بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 1 دى 1394      12:10
بیاتیان در گفت و گو با اقتصادایرانی؛

کیفیت با افزایش تعرفه بالا نمیرود

گفتگو از :
سیده فاطمه شعار

اقتصاد ایرانی: تعرفه عبارت است از مالیات و عوارضی که دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا ترکیبی از آنها از کالاها اخذ می کنند. اصطلاحا این دریافتی به حقوق گمرکی موسوم است. تعرفه گمرکی ممکن است براساس ارزش کالا دریافت شود که در این صورت، آن را تعرفه ارزشی می نامند و به روش های مختلف محاسبه و دریافت می شود.

در واقع زبان مشترک کلیه کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک در امور واردات، صادرات، بیمه و حمل و نقل، تعرفه است که در ایران هر سال مورد بازنگری و بازبینی قرار می گیرد. بر اساس اعلام متولیان حوزه صنعت و تجارت، جلسات کمیسیون ماده یک برای هرگونه بازنگری در تعرفه کالاها به صورت مرتب در حال برگزاری است؛ بنابراین هرگونه درخواستی که دستگاه ها برای تغییر در تعرفه یا ضوابط و مقررات واردات و صادرات داشته باشند، در طول سال با تشکیل جلسه کمیسیون ماده یک، بررسی و مورد تجدید نظر قرار می گیرد. بازنگری در تعرفه ها برای سال ۹۵ نیز در دستور کار این کمیسیون قرار گرفته است.

تعرفه، عوارض گمرکی مرتبط با واردات کالا است که برای کالاهای تولیدی داخل کشور نسبت به کالاهای وارداتی، مزیت قیمتی ایجاد می کند و درآمد دولت را افزایش می دهد. ساختار تعرفه گذاری کشورهای مختلف متناسب با سیاست گذاری های هر کشور، متفاوت خواهد بود. نرخ تعرفه برحسب شرایط اقتصادی و درجه توسعه یافتگی کشورها، متفاوت است. نرخ تعرفه های کشورهای پیشرفته معمولا از نرخ تعرفه های کشورهای در حال توسعه کمتر است. در این میان، ارزیابی ها نشان می دهد که ایران بیش از سایر کشورها از ابزار تعرفه ای برای حمایت از تولید محصولات داخلی خود استفاده کرده است. یکی از شاخص های تعیین کننده وضعیت تعرفه کشورها، میانگین موزون تعرفه ها است که در واقع میانگین تعرفه ها بوده که بر اساس ارزش واردات موزون شده است و از تقسیم درآمد گمرکی بر ارزش واردات به دست می آید. میانگین موزون تعرفه گمرکی در ایران حدود ۱۵ درصد است، در حالی که در سایر کشورهای منتخب این رقم از ۷ درصد تجاوز نمی کند. این رقم در کشورهای ترکیه و مالزی حدود ۵ درصد و در آمریکا و ژاپن حدود ۲ درصد است. اگرچه یکی از مزایای وضع تعرفه، حمایت از تولید داخلی است، اما به نظر می رسد یکی از منابع مهم تامین مالی دولت در ایران درآمدهای گمرکی است.

اما این بازنگری در تعرفه های سال ۹۵ به چه شکلی و با چه مختصاتی باید انجام شود که به نفع اقتصاد کشور در سال ۹۵ باشد. در این راستا با محمد بیاتیان عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به گفت و گو پرداختیم که در ادامه آن را میخوانید:

اقتصاد ایرانی: در ابتدا بفرمایید وضعیت تعرفه ها در سال ۹۴ چطور بوده و چه مقدار به اهداف تجاری دست یافتیم؟

بحث تعرفه ها و بازنگری در آنها به حمایت ما از تولید ملی بر می گردد به عبارت بهتر تنظیم تعرفه ها باید در راستای حمایت از تولید ملی صورت گیرد و باید سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است توسط دولت در برنامه ششم و بودجه ۹۵ لحاظ شود تا تولید ملی که استخوان بندی اقتصاد مقاومتی است رونق یابد.اما در این شرایط با قوانین و مقرراتی که بانک ها گذاشتند تولید ملی فلج و آسیب دیده است و به اهداف مورد نظر در این زمینه دست نیافته ایم به همین منظور باید در تنظیم تعرفه های سال آینده شرایط ایده آل تر و مناسب تری را لحاظ کرد. همانطور که میدانید طبق بنده ۹ اصل ۴۳ قانون اساسی، دولت مکلف است برنامه اقتصادی را بر مبنای تولید داخل قرار دهد. در حال حاضر نیز اقتصاد مقاومتی مطرح شده است که باعث می شود توجه به داخل افزایش یابد. همچنین حدود ۴ میلیون فارغ التحصیل نیز داریم که باید برای ایجاد شغل برای آنها ، به داخل و تولید داخل توجه ویژه داشته باشیم.

اقتصاد ایرانی: همه کشورها به نوعی از این قانون تعرفه بهره می برند اما چرا ما نتوانسیتم استفاده لازم را داشته باشیم؟

تعرفه ها به جز درآمد زایی برای دولت باید به گونه ای توان تولید کننده داخلی را برای رقابت افزایش دهد اگر میانگین موزون تعرفه گمرکی  در کشورهای ترکیه و مالزی حدود ۵ درصد و در آمریکا و ژاپن حدود ۲ درصد است، به این دلیل است که به لحاظ تولیدات به حدی رسیدند که تولید کننده گان خارجی در فضای رقابتی با آنها نیستند اما وقتی که تولیدکنندگان ما در این سال ها مخصوصا بعد از دوران هدفمندی یارانه ها دچار ضرر و مشکل شدند وهیچگونه حمایتی از آنان نشده است چه توقعی داشته باشیم! از این رو باید برای حمایت از تولید کننده داخلی این تعرفه ها را تنظیم کنیم و هدف حمایت از تولید کننده داخلی رقابت پذیرتر شدن بازار، با کیفیت تر شدن کالاها و در کنار آن افزایش اشتغال، تولید و در نهایت افزایش تولید ناخالص داخلی است اما وقتی تعرفه ها را در هر درصدی و با هر شرایطی وضع می کنیم و تغییری در کیفیت نمی بینیم در حقیقت در حق مصرف کننده ظلم کرده ایم.

اقتصادایرانی: آیا تعرفه های وارداتی تاثیری روی کاهش مصرف کالاهای وارداتی و کالاهایی که حالا با تعرفه تعیین می شوند بخصوص آنهایی که در داخل تولید می شوند داشته یا خیر؟

اجرای قانون تعرفه چون قیمت کالاهای وارداتی را بالا می برد توان و قدرت خرید را در این نوع کالاها پایین می آورد و فکر می کنم هیچ کشوری در دنیا حتی آمریکا، ژاپن و ترکیه فضای اقتصادی کشور خود را در  اختیار کالاهای وارداتی قرار نمیدهد. به عقیده من با توجه به وضعیت اقتصادی که در کشور داریم اولا قدرت خرید مردم پایین است و خیلی از کالاهای خارجی را نمی توانند بخرند، شاید خیلی ها بگویند اگر تعرفه ها پایین و کالاهای خارجی راحت تر وارد شود ما کالای ایرانی مصرف می کنیم، خیر این حرف ها، شعار است واقعیت این است که اگر قیمت ها متناظر و همسان شوند خیلی ها کالاهای خارجی مصرف می کنند زیرا متاسفانه این موضوع تبدیل به یک فرهنگ شده است. ما باید این فرهنگ را بشکنیم باید نشان دهیم کسی که کالای ایرانی مصرف می کند؛ در تولید آن کالا، اشتغال زایی تک تک افراد خانواده و جامعه؛ افزایش درآمد کشور مشارکت کرده است.

اقتصاد ایرانی: نرخ دلار چه تاثیری روی تعرفه های وارداتی ما دارد؟ آیا تعرفه ها توانستند کارکرد خودشان را در اقتصاد ایران از  لحاظ حمایت از  تولیدات داخل پیاده بکنند یا خیر؟

من فکر می کنم که تا حدودی توانستند بطور مثال اگر تعرفه واردات خودرو را به صفر برسانیم طبیعتا ایران خودرو و سایپا را باید تعطیل کنیم به طوریکه قطعا یک نفر که بتواند خودروهای خارجی را با ۱۵ میلیون سوار شود آن را بر خودروهای تولیدی ترجیح خواهد داد. یعنی هرچه که ما در داخل تولید می کنیم اگر تعرفه اش را به صفر برسانیم و توان رقابتی نداشته باشیم طبیعتا آن تولید و تولیدکننده از بین خواهد رفت بنابراین من فکر می کنم که تعرفه هایی که داریم در حمایت از تولیدکننده داخلی کارکرد خودش را به اثبات رسانده اند.

در حمایت از مصرف کننده هم همینگونه بوده یعنی اگر قرار بود از مصرف کننده حمایت نکنیم که هرسال مورد بازنگری قرار نمی دادیم به هرحال عدد و رقمی که تنظیم می شود در راستای تنظیم بازار و در حمایت از مصرف کننده داخلی است، یک کالایی در داخل به یک اندازه ای تولید می شود که مصرف کننده دو برابرش را نیاز دارد طبیعتا اجازه ورود این کالا به کشور را می دهیم. این کار برای تنظیم بازار است نه تنها در صنایع بلکه در تولیدات دامی ، طیور و ..... مطمئن باشید که سیاست گذار، قانون گذار و کسی که آنجا می نشیند از همه ی بخش ها هستند و هم نفع تولید کننده و هم مصرف کننده را در قانون لحاظ میکنند اما ایرادی که ما در کشور داریم این است که اقتصاد ما بیشتر اقتصاد دلال محور و واسطه گرا است و همیشه سود نصیب آنها می شود که هم مردم و هم تولیدکنندگان ضرر می کنند ما باید به سمتی برویم که این اقتصاد دلال محور و واسطه گرا از این حالت در بیاید و تولید محور و مصرف کننده محور شود.

البته این را هم باید قبول کنیم که نرخ تعرفه تنها ابزار برای حمایت از تولید نیست و حمایت از تولید ما نیاز به ابزار دیگری دارد بهبود فضای کسب و کار ارتباط صنایع و تولیدات با سایر بازارها مثل بازار پول و مالی که می تواند کمک حال وضعیت تولید کننده کشور باشد.

اقتصاد ایرانی: میزان تعرفه ها بین ۴ تا ۷۵ درصد است تولیدکنندگان برخی کالاها معتقد به افزایش تعرفه ها و برخی کارشناسان هم معتقد به کاهش آن برای پیشرفت تولید داخل کشور هستند در حال حاضر هم با برداشته شدن تحریم ها  و ورود به بازار جهانی روبرو هستیم کدام یک از این سناریوها به نظر شما صحیح تر است؟

به نظر من باید هر موضوع را در زمان خود تصمیم بگیریم اولا بحث قیمت ارز را هم اشاره کردید اگر نرخ ارز تک نرخی شود تکلیف خیلی از تولیدات و وارد کنندگان روشن می شود یعنی هرکسی می داند کجا ایستاده است و متوجه می شود که درکجاها توان مند و در کدام قسمت ها ضعف دارند تا برای اصلاح آن اقدام کنند. توجه به اقتصاد مقاومتی در سند چشم انداز ۲۰ ساله ۱۴۰۴ که تقریبا هم در دولت دوم اقای احمدی نژاد و هم اخیرا در دولت جدید یک مقدار مورد غفلت قرار گرفته باید اصلاح شود و بطور حتم نمایندگان نیز این موضوع را در بررسی لایحه بودجه ۹۵ و برنامه ششم توسعه لحاظ خواهند کرد.

در بحث بازنگری در تعرفه ها انچه که الان بیشتر از همه مهم است سند اقتصاد مقاومتی است که باید حمایت از تولید ملی و مصرف کننده ی داخلی را مدنظر قرار دهیم اگر همه ی این آیتم ها را در نظر بگیریم اما درشرایطی که فعلا خیلی چیزها برای ما مبهم است تعرفه هایی در بعد بین المللی و سیاست خارجی وجود دارد که خیلی تغییر پیدا نمی کند. ممکن است در بعضی جاها کاهش یا افزایش داشته باشیم اما طبیعتا این میانگین تعرفه های ۱۵ درصد در سال ۹۵ تغییر آنچنانی نمی کند با توجه به وضعیتی که فعلا حاکم است البته امیدواریم که از این شرایط عبور کنیم و تعرفه های خود را پایین بیاوریم تا جز کشورهایی باشیم که در حال توسعه هستند. و بدین سبب توان رقابت با بازارهای جهانی را برای تولیدات ملی فراهم کنیم.

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir