حمایت مدل اروپایی از کسب و کار کوچک
اقتصاد ایرانی: سفر اخیر رییس جمهور به دو کشور اروپایی ایتالیا و فرانسه، جدای از تبعات سیاسی، اقتصاد ی، ارتباطی و... از منظری خاص می تواند، اقتصاد ایران را برای بهره گیری از تجربیات اروپاییان در زمینه حمایت و گسترش کسب و کار خانگی و خرد یاری کند.
به گزارش تعادل، اینکه شرکای اروپایی ایران چگونه از ظرفیت های مشاغل خانگی و کوچک برای توسعه پایدار استفاده می کنند، موضوعی است که می تواند به عنوان یک دستاورد تاثیرگذار برای تصمیم سازان اقتصادی ایران در دوران پسابرجام به کار گرفته شود. البته توجه به این نکته ضروری است که موقعیت اقتصاد ی کشورهای اروپایی در زمینه توسعه کسب و کار از یک الگوی کلی که قوانین اتحاد یه اروپا هستند، پیروی می کنند اما هر کشوری بر اساس ویژگی های اقلیمی خود اقد ام به برنامه ریزی در این خصوص می کند. بی شک کلید موفقیت یک شرکت خصوصی متوسط و کوچک در اروپا داشتن پشتوانه های مالی است. دریافت یک وام بانکی، دریافت گارانتی های بانکی وسایل متعد د ی برای کمک به شرکت های کوچک و متوسط اروپایی هستند. برای تاسیس شرکت و توسعه آن نیاز به پشتوانه های مالی مطمئنی داریم. شرکت های کوچک و متوسط انتخاب های زیادی برای تامین منابع مالی ندارند. اما در اروپا منابع مالی برای کمک های مالی به شرکت ها وجود دارند که بسیاری از آنها بی خبرند. از آنجایی که اکثر تحلیل های رسانه های گروهی بعد از سفر رییس جمهور به اروپا حول محور مباحث کلان اقتصادی منعکس می شود، روزنامه تعاد ل در جریان این گزارش تصویری از نحوه مواجهه کشور ایتالیا با بنگاه های کوچک و متوسط را تدارک دید ه تا از د ل ارزیابی های این صفحه، تصویری از برنامه ریزی های خرد اقتصاد ی شرکای اروپایی اقتصاد ایران فراهم شود .
بازتاب کسب وکار خرد در اقتصاد ایتالیا
کشور ایتالیا از دو دهه قبل برای توسعه و صنعتی کردن و کاهش بیکاری در مناطقی که کمتر توسعه یافته بود (مناطق جنوبی که بعد ها به ایتالیای سوم موسوم شد)، سیاست توسعه و گسترش کسب و کارهای کوچک و خانگی را در پیش گرفت. در زمان اجرایی طرح حمایت از کسب و کار خرد در مناطق جنوبی ایتالیا بیکاری حتی به بالاتر از نرخ ۲۲ درصد رسید . با توجه به مزیتی که کشور ایتالیا در تولید کفش های چرمی دارد ، سیاست های حمایتی خود را در صنایع کوچک و خانگی و به ویژه در بخش تولید ات کفش و کیف های چرمی متمرکز کرد. بدین منظور در مناطق و محله هایی که جمعیت از تراکم بالایی برخوردار بود، واحد های تولید ی خانگی خود را در قالب خوشه های صنعتی تقسیم بندی کرد و با تعریف ارتباط واحد های تولید خانگی در قالب این خوشه ها، توانست نرخ بیکاری را به ۱۲ درصد برساند. در این نواحی که پراتو (prato) نام دارد ، شبکه یی از واسطه ها که به ایمپاناتوری معروف هستند ، سفارش های بین المللی را ثبت کرده و این سفارش ها را بین تولید کنند گان محلی تقسیم می کنند؛ سیاستگذاران این کشور با تقسیم کار بین این واحد ها توانسته اند، هم کارها را تخصصی کنند و هم تعداد مناطق صنعتی را افزایش دهند. بدین منظور مسوولان این کشور شرکت های بزرگ صنعتی را به افزایش حجم همکاری و توسعه پیمان کار با صنایع کوچک و خانگی ترغیب کردند. دولت همچنین امتیازات مالیاتی برای آن دسته از واحدهای تولیدی کوچک و خانگی که قابلیت ۱۰۰ د رصد صادرات تولیدات خود را برای سه سال متوالی حفظ کنند در نظر گرفت. با اجرای این ایدههای کاربرد ی د ر سال ۲۰۰۲ ارزش افزود ه بخش تولیدات کفش و کیف چرم به ۱۱ میلیارد دار رسید. بیش از ۷۹ درصد از مجموع شرکت های صنعتی این کشور را که جزو ۷ کشور صنعتی جهان است، واحدهای کوچک و متوسط و خانگی تشکیل می دهد و در زمینه اشتغال ۸۷ درصد از کل نیروهای شاغل در بخش صنعت و ۶۱ درصد از نیروهای شاغل در بخش های غیرصنعتی را شرکت ها و واحدهای کوچک و خانگی تشکیل دادهاند . ایتالیا با اجرای این طرح های توسعه محور توانسته نرخ بیکاری را در مناطق جنوبی ایتالیا به شدت کاهش دهد و زمینه رونق محصولات صاد راتی این حوزه را نیز از طریق مدل تعاونی خوشه یی گسترش دهد .
لزوم تقویت بنگاه های کوچک و متوسط و نگاه ویژه به تشکل گرایی
احمد فیاض بخش دبیرکل اتاق ایران در سمینار مشترک تجاری ایران و ایتالیا که آذرماه امسال و با حضور وزیر صنعت، معد ن و تجارت، دبیرکل اتاق ایران، معاون وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا و هیات ۴۰۰ نفره همراه برگزار شد، نکات جالب توجهی را درباره لزوم تقویت بنگاه های کوچک و متوسط مطرح کرده که برای ارزیابی مناسبات تازه ارتباطی ایران و ایتالیا ضروری به نظر می رسند. فیاض بخش با اشاره به پیشگامی ارتباط ایران و ایتالیا در زمینه های فرهنگی بر ارتباطات اقتصادی دو کشور گفت: «بعد از برجام و سفر رییس جمهور به اروپا، شرایط جد ید ی برای اقتصاد ایران به وجود آمده که فرصت خوبی برای شریک تجاری اول ایران در گذشته یعنی ایتالیا به وجود آورده است تا با احیای روابط خود با ایران نقش از دست رفته خود را بارد یگر به دست آورد .»
دبیرکل اتاق ایران با بیان اینکه به دلیل شرایط سالیان اخیر سطح همکاری های اقتصاد ی و تجاری با اتحاد یه اروپا ۴۷ تا ۵۰ د رصد کاهش داشت و به تبع آن همکاری های مالی و سرمایه گذاری نیز کاهش پیدا کرد، گفت: «اکنون برای بخش خصوصی در آینده اقتصاد ایران برنامه ریزی شده است و مقامات عالی کشور نیز همواره به پررنگ تر شد ن سازمان های خصوصی به جای بخش های دولتی و متکی به نفت تاکید کردهاند .»
تشکیل کمیته مشترک برای گسترش بنگاه های کوچک
فیاض بخش با توجه به اهمیت نقش پیشروی بنگاه های اقتصاد ی کوچک و متوسط در اقتصاد ایتالیا افزود: «اتاق ایران در کنار رویکرد تشکل گرایی خود می تواند ضمن برقراری و تقویت ارتباطات و انجام رایزنی و مذاکرات با اتاق بازرگانی ایتالیا و اتحادیههای اقتصادی متناظر در ایتالیا از تجارب ارزنده و مثبت ایتالیا در این زمینه بهرهمند شود. ایران با بهره گیری از اقتصاد در حال رشد، نیروی انسانی و شرایط خوب سیاسی در منطقه می تواند زمینه ها را برای حضور مستمر شرکت های ایتالیایی و د سترسی به بازار ۴۰۰ میلیونی منطقه یی فراهم آورد .»
به اعتقاد وی امنیت ایران در مقایسه با کشور های همسایه، شرایط خوب سرمایه گذاری و همکاری های مشترک برای توسعه و به روزرسانی زیرساخت ها و افزایش سهم بخش های تولید ی کشور د ر زمینه های مختلف از جمله برتری های ایران د ر قیاس با د یگر کشورهای منطقه است.
فیاض بخش در ادامه اشتغال به کار نیروی کار تحصیلکرد ه و متخصص ایرانی توسط شرکت های ایتالیایی، تشکیل کمیته مشترک برای گسترش صنایع کوچک و بزرگ و توسعه صنعت گرد شگری را از د یگر زمینه های همکاری بین د و کشور د انست.
تلاش برای استفاد ه از تجربیات ایتالیا در زمینه کسب وکار کوچک
دبیرکل اتاق ایران در پایان با اشاره به لزوم برنامه ریزی برای افزایش سطح همکاری های اقتصادی تاکید کرد: «با برنامه ریزی مناسب و هدفمند می توان ظرف دو سال آینده حجم روابط تجاری دو کشور را به سطح قابل قبول پیشین بازگرداند و سپس برای افزایش حجم مبادلات و توسعه روابط تجاری طی 5 سال آینده برنامه ریزی و هد ف گذاری کرد که البته حصول این هدف در گرو فعالیت منظم و همکاری مشترک و دسته جمعی در تمام زمینه های مورد اشاره برای همکاری هاست.»
