بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 6 دى 1394      10:41

تمرکز بر قیمت ثابت برای بازاری بی‌ثبات

اقتصاد ایرانی: آشفتگی در بازار نفت با ورود تولیدکنندگان جدید نفت آمریکایی سخت تر از پیش نیز شده؛ به نحوی که هر نوع پیش بینی را برای آینده قیمت آن غیرممکن کرده است. در چنین شرایط پیچیده ای تعیین قیمت نفت در بودجه برای کشوری مانند ایران که وابستگی بالایی به درآمدهای نفتی دارد، بسیار سخت است. حال دولت تصمیم نهایی خود را اعلام کرده و لایحه بودجه را روی قیمت ٣٥ تا ٤٠ دلار بسته است؛ درحالی که پیش بینی ها آینده نفت را روی قیمت های ٢٠ تا ٢٥ دلار در سال آتی نیز دیده اند و حتی به گفته برخی کارشناسان افت قیمت تا نرخ ١٥ دلاری نیز دور از انتظار نیست. البته نباید از نظر دور داشت که درنظرگرفتن قیمت نفت پایین تر از این ارقام به نوعی چراغ سبز برای کاهش قیمت نفت و پذیرش آن از سوی ایران به حساب می آید و باید این نکته را همواره در بازار سیاسی نفت درنظر داشت. حالا در شرایطی که درآمدهای نفتی ٦٦ هزار میلیارد تومان با قیمت بشکه ای بین ٣٥ تا ٤٠ دلار درنظر گرفته شده، مدیر برنامه ریزی استراتژیک وزارت نفت معتقد است که شرایط فعلی سخت ترین دوران برای پیش بینی آینده قیمت نفت بوده و بازار را آشفته می داند.

به گزارش ایسنا، سعید قوام پور درباره اینکه آیا پیش بینی ها حاکی از امکان پذیربودن صعود قیمت نفت تا ٤٠ دلار است؟ اظهار کرد: با این بازار آشفته نفت و اطلاعات دست دوم و سومی که به دست ما می رسد، پیش بینی قیمت نفت حتی برای امور بین الملل وزارت نفت نیز کار دشواری است. وی درباره اینکه کدام یک از سناریوهای افزایش قیمت نفت یا کاهش شدید آن به زیر بشکه ای ٢٠ دلار برای سال آینده محتمل تر است، تصریح کرد: به طور کلی با توجه به اینکه تجربه تاریخی نشان داده بودجه کشور دچار نوساناتی ازجمله بالارفتن درآمد نفتی یا پایین آمدن آن می شود بنابراین در بودجه امسال نیز میانگینی تصور شده است. او می گوید: اگرچه مؤسسات بین المللی حدود هفت تا هشت ماه گذشته پیش بینی هایی برای قیمت نفت در سال آینده میلادی داشته اند؛ اما در هفته های اخیر با توجه به پایین آمدن شدید قیمت هر بشکه نفت خام باید این پیش بینی ها نیز بازنگری شود که این پیش بینی ها معمولا با توجه به میانگین سال قبل و احتمال افزایش تقاضا برآورد می شود که با احتمال صحت ٦٠ تا ٧٠ درصد اعلام می شوند. قوام پور با اشاره به اینکه قیمت نفت در شرایط فعلی به سرعت تغییر می کند، شرایط فعلی را سخت ترین دوران برای پیش بینی، توصیف و اظهار کرد: برای متخصصان حوزه نفتی یعنی کسانی که دست اندرکار فروش هستند نیز پیش بینی قیمت نفت در شرایط فعلی بسیار کار مشکلی است. مدیر برنامه ریزی استراتژیک وزارت نفت عنوان کرد: برای آنکه اوضاع نفت را در آینده ببینیم، لازم است به دو سال پیش بازگردیم؛ یعنی زمانی که نفت از ٥٠ دلار به ٣٥ دلار رسید و این اتفاق ممکن است در سال آینده نیز بیفتد. وی همچنین با اشاره به کاهش قیمت نفت و تأثیر آن در میزان تولید نفت گفت: از سوی دیگر جایی که تولید نفت گران تمام می شود تولید نفتی مثل شیل آمریکا نیز تا به حال کاهش یافته و در آینده نیز مطمئنا کمتر خواهد شد که این امر می تواند به عقب نشینی چنین کشورهایی در تولید و کاهش عرضه منجر شود.

برآورد فوق خوشبینانه قیمت نفت در بودجه

محمدعلی خطیبی- نماینده سابق ایران در اوپک

رقمی که در بودجه سال آینده برای قیمت نفت برآورد شده، بین ٣٥ تا ٤٠ دلار است، حال آنکه در شرایط فعلی هر بشکه نفت ایران حدود ٣٠ دلار به فروش می رسد. به نظر من بهتر بود قیمت نفت در بودجه را با سه رقم ٢٥، ٣٠ و ٣٥ دلار و براساس سه سناریوی بدبینانه، میانه و خوشبینانه تعیین می کردند؛ چراکه فعلا هم شرایط بازار نفت به گونه ای ناپایدار و لحظه ای است که عملا نمی توان روی رقم مشخصی متمرکز شد و قیمت نفت در آینده را پیش بینی کرد و هنوز افزایش تولید ایران وارد بازار نشده است. حتی برخی از کشورهای دیگر نیز، با ادعای اینکه در صنعت نفت سرمایه گذاری هایی داشتهاند، خواستار افزایش تولید هستند. اخیرا نیز یکی از مؤسسات تحقیقاتی پیش بینی کرده بود با ورود اضافه تولید نفت ایران به بازارهای جهانی، احتمال افت قیمت تا ١٥ دلار هم وجود داشته باشد. البته من با این پیش بینی ابدا موافق نیستم، اما وقتی عرضه زیاد باشد افت قیمت ناگزیر است. قیمت ها در بازار نفت، چه ما قبول داشته باشیم چه نه، بالا و پایین می روند، ازاین رو اینکه بگوییم تعیین رقم ٢٥ دلار برای قیمت نفت در بودجه به معنای قبول کاهش قیمت نفت در آینده است، چندان قابل قبول نیست. تعیین ارقام غیرواقعی در بودجه، محقق نشدن درآمدها و کسری بودجه و مشکلات ناشی از آن را در پی خواهد داشت، حال آنکه با در نظرگرفتن همه جوانب، می توان شرایطی ایجاد کرد که در آینده ریسک کمتری متوجه اداره امور مملکت شود.
البته این صحبت ها به معنای تأیید افت قیمت نفت نیست، گرچه از منظر شاخص های اقتصادی، فعلا افزایش قیمت نفت بعید به نظر می رسد، اما عوامل غیراقتصادی زیادی نیز هستند که بر این بازار تاثیرات زیادی دارند. مثلا در شرایط فعلی، دو تولیدکننده اول اوپک؛ یعنی عربستان و عراق درگیر جنگ هستند و کوچک ترین تغییراتی در روال جنگ این کشورها می تواند تولید نفت آنها را تحت تأثیر قرار دهد و قیمت نفت دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای شود. پیش از این عربستان و کشورهای هم پیمانش ادعا داشتند که با کاهش قیمت، نفت شیل آمریکا را از بازار خارج خواهند کرد، اما این اتفاق نیفتاد. در حقیقت گرچه ادامه دارشدن کاهش قیمت نفت، سرمایه گذاری های جدید در این صنعت را با چالش جدی مواجه می کند، اما سرمایه گذاری هایی که پیش از این در صنعت نفت انجام شده است کماکان به تولید و عرضه نفت ادامه خواهند داد و انتظار برای کاهش رقبا از بازار و کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت نفت چندان معقول نیست.

این قیمت ها برای امروز بالاست

منصور معظمی- عضو هیأت علمی دانشگاه نفت

حجم فعلی صادرات نفت کشور با قیمت ٣٥ تا ٤٠ دلار، که در بودجه ٩٥ در نظر گرفته شده است، به هیچ وجه سهم نفت در بودجه را محقق نخواهد کرد چراکه سهم نفت ٦٦ هزار میلیارد تومان، یعنی حدود ٢٢ میلیارد دلار، محاسبه شده است که ابدا با صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت تأمین نخواهد شد مگر اینکه اضافه تولید نفت در پساتحریم تحقق یابد ازاین رو این سهم با نگاهی به تحقق اضافه تولید محاسبه شده است. امیدواریم شرایط مدنظرگرفته شده در بودجه به واقعیت بپیوندد؛ گرچه متأسفانه این قیمت ها با توجه به وضعیت فعلی بالاست. آن گونه که شاخص های اقتصادی نشان می دهند، نمی توان در سال آتی میلادی انتظار اتفاق خاصی در اقتصاد جهان را داشت که بتواند تقاضا برای نفت را افزایش دهد و به افزایش قیمت نفت بینجامد. بنابراین بهبود بازار نفت نیز چندان قابل تصور نیست. گرچه جدای از مسائل اقتصادی، بسیاری از اتفاقات غیراقتصادی نیز می تواند بر این بازار تأثیرات شگرف بگذارد و معادلات بازار نفت را تغییر دهد.
نفت، در کنار مالیات و صادرات غیرنفتی، سه منبع اصلی درآمدی دولت در بودجه را تشکیل می دهند حال اینکه عدم تحقق منابع حاصل از فروش نفت مستقیما به معنای عدم تحقق از دو منبع دیگر نیز هست چراکه قیمت صادرات غیرنفتی شامل محصولات پتروشیمی، میعانات گازی و مشتقات نفتی مستقیما به نفت مربوط است و از دیگر سو با افت قیمت نفت، وضعیت اقتصادی کشور به گونه ای می شود که توان پرداخت مالیات بنگاه ها نیز کاهش می یابد. از این رو به نظر می رسد سال آینده از نظر اقتصادی و تحقق درآمدهای دولت، سال سختی برای کشور خواهد بود. البته این نکته نیز ناگفته نماند که اقتصاد جهانی در درازمدت نمی تواند قیمت کم نفت را تحمل کند چراکه نفع و ضرر این بازار دوطرفه است و در شرایطی که قیمت نفت کاهش پیدا می کند، گرچه در ابتدا تولیدکنندگان نفت ضرر می کنند اما در ادامه به دلیل کاهش قدرت خرید این کشورها، تقاضا برای محصولات کشورهای مصرف کننده نفت نیز به شدت کاهش می یابد و آنها را با چالش های جدی در سرمایه گذاری ها و طرح های دردست تکمیل مواجه می کند. ازاین رو این بازار باید به گونه ای باشد که هر دو طرف منتفع شوند. بودجه ٩٥ با این ذهنیت ها و با درنظرگرفتن این معادلات بسته شده است البته درنظرگرفتن رقمهایی کمتر از این نیز به منزله علامت دادن به بازار، برای کاهش قیمت است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir