اقتصاد مقاومتی نباید سیاست زده شود

اقتصاد ایرانی: اگر در گذشته فضای اقتصادی روشن بود، جلو همه رانت ها گرفته می شد و افرادی مانند بابک زنجانی پدیدار نمی شدند.

به گزارش ایران، ولی متأسفانه حرکت های بسته و توجه نکردن به بخش خصوصی واقعی باعث شد نتوانیم در سال های گذشته به اهداف شعار اقتصاد مقاومتی دست پیدا کنیم سید عبدالوهاب سهل آبادی: ما به اقتصادی نیاز داریم که ضمن توانایی در تأمین نیاز داخل بتوانیم در مقوله صادرات هم نقش خوبی ایفا کنیم. در دوره تحریم به علت قطع مناسبات بانکی نتوانستیم به اهداف اقتصاد مقاومتی دست پیدا کنیم ولی با حل شدن چالش ها در ارتباط می توان به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کرد مرتضی بیشه: یکی از دلایلی که باعث شده رکود اقتصادی ادامه دار شود بی توجهی به صنایع کوچک است. همواره دولت ها به صنایع بزرگ چون پتروشیمی ها، فولادی و خودروسازان توجه می کنند و سایر صنایع کوچک که ۹۰ درصد صنایع کشور را شامل می شوند از حمایت های دولت بی بهره می مانند سعید لیلاز: در سال ۹۵ بدون تردید رشد اقتصاد ایران بیش از ۵ درصد خواهد بود. اگر رشد اقتصادی بین ۵ تا ۷ درصد به طور متوسط پیش برود، هر دو پیش بینی در برنامه ششم محقق خواهد شد. لذا اقتصاد مقاومتی با این پیش بینی ها می تواند با موفقیت به سرانجام برسد بیژن پناهی زاده: نامگذاری سال ها با شعارهای اقتصادی نشان از آن دارد که رهبر معظم انقلاب قصد حمایت از اقتصاد دارند اما عده ای همواره نگاه شان برای حل مشکلات به بیرون است. اگر در داخل کشور به دنبال واکسینه کردن اقتصاد در برابر تحریم ها هستیم، لازم است اقتصاد داخلی و تولید را تقویت و حمایت کنیم بیژن عبدی: بحث خروج از رکود به عنوان نکته ای کلیدی باید مورد توجه قرار گیرد و بررسی شود که مشکل صنایع ما در حوزه رکود کجاست. دولت باید با حمایت از صادرات کالاها را با قیمت مناسب تری برای مشتری برون مرزی با تکیه بر کیفیت صادر کند که مستلزم سرمایه گذاری در حوزه تحقیق و توسعه است ابوذر ندیمی: برای حضور مردم در اقتصاد باید زمینه حمایت از تولید، صنایع، کارآفرینان و... را فراهم کرد. بنابراین بیش از هر چیز باید جایگاه مردم در اقتصاد ارتقا یابد و حضور آنها در این عرصه افزایش یابد. در غیر این صورت، باید منتظر عواقب منفی حضور نداشتن مردم در اقتصاد بود

مرجان اسلامی فر

اقتصاد ایران در سال جاری با محوریت اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل حرکت خواهد کرد. اما برای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی آن هم در دوره پس از برجام چه اقدام هایی باید صورت گیرد؟ کارشناسان هر کدام تحلیل های متفاوتی را ارائه می کنند و معتقدند اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی به نفع کشور خواهد بود. اواخر بهمن ماه ۹۲ بود که سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. اگر چه بررسی عملکرد سه ساله دولت تدبیر و امید حاکی از این است که در اکثر شاخص های اقتصادی توجه به مؤلفه های اقتصاد مقاومتی مدنظر سیاستگذاران و دولتمردان بوده است اما اکنون توجه هرچه بیشتر به اجرایی و عملیاتی کردن همه سیاست ها پیش روی دولت قرار دارد. به اعتقاد فعالان اقتصادی برای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی نخستین موضوعی که باید به آن توجه شود سیاسی نشدن نگاه های اقتصادی است و اینکه بخش های مختلف تعریف های متعدد از این نوع اقتصاد که قرار است درون زا ولی نگاه برون زا داشته باشد، ندهند. تولیدکنندگان برای آنکه دولت یازدهم بتواند در این مسیر حرکت کند، توصیه کردند فضای اقتصادی کشور شفاف شود تا برخی ها با استفاده از رانت نتوانند فعالیت خود را توسعه دهند. آنها در مورد منطقی نبودن نرخ سود تسهیلات بانکی و قفل شدن منابع بانکی به نفع وارد کننده و به ضرر تولید کننده هم اتفاق نظر داشتند و معتقد بودند سیاست هایی که برخی از بانک ها دارند ضد تولید است و در حقیقت این امر سبب می شود که اقتصاد مقاومتی دور از دسترس شود. در این میان، در بند نهم سیاست های اقتصاد مقاومتی آمده است که اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی ضروری است لذا با توجه به چنین بندی باید در بخش مالی و بانکی تغییر اساسی صورت گیرد. در همین راستا گفت و گوهایی با فعالان اقتصادی و تولید کنندگان انجام داده ایم که همه آنها بر اجرا شدن اقتصاد مقاومتی تأکید کردند و حتی اظهار داشتند که تولید کنندگان در این مسیر با دولت یازدهم همراه خواهند شد.

وضعیت خصولتی ها مشخص شود

مسعود بنابیان عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه چگونه می توان در دوره برجام به اقتصاد مقاومتی دست پیدا کرد گفت: «۴۰ درصد اقتصاد ایران در اختیار بخش هایی چون خصولتی ها است و در این زمینه دولت و بخش خصوصی واقعی سهمی ندارند لذا برای آنکه شعار اقتصاد مقاومتی محقق شود نخستین موضوعی که باید به آن پرداخته شود مشخص شدن وضعیت خصولتی ها در اقتصاد است.تصمیم های این بخش بیشترین اثر را در کل اقتصاد دارد.
وی به شفاف سازی فعالیت های اقتصادی اشاره کرد و افزود: رسیدن به اقتصاد مقاومتی به حرف امکانپذیر نیست از این رو یکی از کارهای که دولت یازدهم باید انجام دهد حرکت بنگاه ها به سمت شفاف سازی امور است، حتی این امر باید در مورد بنگاه های دولتی و خصولتی هم اجرا شود.وقتی فضا غیرشفاف باشد فعالان اقتصادی به دنبال رانت می روند و این امر ما را بشدت از اقتصاد مقاومتی دور می کند.
عضو اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: هرگونه فضای تاریک و مبهم به ضرر تولیدکنندگان واقعی کشور است و در حقیقت ادامه روند گذشته خواهد شد.اگر در گذشته فضای اقتصادی روشن بود،جلو همه رانت ها گرفته می شد و افرادی مانند بابک زنجانی پدیدار نمی شدند.ولی متأسفانه حرکت های بسته و توجه نکردن به بخش خصوصی واقعی باعث شد نتوانیم در سال های گذشته به اهداف شعار اقتصاد مقاومتی دست پیدا کنیم.
بنابیان خاطرنشان کرد: مسأله دیگری که برای تحقق اقتصاد مقاومتی لازم است این است که هیچ کس فراتر از قانون نتواند کاری انجام دهد. اگر سیستم ها اصلاح و قانون برای تمام افراد یکسان اجرا شود دیگر قانون برای برخی ها محل دور زدن نیست.این امر نقش حاکمیت را پررنگ می کند.اگر دولت به این مقوله توجه کند اقتصاد ایران به سمت اقتصاد مقاومتی سوق پیدا می کند.

صنایع کشور برای ورود به اقتصاد مقاومتی آماده هستند

سید عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت نیز درباره اقتصاد مقاومتی و چگونگی اجرای آن در دوره پس از برجام به خبرنگار ما گفت: بارها در مورد اقتصاد مقاومتی صحبت شده است اما طی سالیان مختلف به دلایل متعدد نتوانستیم به این مهم دست پیدا کنیم.ما به اقتصادی نیاز داریم که ضمن توانایی در تأمین نیاز داخل بتوانیم در مقوله صادرات هم نقش خوبی ایفا کنیم.در دوره تحریم به علت قطع مناسبات بانکی نتوانستیم به اهداف اقتصاد مقاومتی دست پیدا کنیم ولی با حل شدن چالش ها در ارتباط با بانک های خارجی می توان به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کرد.
وی ادامه داد: موضوعی که بیش از همه باعث شده اقتصاد ایران شکننده باشد و براحتی از رکود به وجود آمده رها نشود برتری داشتن مسائل سیاسی در اقتصاد است.مسائل سیاسی به گونه ای در بخش اقتصاد نفوذ کرده است که هرگونه حرکت اگر به مذاق دیگران خوش نیاید آن طرح مسکوت می ماند، لذا یکی از کارهایی که باید انجام شود جدایی سیاست از اقتصاد است. سهل آبادی اظهار داشت:اقتصاد ایران سال گذشته در شرایطی بود که می توانست از رکود خارج شود و به سمت  رونق برود اما درگیری در مسائل سیاسی و برخی از هجمه ها باعث شد که تولیدکنندگان صدمه ببینند و مجدداً داستان رکود به قوت خود باقی بماند.
رئیس خانه صنعت،معدن و تجارت خاطرنشان کرد: اقتصاد مقاومتی قابل اجرا و دست یافتنی خواهد بود برخلاف اینکه برخی ها می گویند رسیدن به این امر امکانپذیر نیست. اقتصاد مقاومتی باید در تمام بخش ها نهادینه شود تا ساختاری درست در این حوزه داشته باشیم. به هر ترتیب طی سالیان اخیر واحدهای صنعتی متعددی با مشکل مواجه شدند و دولت برای آنکه بتواند این واحدها را احیا کند باید به سمت حمایت از صنایع حرکت کند.

حل سه چالش برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی

مرتضی بیشه، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اقتصاد مقاومتی و اینکه این امر در دوره پسابرجام باید چگونه دنبال شود به خبرنگار ما گفت: بزرگترین چالشی که کشور با آن مواجه است مباحث اقتصادی است. حال برای آنکه بتوان به اقتصاد مقاومتی و سودمندی های آن دست یافت نخستین موضوع که باید مورد توجه قرار گیرد ارتباط با کشورها است. اگر بتوان تعامل خوبی با کشورهای مختلف برقرار کرد اقتصاد ایران هم رشد می کند. وی افزود: اقتصاد ایران دارای سه مشکل اساسی است که اگر در دوره برجام به آنها پرداخته شود یقیناً خیلی از بندهای اقتصاد مقاومتی اجرایی خواهد شد. نخستین نکته، سپرده گذاری مردم در بانک ها است. بانک ها بدون دریافت عوارض و مالیات پول های مردم را در بانک ها ذخیره می کنند و با وجود مصوبه دولت سودهای ۲۵ درصدی به سپرده ها می دهند همین امر موجب می شود که مردم رغبتی برای هدایت سرمایه های خود به سمت تولید نداشته باشند. بیشه دومین مشکل اقتصادی را قفل بودن تسهیلات بانکی دانست و تصریح کرد: شورای پول و اعتبار مصوب کرد که نرخ تسهیلات ۱۸ درصد باشد ولی این قانون از سوی بانک ها رعایت نمی شود و همواره تسهیلات بانکی به تولید کنندگان واقعی نمی رسد.
عضو اتاق بازرگانی ایران سومین چالش اقتصاد را در رکود اقتصادی عنوان و خاطرنشان کرد: یکی از دلایلی که باعث شده رکود اقتصادی ادامه دار شود بی توجهی به صنایع کوچک است. همواره دولت ها به صنایع بزرگ چون پتروشیمی ها، فولادی و خودروسازان توجه می کنند و سایر صنایع کوچک که ۹۰ درصد صنایع کشور را شامل می شوند از حمایت های دولت بی بهره می مانند. اگر قرار باشد در دوره پسابرجام به مقوله اقتصاد مقاومتی دست پیدا کنیم مهم ترین نکته آن است که جایگاه صنایع کوچک ارتقا پیدا کند.

قاچاق مانع اجرای اقتصاد مقاومتی شده است

وی ادامه داد: اگر واحدهای صنعتی کوچک فعال شوند تولیدکنندگان از درون خود مقاوم خواهند شد و می توانند با تکیه بر پتانسیل های خود به امر توسعه تولید و صادرات بپردازند. این موارد نیازمند تعامل درون کشور است و زمانی اهداف دولت در اقتصاد مقاومتی به سرانجام می رسد که مسائل سیاسی دنبال نشود. اگر هر ارگانی بخواهد سلیقه ای عمل کند هیچ موضوعی به سرانجام نمی رسد. بیشه همچنین قاچاق را یکی از عوامل نرسیدن به اقتصاد مقاومتی دانست و اظهار داشت: متأسفانه حجم قاچاق محصولات نساجی و مواد غذایی نسبت به گذشته افزایش قابل توجهی یافته است، لذا برای آنکه تولیدکنندگان در این حوزه ها صدمه نبینند باید جلو قاچاق کالا گرفته شود.

باید همه مالیات بر درآمدها تحقق یابد

سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی هم با توجه به شعار امسال که «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده است، بر ضرورت اجرای قوانین برای تحقق مالیات بر درآمد در همه بخش ها تأکید کرد و گفت: در سالیان گذشته بسیاری ازقوانین در بخش های مختلف اجرا نشده، به طور نمونه ایران بهشت مالیاتی خاورمیانه است و از نظر مالیات رسانی برابر با امریکاست اما جای سؤال دارد که چرا در کشورمان این درآمدها تحقق نیافته است. وی به نقش مجلس دهم در تحقق برنامه های دولت اشاره کرد و گفت: مجلسی می خواهیم که دولت را بیشتر حمایت کند و در عین حال با نگاه کارشناسی بر دولت نظارت داشته باشد؛ مجلس یکدست و در اختیار دولت نمی خواهیم، مجلسی که دولت را در اقدامات درست حمایت و در اشتباهات نیز دولت را هدایت کند که در این صورت دستاوردهای بزرگتری خواهیم داشت. این استاد دانشگاه تأکید کرد: در نتیجه این مهم، می توان فضای عمومی کسب و کار در داخل و فضای سیاسی - اجتماعی را به گونه ای آرام کنیم که برای اقتصاد نتیجه بخش شود. لیلاز در ادامه به دستاوردهای اقتصادی دولت یازدهم اشاره کرد و افزود: دولت تدبیر و امید اقتصاد کشور را در شرایط مطلوبی تحویل نگرفت اما موفق شد نرخ تورم را به یک پنجم کاهش دهد که سریع ترین کاهش نرخ تورم در تاریخ مکتوب ایران به شمار می رود.

رشد اقتصاد ایران بیش از ۵ درصد خواهد بود

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: دولت یازدهم در مدت دو سال و نیم موفق شد، نرخ تورم مواد غذایی و نرخ تورم را تک رقمی کند و این نخستین دستاورد اقتصادی دولت محسوب می شود. وی با بیان اینکه از سه ماهه نخست سال ۹۵، اقتصاد ایران دوباره وارد رشد خواهد شد، افزود: در سال ۹۵ بدون تردید رشد اقتصاد ایران بیش از ۵ درصد خواهد بود. لیلاز درباره پیش بینی رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی مبنی بر تک رقمی شدن نرخ تورم و بیکاری و نیز افزایش۱۰ درصدی تولید سرانه کشور در برنامه ششم توسعه گفت: اگر رشد اقتصادی بین ۵ تا ۷ درصد به طور متوسط پیش برود، هر دو پیش بینی در برنامه ششم محقق خواهد شد. لذا اقتصاد مقاومتی با این پیش بینی ها می تواند با موفقیت به سرانجام برسد. این اقتصاددان افزود: بر اساس آمار رسمی، در دولت گذشته به طور متوسط سالانه ۱۴ هزار شغل ایجاد شد در حالی که با وجود همه مشکلات همچون کاهش قیمت نفت و منابع درآمدی دولت یازدهم، ماهانه ۹ هزار شغل در دولت کنونی ایجاد شده که رقم بالایی نیست اما حدود هفت برابر دوره دولت نهم و دهم است.

اقتصاد مقاومتی، واکسینه کردن است نه ریاضت کشی

همچنین بیژن پناهی زاده عضو هیأت مدیره خانه صنعت و معدن معتقد است که اقتصاد مقاومتی به نوعی واکسینه کردن اقتصاد کشور به شمار می رود و نباید از آن به عنوان ریاضت کشی یاد شود.
وی اظهار کرد: نامگذاری سال ها با شعارهای اقتصادی نشان از آن دارد که رهبر معظم انقلاب قصد حمایت از اقتصاد و ارائه راهکار برای حل مشکلات این بخش را دارد اما در این میان عده ای همواره نگاه شان برای حل مشکلات به بیرون است. اگر در داخل کشور به دنبال واکسینه کردن اقتصاد در برابر تحریم ها هستیم، لازم است اقتصاد داخلی و تولید را تقویت و حمایت کنیم.
وی با تأکید بر لزوم حذف مشکلات و موانع موجود پیش پای تولیدکنندگان اظهار کرد: به عنوان مثال اکنون در اروپا نرخ بهره از نیم درصد به حدود صفر رسیده است اما در ایران تولیدکنندگان ما از تسهیلات بانکی با بهره هایی بین ۲۳ تا ۳۰ درصد بهره مند می شوند که این مسأله به هیچ عنوان زیبنده کشور نیست. پناهی زاده همچنین متذکر شد اگر قرار باشد مشکل بهره های بالای بانکی حل شود، یکی از عمده ترین راهکارها این است که دولت بدهی های فراوان خود را به بانک ها پرداخت کند. اکنون اکثر مدیران بانک های دولتی کارمندان دولت هستند و آنها بواسطه تعارفات معمول نمی توانند دولت را مجبور به پرداخت این بدهی ها کنند. بر همین اساس مجبور به ارائه سپرده با سودهای بالا می شوند. وی ادامه داد: در چنین شرایطی نمی توان انتظار داشت تسهیلات را با سود حدود ۱۰ درصد در اختیار تولیدکننده قرار دهند و همین مسأله دشواری های متعددی برای تولیدکنندگان ایجاد می کند.

باید روی پای خودمان بایستیم

این عضو خانه صنعت در ادامه با اشاره به بندهای ده گانه ای که رهبر معظم انقلاب درخصوص تحقق اقتصاد مقاومتی اعلام کرده اند، گفت: برای رسیدن به این نقطه لازم است فضای موجود اصلاح شود.
پناهی زاده در بخش دیگری از صحبت های خود با تأکید بر اینکه اکنون راهی بجز به کارگیری اقتصاد مقاومتی در کشور وجود ندارد، گفت: در واقع اقتصاد مقاومتی مانند آن است که اقتصاد کشور را بیمه کنیم؛ به عبارت دیگر اقتصاد مقاومتی مانند واکسینه کردن اقتصاد کشور است و معنای آن ریاضت کشی نیست. وی ادامه داد: باید روی پای خودمان بایستیم و در برابر تهدیدهای خارجی آماده باشیم. اگر تمام نهادهای کشور و ساختار اقتصادی آن تولید محور شود و بر اساس اقتصاد مقاومتی گام بردارد دیگر موضوعاتی مانند تحریم نمی تواند تهدیدی جدی برای کشور محسوب شود.
این کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه علاوه بر دولت لازم است تمام نهادهای نظامی، انتظامی و قضایی هم در این زمینه گام بردارند، از نقش قابل توجه مجلس یاد کرد و گفت: حتی در این زمینه می توان گفت مجلس نقشی مهم تر از دولت بر دوش دارد، چراکه در خصوص موضوعاتی مانند مالیات، تأمین اجتماعی و... تمام دشواری ها به خلأهای قانونی بازمی گردد که در این زمینه می تواند اقدامات مؤثری انجام دهد.

تعارفات را باید کنار گذاشت

این عضو خانه صنعت همچنین متذکر شد: لازم است مسئولان مجلس و دولت درک درستی از موضوع داشته و به دنبال تحقق خواسته های رهبری باشند. ما نیز در خانه صنعت و معدن برنامه جامعی داریم تا تعارفات را کنار گذاشته و با افرادی که برای تحقق این اهداف خللی ایجاد کرده یا سنگ اندازی می کنند برخورد کرده و این مسأله را در رسانه ها اعلام کنیم و حتی تقاضای تعقیب قضایی داشته باشیم. در چنین شرایطی اگر اقتصاد ما اقتصادی قوی باشد ترسی از تحریم ها نخواهیم داشت. بر همین اساس تنها راه تقویت و واکسینه کردن اقتصاد کشور در پیش گرفتن شیوه اقتصاد مقاومتی محسوب می شود.

کشور نباید به بازار کالاهای خارجی تبدیل شود

بیژن عبدی، کارشناس مسائل اقتصادی نیز درباره راهکارهای تحقق شعار «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» تصریح کرد: دولت دو راهکار برنامه ریزی پیش رو دارد و پارسال برنامه ای به مجلس ارائه کرد که مورد قبول واقع نشد. وی ادامه داد: بحث خروج از رکود به عنوان نکته ای کلیدی باید مورد توجه قرار گیرد و بررسی شود که مشکل صنایع ما در حوزه رکود کجاست. عبدی راهکار دوم را ناظر بر مشکلات حوزه صادرات دانست و افزود: دولت باید با حمایت از صادرات کالاها را با قیمت مناسب تری برای مشتری برون مرزی با تکیه بر کیفیت صادر کند که مستلزم سرمایه گذاری در حوزه تحقیق و توسعه است. عبدی تصریح کرد: باید نسبت به واردات منطق شفافی داشته باشیم تا کشور به بازار کالاهای غربی تبدیل نشود. امروز در پسا تحریم منابع محدودی آزاد شده است و باید بر اساس آن برنامه ریزی شود و شعاری نباشد.

اقتصاد مقاومتی سیاسی نشود

ابوذر ندیمی، کارشناس مسائل اقتصادی هم گفت: حضور مردم در صحنه، عام در نظر گرفتن دولت و عدم بی توجهی به بیرون کشور و لزوم تعامل با آن، سه لازمه اصلی برای تحقق اقتصاد مقاومتی در عمل هستند.
وی افزود: اقتصاد مقاومتی ریشه در تاریخ انقلاب دارد. در قالب این نوع اقتصاد، ایران می خواهد روی پای خود بایستد و با متکی نبودن به بیگانگان به پیشرفت داخلی دست یابد.
وی افزود: لازمه تحقق این مهم، در گام نخست به صحنه آوردن مردم بویژه در صحنه اقتصاد مقاومتی است. مردم ثابت کرده اند که در صحنه جنگ و مقاومت بخوبی عمل کرده اند و بدون حضور آنها، عملاً اقتصاد مقاومتی تحقق واقعی نمی یابد. هرآنچه باعث شود تا مردم در صحنه حضور نیابند عملاً مانعی در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی است. وی افزود: برای حضور مردم در اقتصاد باید زمینه حمایت از تولید، صنایع، کارآفرینان و... را فراهم کرد. بنابراین بیش از هر چیز باید جایگاه مردم در اقتصاد ارتقا یابد و حضور آنها در این عرصه افزایش یابد. در غیر این صورت، باید منتظر عواقب منفی حضور نداشتن مردم در اقتصاد بود.
ندیمی گفت: دومین عاملی که اقتصاد مقاومتی را محقق می کند، خروج دولت از معنای خاص به معنای عام است. دولت تا زمانی که در سطح یکی از قوا تلقی می شود نمی تواند در اجرای اقتصاد مقاومتی موفق باشد. وی افزود: دولت را باید عام در نظر گرفت. برای تحقق این اقتصاد نیاز به توانایی های سه قوه و دیگر نهادها به لحاظ سیاسی، اجتماعی و... است.
این اقتصاددان گفت: اقتصاد مقاومتی به معنای نفی بیرون کشور نیست. ارتباط با بیرون کشور برای تحقق اقتصاد مقاومتی ضروری است. در این مسیر نیاز به تعامل فعال مدیریت شده است. به طوری که بیش از آنکه آنها از توان و خدمت ما بهره گیرند ما باید این کار را کنیم. با این سه عامل مهم، اقتصاد مقاومتی تحقق می یابد. وی تأکید کرد: نباید به خاطر شرایط فعلی کشور، اقتصاد مقاومتی را مبنای نقد و انتقاد حزبی قرار داد. اقتصاد مقاومتی نباید مورد بهره برداری سیاسی قرار گیرد، بلکه باید مورد پیگیری و اجرا قرار گیرد.