بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 21 فروردين 1395      12:16

سبقت اقتصاد ترکیه از ایران

هشدار! ایران در سال ۱۴۰۴ قدرت برتر اقتصادی منطقه نخواهد شد و یکی از مهمترین، اهداف سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور دست نیافتنی به نظر می رسد. تازه ترین برآوردها نشان می دهد که با ادامه وضعیت فعلی، تولید ناخالص ترکیه در سال ۲۰۲۵ ، اندکی بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار با ایران فاصله خواهد گرفت. رسیدن ایران به رقم تولید ناخالص داخلی ترکیه در افق ۱۴۰۴ نیازمند رشد ۱۰ درصدی در هر سال است. آیا می توانیم به ترکیه برسیم؟

اقتصاد ایرانی: این برآیند یک گزارش جدید از نهاد تحقیقاتی مجلس شورای اسلامی است که عملکرد کلان اقتصادی ایران صرفنظر از برخی پیشرفت های صورت گرفته، در مجموع حاکی از آن است که دستیابی به اهداف چشم انداز ۱۴۰۴ با لحاظ گذشت تقریبا نیمی از راه ، امری بسیار دشوار و نیازمند تلاش بسیار بیشتری است.

به گزارش تابناک، حالا جدی ترین سوال از سیاست گذاران و تصمیم سازان اقتصادی ایران و دولتمردان گذشته و حال این است که چرا نباید ایران با داشتن مزایای اقتصادی و البته منابع خدادادی عظیم در سال ۱۴۰۴ قدرت اول منطقه از حیث اقتصادی باشد و مهمتر اینکه راز سبقت ترکیه از ایران در میدان رقابت اقتصادی چیست؟

برای مشاهده اصل گزارش اینجا کلیک کنید

مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارش جدید خود می نویسد: ترکیه به عنوان یکی از رقبای مهم منطقه در سالهای اخیر توانسته است در حوزه های مختلف اقتصادی پیشرفت داشته باشد. برخی از روندهای رو به رشد در این کشور عبارتند از:

  •  متوسط نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ۵.۱۴ از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳
  •  نرخ رشد مثبت صادراتی
  •  نرخ تورم کنترل شده و روند کاهشی آن از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳،
  •  رتبه ۷۲ از ۱۸۵ کشور در گزارش سهولت انجام کسبوکار بانک جهانی.

در حالی که ایران جایگاه نخست اقتصادی منطقه در افق ۱۴۰۴ را هدف گذاری کرده است، مقامات ترکیه می خواهند در سال ۲۰۲۳ یکی از ۱۰ اقتصاد برتر جهان، دارای تولید ناخالص داخلی حدود ۲ هزار میلیارد دلاری، دارای جمعیت ۸۲ میلیونی، دارای صادرات ۵۰۰ میلیارد دلاری، دارای نرخ تورم و نرخ بهره تک رقمی باشند. برای همین جدی ترین سیاست دولت این کشور همسایه ایران قابل تامل است:

۱. اتخاذ سیاستهای مالی ساختاری جهت حفظ ثبات و کاهش نوسانات و عدم اطمینان های کوتاه مدت و میان مدت،

۲. فضای مشوق سرمایه گذاری جهت افزایش رقابت پذیری،

۳. اصلاحات اساسی در آموزش و ادامه روند اصلاحات در رفاه اجتماعی و سلامت،

۴. ادامه روند اصلاحات بخش انرژی و آب و سرمایه گذاری جهت افزایش کارآیی انرژی.

همچنین این کشور جهت دستیابی به چشم انداز تصویر شده، بسترهایی را برای رسیدن به این چشم انداز در نظر گرفته است که عبارت است از:

  • ·تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کارآ از تولید ناخالص داخلی،
  • ·ورود وسیع سرمایه گذاری مستقیم خارجی،
  • ·کنترل نرخ تورم،
  • ·عملکرد لجستیک تجاری مطلوب،
  • ·توسعه صادرات صنعتی و تسلط صنعت صادرات گرا در تجارت خارجی،
  • ·ارزش صادرات صنعتی سرانه بالا،
  • ·افزایش رقابت پذیری اقتصادی در بین رقبای منطقه و محیط کسب وکار مطلوب.

بازوی تحقیقاتی مجلس شورای اسلامی در گزارش خود هشدار می دهد: ارزیابی اجزای چشم انداز ترکیه و همچنین روند گذشته این کشور حاکی از آن است که ایران جهت دستیابی به رتبه اول اقتصادی منطقه راه دشواری را در پیشرو خواهد داشت، زیرا در دستیابی به اهداف چشم انداز صرفاً مقایسه عملکرد مطلق یک کشور با روند گذشته خود ملاک نیست، بلکه کشورهای دیگر نیز همزمان درحال رشد هستند و این موجب می شود در فضای رقابت با سایرین برای دستیابی به اهداف چشم انداز، تلاش فزآینده مورد نیاز باشد.

مشکل کجاست؛ چه باید کرد؟

این گزارش می افزاید: بر اساس در سند چشم انداز ۱۴۰۴ که در سال ۱۳۸۳ تصویب و ابلاغ شد، جامعه ایرانی باید به کشوری توسعه یافته و دارای جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه توأم با حفظ هویت اسلامی و انقلابی و الهام بخش در جهان اسلام همراه با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین المللی تبدیل شود. با این هدف کلان ۲۰ ساله، کشور باید براساس رویکرد مبتنیبر دانایی به جامعهای دانش بنیان تبدیل شود و ضروری است که تولید ملی برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی برسهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی باشد.

مرکز پژوهشهای مجلس در مقایسه با هدف گذاری سند چشم انداز ایران با چشم انداز کشور ترکیه به یک خلا جدی اشاره می کنند که به نوعی پاشنه آشیل سیاست گذاران و قانون گذاران و مجریان یعنی دولت و مجلس شده است. به نظر این نهاد تحقیقاتی وابسته به مجلس، در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران اهداف بیشتر به صورت کیفی بیان شده و ازاین رو مقایسه آن با چشم انداز ترکیه که به بیان اهداف غالباً کمی پرداخته، دشوار است. به بیان دیگر مقایسه متن سند چشم انداز ۲۰ ساله ایران با سند چشم انداز ترکیه نشان میدهد سند چشم انداز کشورما از نظر محتوا بیشتر به کیفیتها تمرکز کرده ، درحالی که سند چشم انداز ترکیه واجد کمیت های مشخص و صریح است.

این گزارش می افزاید: کمّی بودن سند چشم انداز جمهوری ترکیه این امکان را برای سیاستگذاران، مجریان و ناظران پارلمانی ترکیه فراهم می کند تا برای اجرا و نظارت بر تحقق اهداف این سند بتوانند اهداف کمّی سال ۲۰۱۳ را به کمیت های خردتر و در مقاطع کوچکتر تقسیم کنند. کمّی بودن متن سند چشم انداز ترکیه علاوه بر سهولت در سیاستگذاری و اجرا و نظارت، از تفسیرهای متفاوت درباره محقق شدن یا نشدن اهداف این سند پیشگیری می کند. افزون بر اینکه چشم انداز ترکیه مصوب مجلس آن کشور است که این امر موجب میشود دولت در مقابل مجلس پاسخگو باشد ولی چشم انداز ایران فاقد این ویژگی است. به نظر می رسد کیفی بودن اکثر هدفهای سند چشم انداز ۲۰ ساله هم اعمال نظارت شایسته و مؤثر بر آن را محدود و مشکل کرده و هم امکان تفسیرها و برداشتهای متفاوت درباره تحقق پذیری اهداف آن را فراهم کرده است.

نظارت بر سند چشم انداز

مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی تاکید می کند که ضرورت ایجاب می کرد تا سازوکار نظارتی لازم جهت ارزیابی عملکرد تحقق اهداف سند چشم انداز ازسوی مجلس شورای اسالمی و یا مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش بینی شده و از برخوردهای سلیقه ای دولتها با سند چشم انداز جلوگیری می شد.

هشدار جدی اینکه رشد اقتصادی به عنوان یکی از عوامل مهم در دستیابی به رتبه اول منطقه چشم انداز، نشان می دهد که با درنظر گرفتن ادامه روند رشد اقتصادی هر دو کشور ایران و ترکیه طی دوره ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ یعنی دوران بعد از بحران مالی ۲۰۰۸، تولید ناخالص داخلی ایران به رقم ۳۰۲ میلیارد دلار به قیمت ثابت ۲۰۰۵ در سال ۲۰۲۵ یعنی افق چشم انداز خواهد رسید. این درحالی است که با همین فرض تولید ناخالص داخلی کشور ترکیه در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۰۵ میلیارد دلار خواهد بود. در این صورت در افق چشم انداز فاصله اقتصاد ایران با ترکیه به رقم ۷۱۳ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. بنابراین دستیابی به رتبه اول منطقه از نظر رشد اقتصادی نیازمند توجه جدی و دستیابی به نرخهای رشد حداقل بالای ۱۰ درصد است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir