کمک ۲۰۰ میلیون دلاری جهان به کارآفرینان

اقتصاد ایرانی: یک سال پس از برگزاری هفته کارآفرینی بریتانیا و ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ بود که طرح برگزاری هفته جهانی کارآفرینی با هدف آشنایی نسل جوان با مقوله کارآفرینی در ۶ قاره جهان با ابتکار بنیاد اوینگ ماریون کافمن در شهر کانزاس کلید خورد. از آن تاریخ تا به امروز بیش از ۱۰ میلیون نفر ازجمله کارآفرینان، سیاست گذاران، مدرسین و سیاستمداران از کشورهای مختلف جهان در فعالیت ها و رخدادهایی که به مناسبت این هفته برگزار می شوند، مشارکت داشته اند درحالی که در سال ۲۰۱۴ هفته کارآفرینی در ۸۸ کشور برگزار شد، میزان مشارکت کشورها در هفته جهانی کارآفرینی سال ۲۰۱۵ که از ۱۶ تا ۲۲ نوامبر مترادف با ۲۳ تا ۳۰ آبان ماه به ۱۶۰ کشور افزایش یافت. در این هفته طبق برآوردها از محل کمک های محلی، ملی و جهانی مقرر شد تا مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار برای کمک و حمایت از فعالیت های کارآفرینانه تخصیص یابد. این درحالی است که مدتی پیش در نشست جهانی کارآفرینی که در نایروبی برگزار شد، کشورهای شرکت کننده متعهد به تخصیص ۱۰۰ میلیون دلار به فعالیت های کارآفرینی شده بودند. بنابراین با یک محاسبه ساده مشخص می شود که در سال ۲۰۱۶ از سوی اجلاس سالانه کارآفرینی و نهاد برگزار کنند. هفته جهانی کارآفرینی، مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار به فعالیت های کارآفرینی اختصاص خواهد یافت. در همین نشست بود که باراک اوباما، رییس جمهور ایالات متحده از برگزاری نشست جهانی کارآفرینی در سال ۲۰۱۶ در سیلیکون ولی خبر داد. از زمان برگزاری نخستین نشست سالانه کارآفرینی در شهر واشنگتن دی. سی،  کشورهای مختلفی ازجمله ترکیه، امارات متحده، مالزی، مراکش و کنیا میزبانی این نشست را عهده دار بوده اند. جاناتان اُرتمانز، رییس شبکه جهانی کارآفرینی در همین رابطه می گوید:«این هفته فرصتی است برای کارآفرینان نوپا و تازه کار تا به آخرین پژوهش ها، یافته ها و شبکه یی به منظور استفاده بهینه از پتانسیل خود دسترسی یابند.»
به گزارش تعادل، جامع ترین پژوهش در زمینه کارآفرینی در جهان توسط دید بان جهانی کارآفرینی (GEM) صورت می گیرد که برای گزارش سال ۲۰۱۴ به بررسی اقتصاد ۷۳ کشور پرداخته که ۷۲.۴ درصد از جمعیت جهان را تشکیل داده و ۹۰ درصد از کل تولید ناخالص ملی جهان را در اختیار دارند. تعداد کشورهای عضو دید بان جهانی کارآفرینی (GEM) از ۴ عضو در سال ۱۹۹۷ به ۲۱کشور در سال ۲۰۰۰ و ۲۹کشور در سال ۲۰۰۱ افزایش یافت. در سال ۲۰۰۷ مترادف با ۱۳۸۶ شمسی با پیوستن ایران، تعداد کشورهای عضو دید بان جهانی کارآفرینی به ۴۷کشور افزایش یافت. دید بان جهانی کارآفرینی (GEM) یک کنسرسیوم دانشگاهی جهانی مرکب از تیم های علمی- پژوهشی است که هدف اصلی آن ارزیابی و ارائه داده های پژوهشی معتبر در سطح بین المللی درخصوص فعالیت های کارآفرینانه است. به طور کلی اهداف برنامه پژوهشی دید بان جهانی کارآفرینی عبارتند از سنجش و ارزیابی سطح فعالیت کارآفرینانه میان کشورهای عضو، کشف رابطه نظام مند میان کارآفرینی و رشد اقتصاد ملی و شناسایی عواملی موثر در توسعه کارآفرینی. در سازمان دیدبان جهان کارآفرینی از سه دسته شاخص برای پایش وضعیت کارآفرینی استفاده می شود که این سه شاخص عبارتند از: نخست، شاخص های نگرشی، ادراکات، طرز تلقی و فکر هر کس در جامعه که به ویژگی های فردی هر کسی برمی گردد. دوم، فعالیت ها، شاخص ها و رفتارهای کارآفرینانه را اندازه گیری می کند. سومین شاخص، نتایج کارآفرینی یا همان خروجی کارآفرینی است مانند ارزش اجتماعی که یک کارآفرینی ایجاد کرد.

قاره سیاه، قاره کارآفرینی

در سال ۲۰۱۴ بیش از ۲۰۶ نفر از ۷۳ کشور در کنار ۳۹۰۰ متخصص در این بررسی شرکت کردند. افزایش تعداد کشورهای مشارکت کننده و بهره گیری از روش شناسی های کاربردی به ایجاد یکی از بزرگ ترین پایگاه داده ها درخصوص کارآفرینی در جهان انجامیده است. طبق گزارش دید بان جهانی کارآفرینی، کشورهای آفریقایی از بیشترین میزان فرصت ها در حوزه کارآفرینی با کمترین ریسک شکست برخوردارند. این درحالی است که در اتحادیه اروپا، کشورهایی که با بحران اقتصادی بلندمدت مواجه اند دارای کمترین میزان فرصت ها در حوزه کارآفرینی اند که از آن جمله می توان به کشورهایی چون اسلوونی با ۱۷.۲ درصد، کرواسی با ۱۸.۴ درصد و یونان با ۲۲.۶ اشاره کرد. علاوه بر این، کمترین میزان انگیزه کارآفرینی نیز در اروپا و کشورهای امریکای شمالی دیده می شود. ارزش های اجتماعی نقش مهمی در ایجاد فرصت های کارآفرینانه دارند. در واقع وجود فرصت های کارآفرینی در کشورهای آفریقایی همچنین جایگاه کارآفرینان از وجود فرهنگ کارآفرینی در این کشورها نشان دارد. در مقابل کشورهای اتحادیه اروپا از کمترین میزان ارزش های اجتماعی مرتبط با کارآفرینی در هر سه بعد برخوردارند که این سه بعد عبارتند از: مطلوبیت راه اندازی یک کسب وکار جدید، جایگاه اجتماعی بالای کارآفرینی و نقش مثبت رسانه ها در ایجاد و توسعه فرهنگ کارآفرینی.

آفریقا رکورددار کسب و کارهای نوپا

یکی از شاخص هایی که در این گزارش به آن پرداخته شده است، شاخص فعالیت های کارآفرینی نوپاست که به معنای کسب وکارهای درحال راه اندازی و کسب وکارهایی است که کمتر از سه سال و نیم از زمان راه اندازی آنها گذشته است که از این لحاظ کامرون با ۳۷.۴ درصد دارای بیشترین میزان فعالیت های کارآفرینانه نوپاست و پس از آن کشورهای اوگاندا با ۳۵.۵ درصد و اکوادور با ۳۲.۶ درصد جایگاه های بعدی را به خود اختصاص می دهند. به عبارتی در این سه کشور آفریقایی، یک سوم کسب وکارهای کارآفرینانه را فعالیت های نوپا تشکیل می دهد. ژاپن با ۳.۸ درصد و ایتالیا با ۴.۴ درصد دارای کمترین میزان فعالیت های کارآفرینانه نوپا هستند. در مقابل، کشورهای اروپایی دارای کمترین میزان فعالیت های کارآفرینانه نوپا هستند که این میزان برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۷.۸ درصد و برای کشورهای غیرعضو ۶ درصد است. در واقع بررسی دید بان کارآفرینی جهانی با تایید تفاوت فعالیت کارآفرینی در میان کشورهای مختلف حاکی از آن است که ایجاد عوامل موثر در توسعه و رشد فعالیت های کارآفرینی نیازمند زمان و ثبات در سیاست گذاری هاست. علاوه بر این، این بررسی نشان می دهد که میان اشکال مختلف کارآفرینی و رشد اقتصادی رابطه یی مستقیم وجود دارد اما این رابطه بر حسب اینکه این رشد اقتصادی در چه مرحله یی قرار داشته باشد، متفاوت است که در این زمینه دید بان جهانی کارآفرینی به مرحله عامل محور، بازده محور و ابتکارمحور در اقتصاد قائل است.

کارآفرینی لازمه اقتصاد مقاومتی

کارآفرینان فرصت گرا و کارآفرینان اجباری دو شاخص مهم در دید بان جهانی کارآفرینی محسوب می شوند. کارآفرینان فرصت گرا می توانند محرک توسعه اقتصادی کشور باشند و چرخ توسعه اقتصادی را به تحرک دربیاورند. در ایران این شاخص یک افزایش یک درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. مهم ترین شاخص ارزیابی شده در دیدبان جهان کارآفرینی، کارآفرینی بین المللی است که در ایران در سال ۹۴ به ۳ درصد رسیده است و ازجمله پاشنه آشیل های کارآفرینی در ایران است. یکی از نقطه ضعف های کارآفرینی در ایران کارآفرینی بین المللی است و از آنجا خودش بازار بزرگی دارد، کارآفرینانش به فکر بازارهای جدید بیرون از کشور نیستند. کشف بازارهای جدید و ورود به دنیای رقابت بین المللی ازجمله الزامات اقتصاد مقاومتی است که در سال های اخیر بسیار بر آن تاکید شده است.
درحالی که در ایالات متحده، بحث آموزش کارآفرینی برای نخستین بار در سال ۱۳۶۰ و در دانشگاه هاروارد آغاز شد، در ایران عمر و سابقه آموزش کارآفرینی از ۱۲ سال تجاوز نمی کند که با راه اندازی رشته کارآفرینی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در سال ۸۲ کلید خورد. به مرور زمان با توجه به تاکیدها و جهت گیری هایی که در کشور با ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ و بحث سند چشم انداز و… شد، امروز شاهد آن هستیم که این رشته در ۱۲ دانشگاه کشور این رشته تدریس می شود. از این گذشته با مطرح شدن بحث سیاست های اقتصاد مقاومتی در سال های اخیر به نظر کارشناسان و صاحب نظران، مقاوم سازی اقتصاد بدون نوآوری، کارآفرینی و کسب وکارهای دانش بنیان امکان پذیر نخواهد بود. اینها نشان می دهد که جهت گیری دولت هم به این سو است ولی اینها به صورت تدریجی صورت می گیرد. در این زمینه و در راستای توسعه فرهنگ و دانش کارآفرینی و ترویج این باور که کارآفرینی هم می تواند شغل باشد و هم شغل آفرین، برگزاری کنفرانس ها و دوره های تخصصی می تواند راهگشا و مفید باشد.