فقر تفریح در بودجه پایتخت

اقتصاد ایرانی: فقر «مراکز تفریحی و گردشگری» در پایتخت، تحت تاثیر سهم نزدیک به «صفر» این پروژه ها در لایحه بودجه ۹۵ تهران، تشدید می شود. آنالیز لایحه بودجه سال آینده مدیریت شهری تهران از منظر «اعتبارات هزینه ای» نشان می دهد ۵ غول هزینه ای که برخی از آنها، اولویت پایتخت نیستند و اجرایشان (از جمله توسعه شبکه بزرگراهی) هزینه مضاعف به شهر تحمیل می کند، در کل، ۸۱ درصد اعتبارات بودجه را به خود اختصاص داده اند. در مقابل، سهم پروژه های تفریحی از لایحه ۱۷ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی پایتخت، ۰.۰۶ درصد و معادل ۱۱ میلیارد تومان است.

به گزارش دنیای اقتصاد، مدیریت شهری تهران در لایحه بودجه سال ۹۵ پایتخت، ۵ غول هزینه ای تعریف کرده است که در کل، ۸۱ درصد مجموع منابع و درآمد سال آینده شهرداری را می بلعد اما در مقابل این هزینه های سنگین، برای احداث مراکز گردشگری-تفریحی به عنوان یکی از ضروری ترین نیازهای امروز تهران، سهم مینیاتوری ۰.۰۶ درصدی در نظر گرفته است. بررسی ها درباره هزینه های عمده در ستون «مصارف» لایحه بودجه ۱۷۸۰۰ میلیارد تومانی شهرداری تهران، حاکی است:

۵ غول هزینه ای به ترتیب بزرگی، شامل «احداث و توسعه پروژه های حمل و نقل، بازپرداخت وام های دریافتی، خدمات شهری (جمع آوری زباله، آبیاری فضای سبز و...)، حقوق پرسنل شهرداری و همچنین تملک املاک معارض یا مورد نیاز برای اجرای طرح های عمرانی» است. پروژه های حوزه حمل و نقل شامل ناوگان عمومی و احداث معابر بزرگراهی، بیشترین سهم ۳۲ درصد را از کل بودجه شهر تهران دارد که ۵۹۰۰ میلیارد تومان برای این ردیف هزینه ای اختصاص داده شده است. با این حال، برای «مترو» به عنوان کاربردی ترین سیستم حمل و نقل عمومی که هم می تواند بار آلاینده های هوا را کاهش دهد و هم به سبک سازی ترافیک خودروهای شخصی کمک کند، رقمی معادل ۲۱۸۵ میلیارد تومان تعیین شده است. از طرفی، حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای توسعه معابر تردد خودرو (شبکه های بزرگراهی و غیربزرگراهی) در نظر گرفته شده که این موضوع خود به تحریک سفر با خودروی شخصی دامن خواهد زد.

۲۰ درصد بودجه سال آینده پایتخت صرف بازپرداخت وام های دریافتی از بانک های داخلی و خارجی خواهد شد که رقم این ردیف هزینه ای، ۳۸۰۰ میلیارد تومان است و ۸۰۰ میلیارد تومان آن برای بازپرداخت وام ساخت تونل نیایش، اتوبان دو طبقه صدر و اتوبان امام علی (ع) هزینه خواهد شد و ۵۳۰ میلیارد تومان دیگر نیز برای تسویه وام های ساخت مترو صرف می شود. در این میان، برای هزینه های مربوط به حوزه «خدمات شهری» که ماموریت شاخص و اصلی شهرداری به حساب می آید، حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان ردیف اعتباری تعیین شده که ۱۶ درصد کل بودجه شهرداری را شامل می شود. جمع آوری پسماند، دفن زباله، آبیاری و نگهداری فضای سبز و پارک ها از جمله بخش های زیرمجموعه حوزه خدمات شهری محسوب می شود. حقوق و مزایای پرسنل مدیریت شهری تهران که حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار نفر هستند، چهارمین غول هزینه ای پایتخت با رقمی معادل ۱۵۳۰ میلیارد تومان است که ۸ درصد کل بودجه شهرداری را شامل می شود. تملک املاک معارض یا مورد نیاز شهرداری برای اجرای پروژه های عمرانی و شهری، آخرین غول هزینه ای پایتخت است که حدود هزار میلیارد تومان اعتبار برای آن تعیین شده است.

فارغ از این دسته بندی هزینه ای در لایحه بودجه سال آینده شهرداری تهران، کل بودجه در بخش مصارف، به سه قسمت هزینه های جاری شهر، اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای یا همان هزینه های توسعه و عمرانی شهر و همچنین اعتبارات تملک دارایی های مالی یا همان هزینه بازپرداخت وام ها، تقسیم بندی می شود که به ترتیب اعتباری معادل ۵ هزار و ۷۶۴ میلیارد تومان، ۹ هزار و ۱۴۹ میلیارد تومان و ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای آنها در نظر گرفته شده است به طوری که غول های هزینه ای، در ذیل همین سه دسته بندی کلی قرار می گیرند. در این میان، شهرداری تهران برای سال آینده، ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای خرید و توسعه ساختمان های اداری مورد نیاز مدیریت شهری پیش بینی کرده است که این ردیف هزینه ای، در مقایسه با اعتبارات حیاتی و مورد نیاز شهر، قابل تامل به نظر می رسد. حیاتی ترین نیاز شهری پایتخت در حال حاضر، مراکز تفریحی و گردشگری است که در بودجه سال آینده فقط ۱۱ میلیارد تومان برای آن اعتبار در نظر گرفته شده است. مدیریت شهری تهران می تواند از محل واگذاری زمین و سایر تسهیلات تحت اختیار خود، زمینه تحریک سرمایه گذاری در این حوزه را ایجاد کند. در حال حاضر تهران فقط یک شهربازی سالخورده و قدیمی دارد و در زمین دومین شهربازی، مجموعه ای از برج ها در حال احداث است. فقر مراکز تفریحی-گردشگری در پایتخت موجب شده تهرانی ها اوقات فراغت شان را در مجتمع های تجاری بگذرانند.

کانال انضباطی در بودجه تهران 

مطابق تبصره یکم بودجه ۹۵ شهرداری تهران، تمامی واحدها و مناطق شهرداری تهران موظف هستند کلیه منابع درآمدی خود را به طور مستقیم در چارچوب قوانین و مقررات به ویژه با رعایت ضوابط و مقررات شهرسازی و طرح های جامع و تفصیلی وصول و فقط به حساب های درآمدی شهرداری تهران که به پیشنهاد شهرداری و تایید شورای شهر تهران افتتاح شده واریز کنند. واریز مبالغ مذکور به حسابی خارج از این حساب ها تخلف محسوب می شود. همچنین براساس این تبصره درآمد و منابع سازمان ها و شرکت ها باید ابتدا به حساب خزانه شهرداری تهران واریز شود و شهرداری تهران موظف است حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز معادل وجوه مذکور را پس از کسر سهم سود هر یک از واحدها طبق بودجه مصوب به حساب سازمان و شرکت ذی ربط مسترد کند.

همچنین این تبصره شهرداری تهران را موظف کرده تا گزارش تحقق درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار و عملکرد اعتبارات هزینه ای، تملک دارایی های مالی و سرمایه ای خود را به تفکیک پروژه ها و فعالیت ها هر شش ماه یک بار به شورای شهر تهران ارائه کند. به گفته اعضای شورای شهر، تعیین مهلت و محل بازگشت درآمدهای سازمان ها و شرکت های شهرداری در قالب تبصره یکم سبب می شود تا شهرداری از اجرای پروژه های فاقد و مازاد در شهر منع شود. در مقابل همچون سال های گذشته برای اجرای پروژه های خارج از برنامه (همچون بوستان یاس) یا هزینه کرد بیش از اعتبار مصوب می تواند از یک راهکار ساده یعنی کسب مجوز از شورا اقدام کند.

از سوی دیگر با تصویب این تبصره شهرداری موظف می شود ظرف یک زمان مشخص درآمد هر سازمان یا شرکت را به خودش بازگرداند. تعیین قید زمان و مکان برای بازگشت درآمدها پس از واریز به خزانه شهرداری به این دلیل است که طی سال های گذشته برخی سازمان ها همچون آتش نشانی نسبت به واریز نشدن درآمدشان از خزانه انتقاد داشتند. چراکه پیش از این درآمدهای واریز شده به حساب خزانه با نظر شهردار تهران و اولویت های تعیین شده از سوی وی میان اعضای خانواده شهرداری تهران تقسیم بندی و واریز می شد. به گفته اعضای شورای شهر تهران همچنین فرآیند جدید در نحوه واریز درآمدها به حساب خزانه شهرداری و بازگشت معادل وجوه واریزی به حساب شرکت ها و سازمان ها در یک زمان مشخص، انگیزه سازمان ها و شرکت ها را برای اجرای قانون افزایش می دهد.

فقر شهربازی درپایتخت 

۱۱ میلیاردتومان سهم پروژه های تفریحی وگردشگری شهر تهران از لایحه بودجه سال ۹۵ شهرداری تهران است. این رقم به اعتقاد کارشناسان شهری و برخی ازاعضای شورای شهر اعتبار اندکی برای ایجاد مراکز تفریحی و گردشگری در شهر تهران است و تنها می تواند هزینه مطالعه و مکان یابی پروژه های تفریحی شهر را تامین کنند !

کارشناسان شهری می گویند شهر تهران به شدت از فقر شهربازی رنج می برد وپایتخت تنها یک شهربازی با تجهیزات قدیمی دارد. به گفته کارشناسان شهری در دنیا مسوولیت ساخت مکان های تفریحی مانند شهربازی ها برعهده دولت های محلی (شهرداری ها) است با این تفاوت که در این شهرها،مدیریت واحد شهری سال ها است اجرایی شده ومسوولیت ساخت شهربازی همراه با اعتبار مورد نیاز به شهرداری ها واگذار شده است. به اعتقاد برخی از کارشناسان شهری به رغم نیاز تهران به مراکز تفریحی همچون شهربازی در سال های گذشته، احداث این نوع مراکز صرفا بر اساس جهت گیرهای فردی شتاب گرفته یا متوقف شده است. این در حالی است که ایجاد این نوع مراکز از نیازهای اصلی شهروندان تهرانی است. شهروندانی که وقت زیادی را در ترافیک و آلودگی هوا سپری می کنند نیاز به ایجاد فضاهای تفریحی و فضای شهری با نشاط تری دارند. برخی از اعضای شورای شهر تهران نیز کمبود فضاهای تفریحی در شهر تهران را حاصل تمرکز بیش از حد مدیریت شهری تهران بر تشویق سرمایه گذاران به احداث انواع برج ساختمانی و مجتمع های تجاری می دانند که در عمل باعث شده فرصتی برای فکر کردن و برنامه ریزی نسبت به نیازهای تفریحی و گردشگری پایتخت برای مدیران به وجود نیاید. با وجود آنکه تمامی کارشناسان و اعضای پارلمان شهری معتقدند مسوولیت ایجاد فضاهای فرهنگی با شهرداری است، اما تاکید می کنند مدیریت شهری باید برای ساخت پروژه های تفریحی ازمشارکت بخش خصوصی نیز بهره بجویند. به اعتقاد آنها رقم ۱۱ میلیارد رقم ناچیزی برای پروژه های گردشگری و تفریحی شهر تهران است و این بودجه تنها می تواند هزینه مطالعات و جانمایی این پروژه ها را تامین کند و در صورتی که قرار باشد پروژه جدید تفریحی برای تهران تعریف شود باید یک ردیف بودجه مستقل برای آن تعریف شود. اعضای شورای شهر تهران به علاقه بخش خصوصی در سرمایه گذاری پروژه های تفریحی امیدوار هستند و معتقدند نباید منابع مالی اصلی تهران به طور مستقیم صرف این نوع پروژه ها که به دلیل سود آوری بخش خصوصی علاقه مند به سرمایه گذاری در آن است، شود. شهرداری تهران برای احداث مراکز تفریحی و گردشگری می تواند از محل واگذاری زمین های ذخیره و تخفیف بر عوارض پروانه سرمایه گذار جذب کند.