نقطه عطف تاریخی در تغییرات اقلیمی

اقتصاد ایرانی: کشور های جهان به یک توافق بین المللی تاریخی در خصوص مسئله تغییرات آب وهوایی در پاریس دست یافته اند؛ دستاوردی که نشانگر یک رویداد بی سابقه و قاطع دیپلماتیک بود.

توافق اخیر در نشست تغییرات اقلیمی در پاریس، در وهله نخست، یک توافق مهم میان کشورهای عضو جامعه بین المللی است تا بر این اساس میزان افزایش گرمای کره زمین کمتر از ۲ درجه سلسیوس باشد و تلاش شود تا این میزان به ۱.۵ درجه کاهش یابد. دومین مسئله مهم در این رابطه این است که هر کشوری می تواند طرح اقدام پیشنهادی خود در این خصوص را اجرا کند؛ طرحی که در سال ۲۰۱۸ میلادی مورد بازبینی قرار خواهد گرفت و پس از آن هر 5 سال یکبار؛ تا در نهایت سقف ایده آل در نظر گرفته شده، به صورت تدریجی حاصل شود. سومین مسئله این است که در اینجا تعهدی برای ارائه حجم قابل توجهی از کمک های مالی و پشتیبانی فنی به کشورهای ضعیف در جهت یاری رساندن به آنها در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و هماهنگ شدن با تغییرات اقلیمی مطرح شده است.

توافقنامه پاریس سیگنال مشخصی است مبنی بر اینکه جهان مایل است تا به شکلی هماهنگ و قاطعانه به موضوع تغییرات اقلیمی بپردازد. در نشست پاریس، بارها کشورها مسئله ضرورت اقدام فوری در خصوص تغییرات آب وهوایی را مطرح کردند. همچنین، این دور از مذاکرات، بر چگونگی اقدام در این زمینه نیز تمرکز داشت: اینکه با چه سرعتی و با چه میزان اثرگذاری می توان اقدامات در این حوزه را بسیج کرد.

دستاورد اجلاس اخیر در پاریس، توافقی بین المللی و در نوع خود بی نظیر در حوزه تغییرات اقلیمی، چه به لحاظ رویکرد «کل به جز» (یک توافق بین المللی در خصوص یک هدف جهانی) و چه از منظر «جزء به کل» (طرح های ملی برای سرمایه گذاری در حوزه تغییرات جوی) به حساب می آید. تمام این مسائل مشوقی برای مشاغل، سرمایه گذاران، شهرها، استان ها و سرزمین ها و مناطق مختلف محسوب می شود تا به دولت ها کمک کنند طرح های خود را پیش برده و سرمایه گذاری های مورد نیاز را بسیج کرده و پیشنهاداتی را برای اقدام در حوزه تغییرات اقلیمی مطرح نمایند.

کنفرانس آب وهوایی پاریس، از یک لحاظ دیگر در نوع خود بی سابقه بود. طی این کنفرانس برای نخستین بار نقش مشاغل، سرمایه گذاران، شهرها و استان ها در اجرای اقدامات موثر در حوزه تغییرات اقلیمی به رسمیت شناخته شد. در واقع، بسیج موثر این عناصر به شکل دهی این توافق جدید بین المللی کمک شایانی کرده است.

برای مثال، تشکل هایی چون «مجمع جهانی اقتصاد »، «ائتلاف ما جدی هستیم» (We Mean Business)، «شورای تجارت جهانی برای توسعه پایدار» (World Business Council for Sustainable Development) و «معاهده جهانی سازمان ملل» (UN Global Compact) موفق شدند اقدامات تجاری چشمگیری را در زمینه آب و هوا در کنفرانس اقلیمی پاریس صورت دهند. این اقدامات شامل شناسایی و معرفی مشترک فهرستی از همکاری هایی می شود که بیشترین اثرگذاری جمعی بر اقدامات در حوزه تغییرات آب وهوایی را به مشاغل و سرمایه گذاران ارائه می کند.

علاوه براین، مدیران اجرایی ۷۹ شرکت بین المللی و ۲۰ بخش اقتصادی فعال در بیش از ۱۵۰ کشور و منطقه از سراسر جهان، و با درآمدی بالای ۲.۱ تریلیون دلار «اتحاد مدیران ارشد تغییرات آب وهوایی» (alliance of CEO Climate Leaders ) را شکل دادند که تشکیل این اتحاد در نشست سران کشورها در اجلاس تغییرات اقلیمی در پاریس عنوان شد.

هماهنگ با تلاش های مجمع جهانی اقتصاد برای ترویج همکاری های بخش های خصوصی و دولتی، این آمادگی نیز در میان سرمایه گذاران و مشاغل مهم وجود دارد تا به تعهدات خود، مطابق با توافق پاریس عمل کرده – با همکاری با دولت ها در سطح ملی، استانی و محلی به ایجاد و ارائه راه حل هایی عملی در حوزه تغییرات اقلیمی در سطح کلان بپردازند. این اقدامات میزان انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش خواهد داد و منجر به ایجاد یک سری مشاغل مناسب خواهد شد که به کاهش میزان رشد گاز کربن در جو کرۀ زمین کمک خواهد کرد.

این فضای جدید همکاری در حوزه تغییرات اقلیمی، تعامل بی سابقه ای را میان دولت ها، مشاغل، سرمایه گذاران و جامعه مدنی ایجاد کرده که البته انتظار می رود در این زمینه اقدامات بیشتری نیز صورت پذیرد.

دولت ها در نشست پاریس سخت تلاش کردند تا در خصوص مسیری مطمئن برای پرداختن به چالش های مربوط به تغییرات اقلیمی به توافق برسند. دولت فرانسه، به ویژه «لوران فابیوس»، وزیر خارجه این کشور که ریاست این اجلاس را برعهده داشت و نیز «کریستینا فیگرز» دبیراجرایی کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل (UNFCCC)، به خاطر موفقیت دیپلماتیک خود مورد قدردانی قرار می گیرند. همچنین، از «بان کی مون»، دبیرکل سازمان ملل، به دلیل تمرکز تمام و کمال و بی دریغ بر انواع جدید همکاری در حوزه اقدامات پیشگیرانه در زمینه تغییرات اقلیمی قدردانی خواهد شد.

این تلاش ها و بسیاری موارد دیگر در دستیابی به نتیجه ای مشخص و شفاف از اجلاس تغییرات اقلیمی پاریس بسیار مؤثر بود. جهان در خصوص آنچه باید انجام شود، توافق کرده است. حالا زمان اجرای تعهدات است.

تمام اینها به این معناست که سال ۲۰۱۶ میلادی، سالی است برای آغاز دوره ای جدید از اقدامات بخش های خصوصی و دولتی در حوزه تغییرات اقلیمی. قرار است تا در نشست سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» در داووس در ماه ژانویه بیانیۀ تاریخی ارائه شده در پایان نشست پاریس، به دستورکار مشخصی برای اقدامات بخش دولتی و خصوصی در حوزه تغییرات اقلیمی در سطح کلان، تبدیل شود.

منبع: مجمع جهانی اقتصاد