بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 18 فروردين 1395      10:24

موافقان و مخالفان مالیات برخانه های خالی چه می گویند؟

اقتصاد ایرانی: براساس اطلاعات و آمار حدود ۱۶ میلیون واحد مسکونی در کشور وجود دارد که حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد از این تعداد خالی است که این رقم معادل ۸ درصد مسکن کل کشور و ۱۱ درصد خانه های تهران است. در کشورهای توسعه یافته حداکثر ۴ درصد خانه خالی وجود دارد. این تعداد خانه خالی در شرایطی که خانوار زیادی در کشور اجاره نشین هستند اگر به چرخه مصرف برگردد در کاهش اجاره بهای واحدهای مسکونی بسیار مؤثر است. یکی از راهکارهای پیشنهادی برای ورود خانه های خالی به بازار مصرف دریافت مالیات از صاحبان خانه های خالی است. موضوع دریافت مالیات از خانه های خالی در سال ۸۶ مطرح شد که در آن سال نمایندگان مجلس با هدف کاهش قیمت مسکن و اجاره بها، طرحی را با عنوان «واگذاری زمین و وضع مالیات برخانه های خالی» تقدیم مجلس کردند، اما در آن زمان این طرح با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد و به تصویب نرسید تا اینکه سرانجام در تیر ماه ۹۴ مجلس با اصلاح قانون مالیات های مستقیم تصویب کرد که از واحدهای مسکونی خالی مالیات دریافت شود.

به گزارش ایران، قانونگذار در مورد مالیات بر خانه های خالی تکلیف کرده که وزارت راه و شهرسازی سامانه املاک و اسکان کشور را ایجاد کند که از طریق آن بتوان تمام واحدهای مسکونی، اداری، تجاری و... را شناسایی کرد تا واحدهای مسکونی خالی در این سامانه شناسایی و به سازمان مالیاتی اعلام شود. طبق گفته مسئولان سازمان مالیاتی اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی از ابتدای سال ۱۳۹۵ است ولی از سال دوم و از اول فروردین ماه سال ۱۳۹۶ از واحدهای مسکونی خالی مالیات اخذ می شود. بر اساس قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصدهزار نفر که به عنوان «واحد خالی» شناسایی می شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات، معادل مالیات بر اجاره خواهند شد. همچنین درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از ساخت و فروش هر نوع ساختمان، مشمول مقررات مالیات بر درآمد خواهد بود.

اهداف طرح

هدف از این قانون در گام نخست پیشگیری از عرضه نکردن واحدهای مسکونی است و اجرای قانون به دنبال تشویق افرادی است که واحد مسکونی دارند تا آن را عرضه کنند.با این اقدام این افراد از معافیت مالیاتی بهره خواهند برد اما اگر فردی واحد مسکونی داشته باشد و عرضه نکند، از معافیت برخوردار نمی شود و باید مالیات آن را پرداخت کند.

افزایش نرخ اجاره بها و قیمت مسکن در چند سال اخیر مشکلات زیادی برای موجران و متقاضیان واقعی مسکن ایجاد کرد تا جایی که با کاهش توان مالی متقاضیان بیش از ۳ سال است که بازار مسکن وارد رکود شده است که همین شرایط منجر به پدیده ای به نام خانه های خالی در بازار مسکن شد. حال یکی از اهداف اصلی قانون دریافت مالیات از خانه های خالی افزایش عرضه واحدهای مسکونی اجاره ای است.دریافت مالیات از خانه های خالی به عنوان یکی از راه های مبارزه با احتکار مسکن مطرح شده است که طبق آن از خانه هایی که بیش از یک سال خالی مانده باشند، مالیات بیشتری اخذ می شود. از طرف دیگر شرایط اقتصادی موجب شده کالاهایی همچون مسکن، طلا و ارز به عنوان کالاهایی سرمایه ای در نظر گرفته شود و هر از گاه بازار مسکن با هجوم سرمایه ها روبه رو باشد. بنابراین هدف دیگر از دریافت مالیات از خانه های خالی کاستن از نگاه سرمایه ای به این کالا است تا معضلی مانند احتکار مسکن کنترل شود.

موافقان و مخالفان چه می گویند

موافقان اخذ مالیات از خانه های خالی، این اقدام را ابزاری کنترلی می دانند که با اجرای آن، تورم ناشی از گرانی اجاره و خرید و فروش مسکن مهار می شود و عرضه مسکن افزایش می یابد. درمقابل مخالفان این طرح عقیده دارند که دولت در شناسایی کامل مسکن های خالی از سکنه توفیق چندانی نداشته و شناسایی آنها برای دولت هزینه سنگینی به دنبال دارد. دلیل دیگر مخالفان، شوک ناشی از اعلام دریافت مالیات از خانه های خالی به بازار است. آنان معتقدند این امر نه فقط سبب افزایش قیمت مسکن می شود، بلکه افت اشتغال و سردرگمی در صنعت ساختمان را نیز به همراه دارد. به اعتقاد آنان وزارت امور اقتصاد و دارایی باید ساز و کاری برای شناسایی خانه های خالی تبیین کند، اما هنوز ابزاری در اختیار ندارد تا بر مبنای آن بتواند خانه های خالی را شناسایی کند. این موضوع تبعات اجتماعی زیادی به دنبال دارد و به پنهان کاری بیشتر درخصوص شناسایی نکردن خانه های خالی کمک و از سوی دیگر آمارها را غیرشفاف می کند.

کارشناسان معتقدند مدل به تصویب رسیده در مجلس برای برخورد مالیاتی با خانه های خالی، قابلیت عرضه واحدهای مسکونی بدون استفاده به بازار مصرف را ندارد چون مالکان خانه های خالی برای سال اول خالی بودن خانه نیازی به پرداخت مالیات ندارند که این معافیت به معنی ایجاد فرصت مناسب برای بدون مصرف ماندن املاک مسکونی است. آنها می گویند مالکان این خانه ها می توانند با بهانه های مختلف که ساده ترین آن فروش یا اجاره نرفتن به خاطر نبود مشتری است، خالی بودن واحد را توجیه کنند. همچنین شناسایی کسانی که فقط یک واحد خالی دارند با کسانی که چند ملک خالی از سکنه دارند کار راحتی نیست. به اعتقاد مخالفان این طرح, خالی ماندن خانه ها به دلیل توان مالی پایین متقاضیان است و دولت باید با اجرای برنامه هایی مانند افزایش تسهیلات خرید یا ساخت مسکن برای اقشار متوسط و کم درآمد با کمک تسهیلات کم بهره این معضل را حل کند.

اما موافقان این طرح تأکید می کنند که اخذ مالیات از خانه های خالی راهکاری مهم برای کاهش قیمت اجاره با تقویت و افزایش عرضه در بازار است و اجرای آن سبب الزام مالکان به عرضه واحدهای خالی می شود و با این اقدام عرضه در بازار زیاد و قیمت ها هم کاهش خواهد یافت. موافقان طرح این عقیده را که دریافت مالیات از واحدهای بدون مصرف موجب افزایش قیمت می شود، رد می کنند و معتقدند اگر این طرح با ضوابط مشخص و مدیریت مناسب اجرا شود نه تنها کمبود واحدهای مسکونی در بازار را حل می کند که موجب شفافیت قیمت اجاره هم خواهد شد. موافقان اعتقاد دارند، اخذ مالیات از خانه های خالی ابزار کنترلی برای قیمت هاست و با عملی شدن این طرح می توان تورم ناشی از افزایش قیمت اجاره و فروش مسکن را مهار کرد.

اما در این بین دولت نیز نقطه نظرات خاص خود را دارد: مثلاً مسئولان وزارت راه و شهرسازی کاهش انگیزه ساخت و ساز را یکی از تبعات احتمالی دریافت مالیات از خانه های خالی می دانند. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در این خصوص معتقد است در صورتی که از رکود تورمی خارج شویم و میزان تورم کشور به 2 یا 3 درصد برسد مالیات از خانه های خالی موفق خواهد بود در غیر این صورت این طرح بازار سرمایه گذاری را تهدید می کند.

طرح مالیات بر مسکن خالی اگرچه به تازگی در کشور ما مطرح شده اما در بسیاری از کشورهای دنیا این طرح به شکل قانونی و مشخص سال هاست که اجرا می شود و بخشی از منبع درآمد دولت ها نیز به شمار می رود. در این رابطه رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران معتقد است وضع مالیات بر خانه های خالی نمی تواند بر کنترل اجاره بها و قیمت ها خیلی تأثیر گذار باشد.این موضوع می تواند تنــــها یک عامل بازدارنده باشد اما به شرطی که اجرای این طرح با یک حرکت منطقی و اصولی همراه باشد.
به گفته عقبایی یکی از عواملی که می تواند بازدارنده بوده و در کنترل قیمت ها هم تأثیر گذار باشد موضوع افزایش تولید است. اگر این طرح هم تصویب شود، مشکل خاصی در حوزه مسکن ایجاد نمی کند ضمن آنکه برای کنترل قیمت ها اگر به جای تنبیه بحث تشویقی داشته باشیم در این راستا منطقی تر است. کمبود مسکن در کشور با افزایش تولید و توازن میان عرضه و تقاضا حل می شود و برای آنکه بتوانیم توازن میان عرضه و تقاضا ایجاد کنیم باید این مسیر جایی باشد که به افزایش تولید منجر شود.

اجرای سامانه شناسایی خانه های خالی از نیمه ۹۵

سازمان امور مالیاتی شناسایی واحدهای مسکونی خالی از سکنه را به وزارت راه و شهرسازی واگذار کرده است. در این خصوص حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی می گوید که در حال ساماندهی سامانه ای هستیم که امکان شناسایی را فراهم کند، اما این اقدام کار سختی است و باید دستگاه های متعددی همکاری کنند تا سامانه طراحی شود تا در نیمه سال ۹۵ سامانه اجرایی شود.

به گفته مظاهریان خانه های خالی طیف گسترده ای از تقاضای بالقوه بازار را جواب نمی دهد و برای خانه اولی ها و زوج های جوان است اما بخشی از خانه های خالی لوکس در چند سال اخیر به دلیل گرانی خالی بوده است.مظاهریان با تأکید بر اینکه به ازای هر خانوار یک خانه نیاز داریم، گفت: در طرح جامع مسکن پیش بینی شده است که در یک دوره ده ساله به نقطه سر به سر (تعادل عرضه و تقاضا) برسیم که از امسال شروع خواهدشد و باید در دوره ۱۰ ساله به این هدف برسیم. در این راستا مسکن اجتماعی طرح جامعی بوده که نیازمند سرمایه گذاری بخش دولتی است و اعتبارات به دلیل شرایط اقتصادی در سطح پایینی است و شروع برنامه ها با تأمین مسکن متوسط دنبال شد و مسکن مهر که از نوع مسکن اجتماعی است و بودجه دولت را بلعیده است.

دولت راهکارهای مختلفی در ۲ سال گذشته برای خروج مسکن از رکود و افزایش توان متقاضیان در نظر گرفته است که افزایش تسهیلات مسکن یکی از راهکارهای اجرایی مهم محسوب می شود که به اعتقاد کارشناسان آثار آن در سال ۹۵ نمایان می شود. کارشناسان معتقدند دریافت مالیات از خانه های خالی در کنار اقدامات دیگر می تواند بر بازار مسکن اثر مثبت داشته باشد و این طرح به تنهایی گرهی از مشکلات ایــن بازار حل نمی کند، از این رو متولیان بخش مسکن نیز همزمان با آماده کردن مقدمات برای شناسایی خانه های خالی از سکنه راهکارهای دیگر را هم پیگیری می کنند تا با اجرای آنها خروج تدریجی مسکن از رکود و پاسخ به تقاضای مؤثر در این بازار رخ دهد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir