تاثیر پیش‌فروش سکه با قیمت غیرقطعی بر مهار قیمت‌ها

محمود بهنمی دوشنبه شب شرایط دور تازه پیش فروش سکه را اعلام کرد. رئیس کل بانک مرکزی دوشنبه شب گفت: «از یکم اسفند پیش فروش سکه به متقاضیان به قیمت هرقطعه علی الحساب ۱۰ میلیون ریال آغاز خواهد شد. قیمت اصلی سکه با توجه به قیمت فروش و پیش بینی سود متعارف و تورم در شش ماه آینده تعیین خواهد شد.» البته شرایط دیگری هم هست؛ در واقع پیش فروش سکه ابتدا برای شش ماه انجام می شود و در صورت افزایش تقاضا، بانک مرکزی پیش فروش آن را برای مدت بیشتر در دستورکار قرار خواهد داد. از سوی دیگر دریافت مبلغ ۱۰ میلیون ریال برای هر قطعه سکه در زمان پیش فروش، علی الحساب است و در زمان تحویل، مابقی قیمت آن که قطعا کمتر از قیمت روز بازار خواهد بود، تعیین و از خریدار اخذ خواهد شد.
به این ترتیب به نظر می رسد استقبال از دور جدید پیش فروش سکه کمتر از سال گذشته باشد. سال گذشته ثبت نام کنندگان به هر اندازه که بودجه شان اجازه می داد سکه ثبت نام کرده بودند و از آنها قیمت قطعی اخذ شد که فاصله قابل ملاحظه ای با قیمت روز بازار داشت. اما در طرحی که جزئیات آن از زبان رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده است، هر دوی این امتیازها از مردم گرفته شده است. به گفته کارشناسان زمان طولانی در کنار غیر قطعی بودن قیمت سکه های پیش فروش شده باعث عدم استقبال مردم از این طرح خواهد بود. احمد بیات کارشناس بازار طلا و سکه می گوید: «پس از اینکه بانک مرکزی اعلام کرد که یک میلیون تومان به صورت علی الحساب و مابقی با توجه به شرایط حاکم بر آینده بازار دریافت خواهد شد، جذابیت خرید بین مشتریان را از بین برد.» از سوی دیگر ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هر چند این اقدام را برای جمع آوری نقدینگی مناسب می داند، اما تاکید می کند: «به نظر می رسد دولت جذابیت هایی که اینگونه پیش فروش ها داشته را با عدم قطعی کردن قیمت آن و طولانی بودن زمان تحویل از بین برده است. هر چند باز هم ممکن است عده ای از آن استقبال کنند که به حجم سال گذشته نخواهد بود.»
دورنمای طرح برای مردم مثبت نیست
نگاه کارشناسانی مانند احمد بیات به پیش فروش دور جدید سکه چندان مثبت نیست. او می گوید: «صحبت های بهمنی ابهامات و تفاوت های طرح جدید پیش فروش سکه با طرح قبلی را نمایان کرد. به طوری که در دوره قبل قیمت سکه به صورت قطعی از مشتری دریافت می شد و البته دور نمای بازار برای خریداران مناسب بود؛ در حالی که در شیوه تازه چنین نیست.»
به اعتقاد کارشناسان، گفته های رئیس کل بانک مرکزی برای دور جدید پیش فروش سکه، مانند دریافت یک میلیون تومان برای هر سکه به صورت علی الحساب و تعیین قیمت تحویل با فاصله ای از نرخ های روز بازار باعث خواهد شد استقبال از این طرح همچون دوره های قبل نباشد.
در واقع در دوره قبل که استقبال خوبی از پیش فروش شد، فاصله قیمتی بازار و قیمت پیش فروشی مشخص بود و با توجه به سایر شرایط و جوانب بازار، می شد حاشیه سود مناسبی برای خریداران متصور بود؛ در حالی که در این دوره، امکان پیش بینی سود برای متقاضیان وجود ندارد که به نظر می رسد این مسئله یکی از موانع اقبال به پیش فروش باشد. در شرایط فعلی که بانک مرکزی نرخ تورم بهمن ماه را ۲۸.۷ درصد اعلام کرده و طبق پیش بینی ها این نرخ تا پایان سال به ۳۲ درصد می رسد، مشوق افراد برای پرداخت یک میلیون تومان علی الحساب برای هر سکه و انتظار ۶ ماهه برای دریافت آن، که به گفته رئیس کل بانک مرکزی قیمت کمتری نسبت به بازار دارد، چندان مشخص نیست.
در این خصوص فارس گزارش داده است، با توجه به کاهش قدرت خرید و روند قیمتی بازار سکه و ارز، ورود دارندگان نقدینگی به طرح پیش فروش سکه تا حدودی بعید به نظر می رسد زیرا حتی اگر قیمت سکه تا ۶ ماه آینده ۱۰ درصد رشد داشته باشد و بانک مرکزی بخواهد ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر از این قیمت به پیش خرید کنندگان سکه ها را تحویل دهد، شرکت در این طرح مزایای چندانی برای آنها نخواهد داشت. حال با توجه به تورم ۳۲ درصد ارزش پول متقاضیان در این طرح حداقل ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت و با این تفاسیر حداقل حاشیه سود باید ۱۵ درصد باشد. در صورتی که قیمت سکه تا زمان تحویل یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باقی بماند، بانک مرکزی باید حداقل ۲۰۰ هزار تومان کمتر از قیمت بازار سکه ها را به پیش خرید کنندگان تحویل دهد تا فقط ارزش پول این افراد حفظ شود.
به اندازه سال گذشته موفق نخواهد بود
به نظر می رسد طرح دولت و بانک مرکزی برای دور تازه پیش فروش سکه جمع آوری نقدینگی اضافه در بازار باشد. ایرج ندیمی نماینده مجلس نیز چنین عقیده ای دارد و به تهران امروز می گوید: «در هر صورت با پیش فروش هر قطعه سکه مبلغ یک میلیون تومان از نقدینگی سرگردان در جامعه جمع خواهد شد؛ اما مسئله اینجاست که شیوه اجرای طرح طراحان را به هدف های موردنظرشان خواهد رساند یا نه؛ بنده معتقدم ممکن است بخشی از نقدینگی جذب این طرح شود اما قطعا به اندازه سال گذشته نخواهد بود.»
او در توضیح چرایی دلایل عدم موفقیت قطعی طرح می گوید: «برای اینکه ممکن است بخشی از افرادی که دارای نقدینگی هستند بخواهند برای از بین نرفتن ارزش پول شان نسبت به تورم موجود در جامعه در چنین طرحی سرمایه گذاری کرده و اقدام به پیش خرید سکه کنند، اما به نظر جذابیت طرح از آن گرفته شده است. اینکه قیمت سکه قطعی نباشد بخش زیادی از مردم را مردد خواهد کرد.»
به گفته ندیمی بخشی از مردم بیشتر جذب پیش خرید سکه خواهند شد که نقدینگی شان به اندازه ای نیست که بتوانند با آن کار دیگری انجام دهند و ترجیح می دهند آن را در راهی مانند اینکه پول شان را تبدیل به کالایی سرمایه ای می کند شرکت کنند.
تاثیر خبر آغاز پیش فروش سکه بر بازار آتی سکه
از سوی دیگر احمد بیات معتقد است هر چند ممکن است از دور تازه پیش فروش سکه به اندازه سال گذشته استقبال نشود، اما اعلام خبر آغاز قطعی این طرح و چگونگی پیش فروش، موجب مثبت شدن قیمت سکه آتی شد. این کارشناس بازار آتی سکه با بیان اینکه انتظارات از پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی تغییر کرد، می گوید: «با شرایط فعلی بازار دوباره روند مثبت را طی خواهد کرد چراکه قیمت قطعی برای آن مشخص نشده است.»
به گفته بیات، سکه آتی سررسید بهمن ماه جاری با انتشار خبر پیش فروش سکه تا یک میلیون و ۴۳۰هزار تومان کاهش پیدا کرد اما پس از اعلام چگونگی پیش فروش، صبح دیروز مثبت باز شد و اکنون با توجه به برخی متغیرها تقریبا روند پایینی را طی می کند. او درباره علت روند نزولی قیمت ها با توجه به اعلام شرایط جدید توسط بانک مرکزی هم می گوید: «خبر تزریق ۲.۷ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی و تبدیل آن به ریال برای جبران کاهش قدرت خرید مردم هم بر بازار تاثیر گذاشته است اما تحلیل های متفاوتی در این باره وجود دارد. تزریق این حجم نقدینگی به صورت ارزی به جامعه و تبدیل آن به ریال موجب کاهش قیمت دلار در بازار خواهد شد به عبارتی اگر این مقدار در بازار تزریق شود اثرات آن در کوتاه مدت مشاهده خواهد شد.» این کارشناس بازار آتی اضافه می کند: «تاثیر تزریق این مقدار ارز در مرکز مبادلات به جای بازار غیررسمی به مراتب کمتر خواهد بود و در صورت تزریق آن در مرکز مبادلات امکان مشاهده تاثیر آن در بلند مدت وجود دارد.»
برخی معامله گران معتقدند در صورت تبدیل ۲.۷ میلیارد دلار به ریال قیمت ارز در بازار های رسمی و غیررسمی کاهش و در پی آن سکه آتی در تمام سررسید های خود نیز روند نزولی قیمت را به خود خواهد دید.

"اقتصاد آنلاین ایران"