بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 25 آذر 1394      11:3

بازارها پس از قبض اقتصاد

اقتصاد ایرانی: کمیته بازار آزاد فدرال رزرو ایالات متحده ممکن است امشب برای اولین بار طی یک دهه گذشته نرخ بهره وجوه فدرال را افزایش دهد. انقباض سیاست پولی مهم ترین بانک مرکزی جهان قطعا بازارهای مالی و کالایی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اما مساله این است که بازارها ماه ها است با پیش بینی افزایش نرخ های بهره آمریکا، روندهای خاصی را تجربه کرده اند و این امر نحوه واکنش آنها پس از افزایش احتمالی نرخ بهره در پایان نشست امشب را با ابهام مواجه کرده است. احتمال این افزایش ۸۵ درصد عنوان شده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، سیاست پولی مهم ترین بانک مرکزی جهان، ممکن است امشب پس از حدود ۱۰ سال، انقباضی شود. کمیته بازار آزاد فدرال رزرو ایالات متحده، چهارشنبه شب در پایان آخرین نشست خود در سال ۲۰۱۵ میلادی، درباره اولین افزایش نرخ بهره وجوه فدرال از تابستان ۲۰۰۶ تصمیم خواهد گرفت، اتفاقی که بازارهای مالی و کالایی جهان مدت ها است گوش به زنگ آن هستند. همین انتظار، عامل ابهام بازارها در آخر وقت چهارشنبه و روزهای کاری پس از آن است.

قیمت های پیش خور؟

واکنش بازارها به انقباضی شدن سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا مشخص است، اما آنچه واکنش قیمت ها و شاخص ها را نامشخص کرده این که بازارها ماه ها است که خود را با پیش بینی افزایش نرخ های بهره آمریکا تنظیم کرده اند. کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در اکتبر ۲۰۱۴ با توجه به روند احیای بزرگ ترین اقتصاد جهان به برنامه «تسهیل کمی» یا خرید اوراق قرضه برای تزریق پول به اقتصادی که از سال ۲۰۰۷ گرفتار بحران شده بود، پایان داد تا بلافاصله حاضران و ناظران بازارهای گوناگون متوجه بحث افزایش نرخ های بهره شوند. پایان برنامه تسهیل کمی به این معنا بود که اعضای کمیته بازار آزاد فدرال رزرو دیر یا زود نرخ بهره را افزایش می دهند، با این همه عوامل مختلفی باعث تشدید احتیاط این کمیته شد. روند احیای ضعیف اقتصاد ایالات متحده از یکسو و چالش های متعدد اقتصاد جهان به خصوص روند رشد اقتصادهای اروپا، چین، ژاپن و دیگر اقتصادهای عمده، باعث شد تا کمیته بازار آزاد نشستی پس از نشست دیگر، افزایش نرخ بهره وجوه فدرال را به تعویق بیندازد. با این همه بازارها از اوایل سال ۲۰۱۵ و به ویژه از میانه های این سال میلادی، با حتمی دانستن افزایش نرخ های بهره آمریکا در آینده نزدیک یا دور، واکنش هایی نشان دادند. با جدی شدن بحث افزایش نرخ های بهره از میانه های سال جاری میلادی، بازارهای ارز و کالاهای پایه تحت تاثیر قرار گرفتند. شاخص دلار که ارزش پول آمریکا را در برابر ۶ ارز عمده جهانی مقایسه می کند، از میانه های تابستان خیز گرفت. خیز دلار کالاهای پایه را متاثر کرد و به خصوص کالاهایی که پناهگاه سرمایه بودند به دلیل پیش بینی ادامه احیای اقتصاد آمریکا رو به ضعف گذاشتند. این به آن معنا است که «پیش خور» شدن قیمت ها ممکن است، باعث واکنش معکوس انتظارات در آخر وقت چهارشنبه شود.

احتمالات معکوس

با توجه به ماهیت محتاط کمیته بازار آزاد، افزایش نرخ های بهره آمریکا هنوز هم امری قطعی نیست، اما بر اساس برآورد کارشناسان احتمال افزایش این نرخ اکنون بیشتر از ۸۵ درصد است. نشست این کمیته که از روز گذشته آغاز شده، امشب به کار خود پایان خواهد داد و افزایش احتمالی نرخ بهره وجوه فدرال به معنای اعتماد اعضای کمیته به روند احیای اقتصاد آمریکا است. اطمینان به روند احیا و پایان سیاست های پولی آسان، دلار آمریکا را بیش از پیش تقویت و کالاهای پایه را بیش از پیش تضعیف خواهد کرد و همچنین بازارهای سهام را از سیاست های پولی انبساطی محروم خواهد کرد. این یعنی افزایش نرخ بهره وجوه فدرال قاعدتا باید دلار را گران تر و طلا و نفت و دیگر کالاهای پایه را ارزان تر و شاخص های بازارهای سهام را با افت مواجه کند، اما ماه ها حرکت بازارها بر اساس پیش بینی های پیش گفته، ممکن است روندی مخالف را شکل دهد. مثلا دلار ممکن است پیش از افزایش نرخ بهره، بیش از اندازه رشد کرده باشد و پس از رخ دادن این اتفاق، حتی با افت روبه رو شود یا فلز زرد ممکن است پیش تر چنان بیش از اندازه تضعیف شده باشد که پس از این رخداد، روندی دیگرگونه پیش بگیرد. مساله ای که بازارها پس از افزایش احتمالی نرخ بهره بر آن متمرکز خواهند شد، افزایش اندک نرخ بهره وجوه فدرال در نوبت اول و روند تدریجی آن در نوبت های دیگر است. این امر خود می تواند خنثی کننده بخشی از اثر انقباضی شدن سیاست ها باشد. نرخ بهره وجوه که چند سال است نزدیک به صفر مانده، اکنون در صورت افزایش، بیشتر از ۰.۲۵ درصد رشد نخواهد کرد و اگر نشست دسامبر تاییدکننده این رشد باشد، بعید است که در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ دو رشد دیگر نرخ را شاهد باشیم. با توجه به تمام این موضوعات معامله گران بازارهای مختلف همچنان با ابهام روبه رو خواهند بود تا تنها بتوان از سناریوهای مختلف در بازارهای مختلف حرف زد.

سناریوهای دلار قوی

در صورتی که بانک مرکزی آمریکا در نشست چهارشنبه شب بار دیگر در افزایش نرخ های بهره تردید کند، شاخص دلار قطعا با افت مواجه خواهد شد. ارزش دلار ایالات متحده بدون شک به قدرت اقتصاد آمریکا وابسته است و تردید چندباره فدرال رزرو در افزایش نرخ های بهره به معنای تردید نسبت به روند احیای اقتصاد آمریکا و در نتیجه عامل فشار روی ارزش دلار آمریکا است. با این همه، داده های خوبی که در ماه های اخیر از اقتصاد ایالات متحده منتشر شده چنان است که حتی چنین تردیدی نیز باعث تضعیف قابل توجه دلار نخواهد شد.

اما اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند، دو حالت ممکن است. دلار ممکن است مانند ماه های گذشته از بحث این افزایش نفع ببرد و بر قدرت خود مقابل دیگر ارزها بیفزاید، اما حالت دیگر این است که دلاری که ماه ها از احتمال افزایش نرخ های بهره نفع برده، حالا ممکن است با معلوم شدن سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا به تعدیل خیز ماه های گذشته بپردازد، اما حتی در حالت دوم نیز نباید انتظار افت قابل توجه دلار را داشت. اقتصاد آمریکا آنقدر قوی است که بتواند پول خود را قوی نگه دارد.

بیم و امید فلز زرد

وضعیت بازار کالاهای پایه نیز به همین ترتیب است. یکی از مهم ترین کالاهای این دسته که نفت رهبری آن را بر عهده دارد، طلا است. فلز زرد ماه ها است با پیش بینی های معامله گران رو به ضعف داشته است. اونس طلا که سال ۲۰۱۵ را با نوسان در محدوده های پایانی کانال ۱۱۰۰ دلار آغاز کرده بود، این روزها در میانه های کانال ۱۰۰۰ دلار نوسان می کند. موضوع افزایش نرخ های بهره در آمریکا به دو طریق بر فلز زرد فشار وارد می آورد. اول اینکه افزایش نرخ بهره می تواند به تقویت دلار منجر شود و دلار قوی همیشه دشمن کالاهای پایه و خام بوده که عمدتا با این ارز خرید و فروش می شوند، اما چنین افزایش نرخی، نماد احیای اقتصاد آمریکا نیزهست و از این رو می تواند خرید طلا به عنوان سرمایه امن را کاهش دهد. طلا که مانند برخی از ارزها از پناهگاه های سرمایه است در شرایط بحرانی با افزایش تقاضا روبه رو می شود و از این رو، اعتماد به اقتصاد آمریکا، طلا را ارزان خواهد کرد.

اما آنچه در مورد دلار گفته شد، در مورد طلا نیز صدق می کند. طلا که ماه ها است از بیم اثر کاهشی افزایش نرخ بهره در حال افت بوده، حالا ممکن است با معلوم شدن سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا از روند چند ماهه خود فاصله بگیرد و ضمن تعدیل قیمت ها، با رشد مواجه شود. رشد این کالای گرانبها به خصوص در موردی محتمل است که دلار تضعیف شود. البته افت بهای نفت خام، همچنان به عنوان عامل سرکوب طلا عمل خواهد کرد. در این شرایط، برخی از احتمال افت اونس به زیر مرز ۱۰۰۰ دلار هم سخن گفته اند.

پایان آسودگی سهام؟

بازارهای سهام آمریکا که بیشترین اثر را بر دیگر بازارهای سهام جهان دارند، در بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ آسیب شدیدی دیدند، اما با آغاز روند احیا در بزرگ ترین اقتصاد جهان، شاخص های آمریکایی سهام هم با شرایط خوبی روبه رو شدند. سیاست تسهیل کمی چنان اثری بر این بازارها داشت که چند بازار سهام در ایالات متحده رکوردهای چند ساله شکستند و کمتر رو به ضعف گذاشتند. هر چه باشد سیاست های تحریکی و تسهیلی، بیش از هر بازاری به بازارهای سهام کمک می کند. بازارهای سهام آمریکا پیش از پایان سیاست های تسهیل کمی آمریکا در برخی مقاطع نگران پایان سیاست های تحریکی بودند، اما بعد از این اتفاق نگران انقباضی شدن سیاست ها شدند. نگرانی دوم نیز در ماه های گذشته در برخی مقاطع، افت شاخص ها را رقم زد، اما حالا کاهش ابهام درباره سیاست پولی است که می تواند به کمک این بازارها بیاید.

بازارهای سهام قاعدتا باید به بالا نرفتن نرخ بهره واکنش مثبت نشان دهند، اما ادامه تردید حدودا یکساله درباره سیاست های پولی بانک مرکزی آمریکا، می تواند معامله گران این بازارها را کلافه کند. این بازارها که اکنون به مشخص شدن سیاست پولی جدید فدرال رزرو امید بسته اند، ممکن است به افزایش نیافتن نرخ بهره واکنش بسیار شدیدی نشان دهند. در صورت افزایش نرخ بهره، احتمالا اثر رفع ابهام سیاستی بر اثر نگرانی از انقباضی شدن سیاست ها، غلبه خواهد کرد.

دردسرهای نفت خام

بهای نفت خام این روزها نزدیک پایین ترین سطح خود در ۱۱ سال گذشته نوسان می کند. نفت خام از میانه های سال ۲۰۱۵ رو به ضعف شدید گذاشت، روندی که مهم ترین عامل آن مازاد تقاضا در بازار طلای سیاه بود. اضافه شدن نفت شیل آمریکا همراه با افزایش تولید برخی کشورها به ویژه عربستان برای افزایش فشار اقتصادی بر روسیه و ایران، بازار نفت را چنان اشباع کرده که فعلا امیدی به رشد بهای نفت نیست. در این شرایط، رشد ارزش دلار پس از افزایش احتمالی نرخ بهره آمریکا می تواند فشار بیشتری روی بازار نفت ایجاد کند. البته افزایش نرخ های بهره می تواند شرکت های مقروض آمریکایی وابسته به نفت شیل را مقروض تر کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، بازار نفت بخشی از تولید خود را از دست خواهد داد و رشد محدود قیمت ها دور از انتظار نخواهد بود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir