اشکال شرعی پیش فروش سکه چیست؟

شیوه جدیدی که بانک مرکزی برای پیش فروش سکه در نظر گرفته است با اشکالات شرعی مواجه است.

به گزارش اقتصاد ایرانی، این بار بانک مرکزی در شرایط پیش فروش سکه تغییراتی نسبت به قبل داد از نظر کمیته بانکداری بدون ربا با اشکال شرعی همراه است به همین دلیل این طرح متوقف مانده است.

بر اساس قوانین بانکداری بدون ربا و تاکید فقها نمی توان در قرارداد سلف، دریافت پول در دو مرحله دریافت شود و اگر قرار است بانک مرکزی بر اساس قرارداد سلف، سکه را پیش فروش کند باید کل مبلغ قرارداد را به مانند دفعه قبل، ابتدا دریافت کند و بعد از پایان مهلت قرارداد بدون دریافت پول سکه را به طرف دیگر قرارداد تحویل دهد.

این در حالی است که بانک مرکزی این بار قصد داشت مبلغ یک میلیون تومان را به طور علی الحساب دریافت کند و مابقی را هنگام تحویل سکه و بر مبنای قیمت روز محاسبه و از مشتری دریافت کند. این روش به غیر از اشکالات شرعی مترتب بر آن، از نظر خریداران هم مورد انتقاد قرار گرفته بود. چراکه با این شیوه بیشتر از آنکه منفعت خریدار در نظر گرفته شود. بانک ها با جذب نقدینگی به هدف خود می رسند و در نهایت هم سکه نه با  قیمت روز انعقاد قرارداد که با قیمت روز تحویل محاسبه می شود.

در این شرایط بانک مرکزی نه به خاطر انتقاد متقاضیان به این روش سودجویانه بلکه به دلیل بررسی و رفع ایرادات شرعی این نوع پیش فروش که توسط کمیته فقهی وارد شده است، در حال بررسی ابعاد جدید ماجرا است تا شاید روشی را برای گریز از این ایرادات پیدا کند. کارگروهی در بانک مرکزی قصد دارد بزودی راهکاری را برای پیش فروش سکه پیدا کند که ایردات شرعی روش فعلی را نداشته باشد. پیش بینی می شود زمان تحویل 6 ماهه و 8 ماهه اعلام شده کاهش یابد و در شیوه پرداخت هم اصلاحاتی ایجاد شود.

بر همین اساس پیش فروش سکه که قرار بود از امروز آغاز شود به زمان دیگری موکول شده است.

موفقیت این طرح در مرحله اول موجب شده است تا بانک مرکزی حساب ویژه ای روی آن داشته باشد. نهاد سیاستگذار پولی و بانکی قصد دارد با این روش هم از التهابات احتمالی بازار سکه در روزهای پایانی سال بکاهد و هم بتواند بخشی از نقدینگی اسفندماه را جمع کند هرچند که به اعتقاد کارشناسان روش جدید چندان نمی تواند با اقبال مواجه شود مگر اینکه با اصلاح آن نفع مشتری بیشتر در نظر گرفته شود.