آیا احمدی نژاد بانک ها را در مسیر رونق قرار می دهد؟

صلاح نظام بانکی بار دیگر در تیررس رئیس جمهور قرار گرفت. محمود احمدی نژاد در روزی که همه فکر می کردند بیشترین محور سخنانش در مجلس موضوع هدفمند کردن یارانه ها باشد اما به جز این مورد درباره بانک ها سخن گفت و باز هم در قامت یک منتقد، سیستم معیوب بانکی در کشور را یکی از پاشنه های آشیل اقتصاد ایران توصیف کرد.

رئیس جمهوری که در اواخر دی ماه برای گفت وگو با نمایندگان به مجلس رفته بود چهار پیشنهاد مشخص برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور مطرح کرد که یکی از آنها «اصلاح نظام بانکی» بود؛ موضوعی که در هفت، هشت سال گذشته و در دو دولت نهم و دهم احمدی نژاد همواره درباره آن سخن گفته است. وی با انتقاد از سیستم بانکی و اراده و تصمیم دولت برای اصلاح آن گفت: «ما چندتا بانک را وکیل تمام ملت کرده ایم و تمام ملت را از صحنه فعالیت اقتصادی کنار گذاشته ایم. در صورتی که مردم باید در فعالیت اقتصادی مشارکت کنند، نظارت داشته باشند، ولی اکنو? می بینیم که ثروت ملت را در چند بانک بلوکه کرده ایم و به این بانک ها می گوییم کجا خرج کنند و از آن طرف به ملت می گوییم که برو بگیر. این تمرکز باعث ایجاد رانت می شود، نظارت مخدوش می شود و باعث می شود که سیاست ها درست اجرا نشوند.»
البته رئیس جمهور در عین حال که وعده داد منتظر شرایط مناسب برای اصلاح نظام بانکی است، اظهار امیدواری کرد که در آینده نزدیک با حضور در مجلس طرح اصلاح نظام بانکی و بحث های کارشناسی دولت در این باره را تشریح کند. 
اظهارنظر مستقیم رئیس دولت درباره نقص های سیستم بانکی طی چند سال گذشته همواره وجود داشته و اغلب نیز با این وعده که در آینده نزدیک سروسامانی به آن داده می شود به پایان رسیده است. شاید مهم ترین اقدام از این دست تغییر مدیران عامل چند بانک بزرگ دولتی و حتی خصوصی در سال آغازین دولت نهم باشد که البته نقدهای زیادی در پی داشت و حتی بسیاری از همان مدیران بانکی که عامل عقب ماندگی و مشکل در سیستم بانکی بودند، دوباره به پست های مشابه بازگشتند.
با این حال اقدام چارچوب دار دولت در این مسیر گنجاندن بخش «اصلاح نظام بانکی» در طرح هفت گانه تحولات اقتصادی بود که تحت تاثیر شدید هدفمندکردن یارانه ها قرار گرفت و هنوز در کارگروه ها و ستادها در دست بررسی است.
دولت و بخصوص خود احمدی نژاد که در سال های آغازین فعالیت تلاش بسیاری کرد که در تعیین نرخ سود بانکی و موضوعات مرتبط دیگر نقش آفرین باشد و حتی چند بار رئیس کل بانک مرکزی را تغییر داد اما هر بار با چالش های بزرگی چون وجود تعارض در دیدگاه های مسئولان روبه رو و با مقاومت های زیادی نیز مواجه شد.
نبود یک متولی ثابت برای انجام اصلاحات، قدرتمند نبودن بانک مرکزی و وجود چالش های دیدگاهی در بدنه اقتصادی دولت در اولویت دادن به موضوعات از جمله دلایلی است که می توان برای موفق نبودن اصلاح نظام بانکی از آنها یاد کرد.
طهماسب مظاهری در دوره ای که در بانک مرکزی بود تلاش کرد که در برخی ساختارهای بانکی تغییراتی ایجاد کند و درحالی که به نظر می رسید زمینه برای آن فراهم باشد، رفت و مدیریت اصلاح ساختار نظام بانکی به کمیته و ستادی سپرده شد که در وزارت امور اقتصادی و دارایی فرماندهی می شود. مدیریت اصلاح ساختار بانک ها با حضور کمرنگ بانکی ها در حالی پیش می رود که بانک ها هر روز بیشتر به فکر خود هستند و فقط در زمان مشکلات و کمبودها سراغ دیگر بخش ها می آیند در حالی که کمتر پاسخگویی را حتی به دولت دارند. 
شاید اگر دولت نیمی از توانی را که برای اجرای هدفمندکردن یارانه ها طی چند سال اختصاص داد، به بانک ها می پرداخت هم به کلیت اقتصاد کشور کمک می کرد و هم نظام بانکی را از این نابسامانی نجات می داد؛ وضعیتی که حتی تا مرز ورشکستگی نیز پیش رفته است. معلوم نیست با وجود فرصت اندک دولت تا پایان دوره فعالیتش آیا امکان این را می یابد که دست به یک اصلاح اساسی بزند و بانک ها را به سمتی که «مسیر رونق» نام دارد هدایت کند یا اینکه طرح می ماند برای دولت های آینده؟
و سوال اساسی دیگر اینکه درحالی که سیستم بانکی طی چندین سال گذشته به عنوان یکی از مهم ترین متهمان اقتصاد بیمار کشور مطرح بوده است چرا تاکنون برای اصلاح آن اقدامی اساسی انجام نشده است؟

"اقتصاد آنلاین ایران"