تا با برخی از شرکای تجاری بهتر از دیگران برخورد کنند. بنابراین وقتی ایران به این سازمان ملحق شود، اگر آمریکا بخواهد تجارت با ایران را محدود کند قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض خواهد کرد.اگر آمریکا با محدود کردن تجارت با ایران قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ایران می تواند علیه آمریکا در دادگاه سازمان تجارت جهانی شکایت کند. اگر دادگاه آمریکا را مقصر بداند از آمریکا خواسته می شود تا مطابق با قانون عمل کند و یا اینکه به ایران غرامت دهد و یا اینکه به ایران اجازه داده می شود تا با اعمال محدودیت های تجاری تلافی کند. اگر آمریکا باز هم مطابق با قانون عمل نکند وجهه اش خدشه دار خواهد شد.اگر ایران بتواند به سازمان تجارت جهانی ملحق شود توانایی آمریکا برای اعمال فشار به ایران از طریق تجارت تضعیف خواهد شد.شواهد نشان می دهد که دیگر ابزار ممکن است کارآیی لازم را نداشته باشند. این نکته را هم باید در نظر داشت که طبق قوانین سازمان تجارت جهانی آمریکا متعهد می شود تا علیه ایران از قوانین تجاری اجباری استفاده نکند و این امر از نظر اقتصادی می تواند به نفع آمریکا باشد. اگر چنین تعهدی وجود نداشته باشد ایران برای گسترش روابط تجاری نمی تواند به اندازه کافی به آمریکا و دیگر کشورهای غربی اعتماد کند. بنابراین عضویت در سازمان تجاری می تواند یک معامله باشد چون می تواند باعث افزایش تعامل اقتصادی و سیاسی با ایران شود، اما هر گونه ابزار مجازات اقتصادی ایران را حذف خواهد کرد.

باید برنامه ریزی کنیم

از سوی دیگر، دکتر بهنام ملکی اقتصاددان تصریح کرد سازمان تجارت جهانی یا WTO نهادی است که کشورها از طریق عضویت در آن تلاش می کنند توانمندی های خود را به جهان خارج انتقال دهند. یعنی اگر کشوری دارای تولیدات و صادراتی باشد وقتی عضو این سازمان شد دیگر با مانعی رو به رو نیست.اما برای کشوری که عضو نیست، سایر کشورها می توانند محدودیت های اعمال کنند. وی افزود: کشوری که عضو سازمان تجارت جهانی باشد طبعا نمی توانند آن را تحریم کنند و تحریم اقتصادی اعضای این سازمان معنی ندارد. عضویت در سازمان تجارت جهانی یعنی درها را به روی کشورها بازگذاشتن وبرخورد یکسان با اعضا داشتن.
یعنی نمی توان با اعضا با تبعیض برخورد کرد. ملکی گفت: کشورهای پیشرفته عضو سازمان حداکثر تا ۵ درصد و کشورهای توسعه نیافته عضو نیز حداکثر تا ۱۰  درصد می توانند تعرفه داشته باشند.کشورها برای عضویت باید همه موانع غیرتعرفه ای را به تعرفه ای تبدیل کرده و موانع تعرفه ای را هم کم کنند. اگر کشور توانمندی مانند چین عضو سازمان تجارت جهانی نمی شد قطعا اقتصادش خفه می شد. البته چینی ها برای عضویت خود در این سازمان زیرساخت های اقتصادی شان را قوی کردند و وقتی عضو شدند از برندگان این وضعیت شدند. ملکی گفت: بدون تردید، عضویت کشور ما در این سازمان می تواند به منزله فروریختن کامل تحریم های اقتصادی باشد و از این حیث می تواند برای اقتصاد ما موثر و راهگشا باشد. در عین حال نباید فراموش کرد که متاسفانه اصلی ترین توانمندی ما صادرات نفت است و نفت تنها محصولی است که از قوانین سازمان جهانی تجارت مستثنا شده است. اگر ما عضو این سازمان نشویم قاچاق کالا، اقتصاد ما را از پا در می آورد. وی تاکید کرد: ما باید در بخش های دانش بنیان توان و تولیدات صنعتی مدرن خود را بالا ببریم و خودمان را قوی کنیم تا با عضویت در سازمان تجاری جهانی برد با ما باشد. ما باید با برنامه ریزی کامل عضو این سازمان شویم و اقتصاد دانش بنیان را قوی کنیم. البته در وضعیت فعلی آسیب هایی را داریم که خیلی نمی توانیم از آن نفع ببریم.باید توجه داشت که مخالفت با عضویت در این سازمان هم هیچ مشکلی را حل نمی کند بلکه مشکلات را تشدید خواهد کرد. از طرف دیگر ما باید اقتصاد خود را متناسب با عضویت در WTO سازماندهی کنیم چون اگر این کار را نکنیم بخش های زیادی از اقتصاد ما آسیب فراوان خواهد دید. باید بخش های دانش بنیان و مدرن را مورد حمایت شفاف، هدفمند و غیر فسادآور قرار دهیم تا تولید صادراتی در این بخش ها داشته باشیم آنگاه عضویت ما در WTO برد زیادی برای ما به دنبال خواهد داشت.ما در حال حاضر چون برنامه ریزی دقیقی برای عضویت خود نداشته ایم غفلت های زیادی در این حوزه داشته ایم. امیدوارم که ۱۰ تولید دانش بنیان و استراتژیک را در کشور به عنوان اولویت توسعه تولید و صادرات قرار دهیم تا با عضویت خود در WTO برد کنیم. اما اگر بی تفاوت باشیم ممکن است که منافع ما در این راه به حداقل برسد.

نتیجه گیری

هر چند، عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی مزایای فراوانی برای اقتصاد ما به همراه خواهد داشت اما این کار باید با برنامه ریزی دقیق و با چشمانی باز صورت گیرد. در واقع باید زیرساخت های لازم و آمادگی های لازم در کشور ایجاد شود تا منافع عضویت ایران به حداکثر خود برسد.