موعد لغو تحریم‌ها به روایت جـان کری

اقتصاد ایرانی: به دنبال بسته شدن پرونده پی ام دی در جلسه فوق العاده روز سه شنبه گذشته شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، مساله لغو تحریم های ایران بیش از گذشته در کانون توجه مقامات آمریکایی و آژانس بین المللی انرژی هسته ای قرار گرفته و براساس صحبت های صورت گرفته احتمالا تا «پایان ماه ژانویه» شاهد لغو تحریم ها علیه ایران خواهیم بود.

وزیر امور خارجه آمریکا و مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش بینی کردند

لغو تحریم ها در ماه ژانویه

عراقچی: پروتکل الحاقی به صورت موقت و داوطلبانه اجرا می شود

به گزارش دنیای اقتصاد، در این رابطه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته که لغو تحریم های ایران تا آخر ماه ژانویه 2016 غیرممکن نیست و جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز در نامه ای خطاب به کمیته روابط خارجی مجلس سنا از برداشته شدن تحریم های اقتصادی علیه ایران تا ماه ژانویه خبر داده است. همچنین سناتور بن کارین، از اعضای دموکرات کمیته روابط خارجی سنا در جلسه استماع روز پنج شنبه گفت به نظر می رسد از اوایل ژانویه می توان روند لغو تحریم ها را آغاز کرد. همزمان سیدعباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری برجام با اشاره به روند اجرایی شدن برجام گفت: «بعد از اقدامات اولیه که حدودا سه هفته زمان می برد نسبت به اجرای موقت و داوطلبانه پروتکل الحاقی اقدام می کنیم.» عراقچی درباره زمان اجرایی شدن برجام افزود: «پس از اجرای داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی این کار ادامه خواهد داشت تا زمانی که مجلس شورای اسلامی پروتکل را به طور دائمی تصویب کند که برآورد ما این است که ظرف سال های آینده این کار صورت می گیرد.» به گفته رئیس کمیسیون برجام، برای تصویب پروتکل الحاقی نیازی نیست که دولت آن را تحت لایحه ای به مجلس ارائه کند؛ بلکه هر زمان که قوه مقننه بخواهد می تواند آن را تصویب کند، اما از آنجا که نمایندگان به نوعی برجام را تایید کرده اند، در واقع با پروتکل الحاقی که در برجام به آن اشاره شده است، هم موافقت کرده اند.

انتقال اورانیوم

همچنین رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام درخصوص زمان انتقال اورانیوم غنی سازی شده گفت: «طبق برجام تمام ذخایر مواد اورانیوم غنی شده به غیر از۳۰۰ کیلوگرم را می فروشیم و در مقابل، کیک زرد می خریم. این معامله با روسیه صورت گرفته و حدود ۹ تن مواد اورانیوم به روسیه داده می شود و در مقابل، ۱۴۰ تن کیک زرد وارد می شود؛ این معامله بعد از بسته شدن PMD انجام می گیرد.«

رایزنی های ظریف در نیویورک

از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در مذاکرات حل بحران سوریه چهارشنبه شب، تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد، عصر روز پنج شنبه به وقت محلی با وزرای خارجه چین و آلمان در نیویورک دیدار کرد. به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف بعد از این دیدارها در جمع خبرنگاران با اشاره به دیدارش با وزیر خارجه چین گفت: «در این دیدار در مورد بازطراحی رآکتور اراک و نحوه همکاری در این زمینه گفت وگو کردیم.» او همچنین به گفت وگوی خود با وزیرخارجه آلمان اشاره و تاکید کرد: «در این دیدار با مقامات آلمانی در ارتباط با اجرای برجام گفت وگو کردیم.» وزیر امور خارجه به دیدارش با بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد اشاره کرد و افزود: «در این دیدارها (دیدار با وزرای خارجه چین و آلمان و همچنین دبیرکل سازمان ملل متحد) در مورد اقداماتی که مخل اجرای برجام است از جمله تصمیم اخیر نمایندگان مجلس آمریکا در ایجاد محدودیت هایی برای اتباع دیگر کشورها برای سفر به ایران گفت وگو و رایزنی کردیم.» همچنین ظریف بعد از ورود به نیویورک در جمع خبرنگاران، از احتمال دیدار با وزیر خارجه آمریکا و گفت وگو درباره اجرای برجام خبر داد.

چالش میان کنگره و کاخ سفید

در شرایطی که مقامات آمریکایی برای رفع تحریم ها علیه اقتصاد ایران آماده می شوند، سناتورهای این کشور روز پنج شنبه گذشته برای کسب محدودیت های تحمیلی سخت تر، فشارهایی را علیه کابینه باراک اوباما آغاز کردند. در این رابطه سناتور باب کورکر که از ابتدا از جمله مخالفان توافق هسته ای با ایران بود، در اظهاراتی خصمانه مدعی شد: «با منفعل بودن درباره آزمایش موشکی (ایران) و کار آژانس بین المللی انرژی اتمی که با دقت و درستی انجام نشد، توافق هسته ای به شکل بسیار بدی آغاز به کار می کند.» از سوی دیگر ده ها سناتور جمهوری خواه آمریکا در اقدامی مداخله جویانه با بیان اینکه آزمایش اخیر موشک بالستیک تهران نشان دهنده بی اعتنایی آشکار به تعهدات بین المللی بود، از باراک اوباما رئیس جمهوری این کشور خواستند تا تحریم ها علیه ایران را رفع نکند. به گزارش رویترز، ۳۶ تن از ۵۴ سناتور جمهوری خواه آمریکا از جمله هیچ مک کانل، رهبر اکثریت سنا در نامه ای به باراک اوباما از او خواستند تا تحریم ها علیه ایران را طبق توافق هسته ای رفع نکند.

اما دولت اوباما براساس آنچه در برجام توافق شده در مسیر برداشته شدن تحریم ها گام گذاشته است. همچنانکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا در نامه ای خطاب به کمیته روابط خارجی مجلس سنا از برداشته شدن تحریم های اقتصادی علیه ایران تا ماه ژانویه خبر داد. در عین حال کری تاکید کرد که ایران هیچ گونه اقدام مخفیانه یا هرگونه اقدام دیگری را در جهت ساخت یا توسعه تسلیحات هسته ای انجام نداده است. وزیر امور خارجه آمریکا در این نامه تاکید کرد که ایران در حال اجرای کامل همه الزامات و تعهدات خود در مسیر توافق جامع هسته ای برجام که شفاف بوده و قابلیت راستی آزمایی را دارد، است و هم اکنون رفع تحریم های اقتصادی اقدام مناسبی است. در نامه جان کری خطاب به کنگره قید شده است که پرونده فعالیت های گذشته ایران در دستیابی به سلاح هسته ای بسته شده و همه چیز به اجرای برجام منوط شده است. این نامه در حالی از سوی کری به مجلس سنا نوشته شده است که سناتور بن کاردین از اعضای ارشد حزب دموکرات و کمیته روابط خارجی مجلس سنا روز پنج شنبه در جلسه استماع کنگره گفت: «به نظر می رسد تحریم های اقتصادی می تواند تا ماه ژانویه برداشته شود.» سناتور کاردین گفت آمریکا در صورت شفاف بودن اجرای برجام از سوی ایران می تواند تا قبل از بهار همه تحریم های اقتصادی علیه ایران را بردارد. در این جلسه استفن مول، هماهنگ کننده ارشد وزارت خارجه در مورد پرونده هسته ای نیز گفت که برداشته شدن تحریم ها با شرط اجرای کامل برجام است و به عبارتی همه سرنوشت این پرونده در دستان ایران است.

مذاکره آمانو با صالحی

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی صبح پنج شنبه در تماس تلفنی با علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره نحوه اجرای برجام با وی گفت وگو کرد. آمانو طی این تماس تلفنی با دکتر صالحی، تصویب قطعنامه در شورای حکام و بستن پرونده پی ام دی را به وی تبریک گفت و تاکید کرد که فضای جدیدی پس از این مصوبه ایجاد شده است. صالحی نیز تاکید کرد: « تلاش ما این است کارهایمان را به نحوی انجام دهیم که تا دو هفته آینده روز اجرایی شدن برجام فرا برسد.» رئیس سازمان انرژی اتمی از آژانس بین المللی انرژی اتمی خواست همکاری های لازم در این زمینه را داشته باشد.

انجام تعهدات از سوی ایران

همچنین مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت که لغو تحریم های ایران تا آخر ماه ژانویه ۲۰۱۶ غیرممکن نیست. آمانو افزود: «هدف ایران این است که تحریم ها تا آخر ماه ژانویه لغو شود و این مساله غیرممکن نیست.» به گزارش خبرگزاری فارس، مدیرکل آژانس ادامه داد: «بازرسان ما در آنجا حضور دارند و فعالیت های آنها را به من گزارش می کنند، می توانم بگویم که ایران با سرعتی بالا در حال انجام تعهدات خود است.» خبرگزاری رویترز نوشت با این حال آمانو از ارائه جزئیات بیشتر درباره فعالیت های ایران خودداری کرد. براساس این گزارش، ایران باید تعداد سانتریفیوژهای خود را در سایت های نظنز و فردو کاهش دهد و رآکتور اراک را بازطراحی کند. آمانو در این زمینه گفت: «اگر سوال شما این است که آیا ایران برای تکمیل تعهدات خود طی دو، سه هفته آینده برنامه ریزی کرده است، من می توانم بگویم که دلیلی ندارد به آن شک کنم.«

آزمایش های موشکی ایران در تعارض با برجام نیست

در عین حال معاون وزیر اقتصاد آمریکا نیز ضمن ابراز امیدواری نسبت به اجرای دقیق برجام از سوی ایران به صراحت گفت که آزمایش های موشکی ایران در تعارض با برجام نیستند و تاثیری در سرنوشت این توافق نامه جهانی نخواهند داشت. ادام زوبین روز پنج شنبه در یک گردهمایی در اندیشکده شورای آتلانتیک آمریکا که برای بحث پیرامون مراحل اجرایی برجام و چالش های احتمالی مربوط به آن برگزار شد در ابتدا گفت که تحریم های اعمال شده علیه ایران با هدف تنبیه، ایجاد خشم و نفرت صورت نگرفته و به امید ایجاد یک تغییر اعمال شده اند. او سپس با اشاره به همین هدف و با تصریح اینکه تحریم های اعمال شده علیه ایران یکی از بزرگ ترین رژیم های تحریم علیه یک کشور در طول تاریخ بوده است، افزود که طبعا با بروز چنین تغییری لغو این تحریم ها یک ضرورت خواهد بود. معاون وزیر اقتصاد آمریکا در ادامه آنچه را که او روز اجرای برجام خواند مهم ترین مرحله این توافق توصیف کرد و گفت در چنین روزی است که بخش چشمگیری از تحریم ها لغو خواهند شد و ایران مرحله تازه ای از حیات اقتصادی خود را شروع خواهد کرد. به گفته زوبین، با برداشته شدن تحریم ها رابطه ایران دوباره با نظام اقتصاد جهانی برقرار خواهد شد و شرکت های مختلف جهان بدون پروا و نگرانی از تحریم ها خواهند توانست به طور نامحدودی از ایران نفت یا گاز خریداری کنند. زوبین همچنین گفت که هم اکنون بسیاری از شرکت های تجاری درحال گفت وگو با طرف های ایران و بررسی امکان برقراری مناسبات تجاری با آنها هستند. او افزود که دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت اقتصاد آمریکا «اوفاک» در نظر دارد هفته آینده جدول راهنمایی در رابطه با حوزه ها و مراحل لغو تحریم ها برای استفاده بازرگانان آمریکایی منتشر کند. معاون وزرات اقتصاد آمریکا اضافه کرد که در پی لغو برخی از تحریم های خاص آمریکایی، فروش هواپیماهای مسافری و تجهیزات و وسایل یدکی مربوط به آنها به ایران، واردات فرش و مواد خوراکی از جمله خاویار و پسته به داخل آمریکا آزاد خواهد شد. او در نهایت درپاسخ به سوالی در باره آزمایش های موشکی ایران تاکید کرد که گرچه ممکن است این آزمایش ها نقض قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل به حساب بیایند؛ اما در تعارض با برجام نخواهند بود و تاثیری در سرنوشت این توافق جهانی نخواهند داشت.