فهرست آخرخصوصی‌سازی
اقتصاد ایرانی: روز گذشته سازمان خصوصی سازی، آخرین لیست از شرکت هایی را که باید تا پایان سال جاری واگذار شوند، منتشر کرد. در این فهرست ۲۰۱ شرکتی، صنایع مختلفی به چشم می خورند که بخش نفت و گاز با ۵۲ شرکت بیشترین سهم را دارد و صنایع برق، کشاورزی، دامپروری و جنگلداری نیز در مقام های بعدی قرار گرفته اند. با توجه به فرصت ۱۰ ساله از زمان آغاز خصوصی سازی، امسال آخرین مهلت واگذاری شرکت های مزبور است. بر این اساس، ۱۰۱ شرکت واگذارنشده از سال های قبل به همراه ۱۰۰ شرکت جدید در این فهرست طویل قرار گرفته اند.
به گزارش دنیای اقتصاد، سازمان خصوصی سازی در حالی روز گذشته لیست کاملی از شرکت های مشمول واگذاری در سال ۹۵ ارائه کرد که بر اساس فهرست ارائه شده قرار است ۲۰۱ مورد واگذاری از بخش دولتی به خصوصی در آخرین سال خصوصی سازی انجام شود. پس از گذشت ۱۰ سال از اجرای قانون اصل ۴۴ و واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی، در حالی امسال برنامه خصوصی سازی به پایان می رسد که براساس مصوبه هیات عالی واگذاری در سال آخر واگذاری ها قرار است ۲۰۱ شرکت دولتی واگذار شوند که بررسی این فهرست نشان از واگذاری شرکت های بسیار مهمی دارد؛ نیروگاه ها، شرکت های گاز استانی، شرکت های توزیع برق، نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران، جایگاه های سوخت، شرکت های زیرمجموعه سازمان صدا و سیما، ۳۶ شرکت زیرمجموعه ملی گاز، ۹ شرکت زیرمجموعه ملی نفت به همراه ۱۵ نیروگاه برق حرارتی و همچنین چند شرکت مهم از جمله شرکت پست، بانک رفاه کارگران، دخانیات ایران، جایگاه های سوخت، پالایش نفت امام خمینی، پالایش نفت آبادان، پالایش نفت کرمانشاه، پالایش نفت خوزستان، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی دماوند، پتروشیمی دهلران، پتروشیمی فیروزآباد، پتروشیمی هگمتانه و صنایع پتروشیمی ابن سینا همدان در لیست واگذاری های امسال قرار دارند.بر این اساس در سال جاری ۲۰۱ شرکت در فهرست واگذاری ها قرار دارند که از این تعداد ۹۳ شرکت در گروه یک و ۱۰۸ شرکت نیز در گروه ۲ قرار دارند. حدود نیمی از این شرکت ها یعنی معادل ۱۰۱ شرکت، ازجمله شرکت هایی هستند که باید در سال ۹۴ واگذار می شدند که بنا به دلایلی واگذاری در آنها صورت نگرفته و به این ترتیب به فهرست سال جاری اضافه شده اند. حال مساله اصلی این است که با توجه به آخرین سال واگذاری ها، فشار عرضه ها بسیار افزایش یافته و در مقایسه با میانگین واگذاری های ۱۰ سال اخیر، از رشد چشمگیری بهره مند شده و حال آیا امکان واگذاری این حجم بالا از شرکت ها آن هم در ۹ ماه پایانی سال میسر است؟ هر چند که به عقیده مشاور سازمان خصوصی سازی، تمام تلاش سازمان بر این است که همه این شرکت ها را تا پایان سال ۹۵ به بخش خصوصی واگذار کند، اما با فرض تحقق این امر نیز با توجه به عرضه بخش عمده ای از این ۲۰۱ شرکت از طریق بازار سرمایه، باید بررسی کرد که بازار سرمایه کشش عرضه های مزبور را دارد؟ از نظر کارشناسان و فعالان بازار سرمایه درصورتی این امر به نحو ممکن میسر خواهد شد و کمترین واکنش منفی به بازار سرمایه وارد خواهد شد که سازمان خصوصی سازی با برنامه ای منظم این مسیر را در پیش گیرد؛ در واقع میزان کشش بازار سهام در مقابل این حجم عظیم عرضه اولیه در سال ۹۵ به میزان استقبال سهامداران و همچنین زمان و نحوه عرضه این سهام وابسته است که به عقیده کارشناسان بازار سرمایه، چنانچه متوسط عرضه های اولیه مزبور در هر ماه ۲ یا ۳ شرکت که مجموع سهام قابل عرضه آن حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان باشد، کشش لازم در بازار سرمایه در مواجهه با عرضه های یادشده به وجود خواهد آمد.
واگذاری وظیفه ذاتی سازمان خصوصی سازی است
جعفر سبحانی، مشاور سازمان خصوصی سازی با بیان این موضوع که از میان ۲۰۱ شرکت موجود در فهرست واگذاری های سال جاری، ۹۳ شرکت در گروه یک و ۱۰۸ شرکت نیز در گروه ۲ قرار دارند، گفت: برخی از شرکت های موجود در این لیست از جمله شرکت هایی هستند که باید در سال ۹۴ واگذار می شدند، اما به فهرست سال جاری اضافه شده اند و برخی دیگر نیز شرکت های جدید هستند، اما در مجموع تمام تلاش سازمان خصوصی سازی این است که همه این شرکت ها را تا پایان سال ۹۵ به بخش خصوصی واگذار کند.وی در پاسخ به نگرانی کارشناسان درخصوص عدم کشش بازار سهام برای پذیرش این حجم عرضه اولیه اظهار کرد: سازمان خصوصی سازی یک وظیفه ذاتی دارد و آن نیز عرضه و فروش سهام به بخش خصوصی است. بر این اساس ایجاب نمی کند که الزاما همه واگذاری ها را با هماهنگی دیگر بخش ها انجام دهیم.سبحانی تاکید کرد: سازمان خصوصی سازی به طور موازی شرایط بازار سهام و دیگر بخش های اقتصادی را برای درک زمان مناسب عرضه سهام این شرکت ها برآورد می کند اما در کنار این رصد باید به تکالیف قانونی خود نیز عمل کند.به گفته مشاور سازمان خصوصی سازی به استناد ماده ۲ فصل دوم سیاست های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی دولت مجاز و مکلف است تا ۱۰۰ درصد سهام شرکت های گروه یک را به بخش خصوصی واگذار کند. همچنین در تبصره های ماده ۳ فصل ۲ این قانون درخصوص شرکت های گروه ۲ آمده که دولت مجاز و مکلف است به منظور حفظ سهم بخش دولتی در فعالیت های گروه ۲ ماده ۲، همچنان ۲۰ درصد از سهام شرکت های حاضر در گروه ۲ را در اختیار داشته باشد و ۸۰ درصد باقیمانده را به بخش های خصوصی، تعاونی و عمومی غیردولتی تا پایان سال ۹۳ واگذار کند که این مهلت تا سال ۹۵ تمدید شده است. بر این اساس سازمان خصوصی سازی تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا در زمان باقیمانده با انجام مراحل لازم همچون قیمت گذاری سهام و درج آگهی مزایده کار واگذاری ۲۰۱ شرکت موجود در لیست را انجام دهد.
رابطه مستقیم میزان کشش بازار با زمان و نحوه عرضه
علی اسلامی بیدگلی، رئیس هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری آرمان آتی با بیان اینکه سازمان خصوصی سازی طی سال های گذشته عمده شرکت های مهم و بزرگ خود را واگذار کرده است، اظهار کرد: در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ شرکت های واگذار شده از سوی سازمان خصوصی سازی دارای پتانسیل و حجم قابل توجهی بودند و با توجه به قدرت سودآوری بالای این شرکت ها حجم بازار سرمایه نیز به میزان زیادی بزرگ شده و در نهایت به رشد بازار منتهی شد.
وی افزود: بعد از گذشت زمان و هر چه به پایان دهه ۸۰ نزدیک شدیم از حجم واگذاری ها کاسته شد که عمده ترین دلیل آن کاهش جذابیت شرکت های موجود در لیست واگذاری برای سهامداران خرد بود، از آنجاکه معیارهایی همچون قدرت سودآوری و متغیرهای وابسته به آن نظیر درآمد، عایدی هر سهم، نرخ رشد، سهم بازار و اندازه شرکت برای سهامداران خرد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. به نظر می رسد ۲۰۱ شرکت موجود در لیست واگذاری های سال ۹۵ سازمان خصوصی سازی به طور عام دارای جذابیت لازم برای سهامداران خرد نباشند.
به گفته این کارشناس بازار سهام، میزان کشش بازار سهام در مقابل این حجم عظیم عرضه اولیه در سال ۹۴ به میزان استقبال سهامداران و همچنین زمان و نحوه عرضه این سهام وابسته است.وی اضافه کرد: اگر به عارضه یابی خصوصی سازی در سال های گذشته بپردازیم می بینیم در اوایل فرآیند خصوصی سازی عرضه های اولیه با توجه به وضعیت بازار سهام انجام می شد و عطش بازار نیز برای ورود این شرکت های جدید زیاد بود اما پس از آن به دلایلی سازمان خصوصی سازی در زمان عرضه به وضعیت بازار توجهی نمی کرد به طوری که عرضه های بیش از اندازه منجر به خروج سرمایه گذاران از بازار شد.
اسلامی تصریح کرد: سه نکته مهم برای تخمین میزان کشش بازار سهام در استقبال از واگذاری های سازمان خصوصی سازی وجود دارد که شامل میزان جذابیت شرکت های موجود در لیست برای سرمایه گذاران، میزان بزرگی شرکت ها و اینکه زمان عرضه بر چه اساسی برنامه ریزی می شود، است.
به اعتقاد وی با توجه به حجم کنونی بازار و روند تاریخی آن نسبت به عرضه های اولیه اگر به طور متوسط در هر ماه ۲ یا ۳ شرکت در بورس و فرابورس پذیرش شود که مجموع سهام قابل عرضه آن حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان باشد، کشش لازم در بازار سرمایه در مواجهه با عرضه های اولیه وجود دارد و در صورتی که این فرآیند یک سال ادامه پیدا کند ۵۰ میلیارد تومان به ارزش بازار اضافه خواهد شد.
جزئیات واگذاری های امسال
واگذاری های سال ۹۵ سازمان خصوصی سازی شامل صنایع مختلفی از جمله پتروشیمی، پالایش نفت، کشاورزی، فلزات اساسی، ماشین سازی، حمل و نقل، برق، نساجی، ساختمان، جهانگردی و تجهیزات است که به استناد ماده ۲ فصل دوم سیاست های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی، دولت مجاز و مکلف است تا ۱۰۰ درصد سهام شرکت های «گروه یک» و مطابق با تبصره های ماده ۳ فصل ۲ این قانون درخصوص شرکت های «گروه ۲» آمده که دولت مجاز و مکلف است به منظور حفظ سهم بخش دولتی، همچنان ۲۰ درصد از سهام شرکت های حاضر در گروه ۲ را در اختیار داشته باشد و ۸۰ درصد باقیمانده را به بخش های خصوصی، تعاونی و عمومی غیردولتی واگذار کند.
بر اساس فهرست اعلامی واگذاری های دو گروه مشاهده می شود که بیشترین میزان واگذاری ها مربوط به صنایع نفت و گاز، برقی، کشاورزی، دامپروری و جنگلداری و خدماتی است؛ به طوری که صنعت نفت و گاز با واگذاری ۵۲ شرکت از سه شرکت اصلی ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، ملی نفت ایران و ملی گاز ایران در صدر دیگر صنایع جای دارد، همچنین صنعت برق با واگذاری ۴۳ شرکت از ۸ شرکت اصلی در رتبه دوم قرار گرفته است.
بر این اساس قرار است ۳۱ شرکت از صنعت کشاورزی، دامپروری و جنگلداری و همچنین ۲۴ شرکت از صنعت خدماتی عرضه شود.
افزون بر این ۱۱ شرکت ساختمانی، ۷ شرکت فلزات اساسی از جمله آلومینای ایران، فولاد آذربایجان و مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب، ۶ شرکت پتروشیمی از جمله پتروشیمی تبریز و پتروشیمی دماوند، ۶ شرکت حمل و نقلی از جمله حمل ونقل بین المللی خلیج فارس و هواپیمایی کیش، دو شرکت غذایی، دو شرکت قطعه ساز به همراه دو شرکت فعال در حوزه بانک و بیمه که در آن بانک رفاه و بیمه اتکایی امین قرار دارد، از جمله دیگر صنایع قابل واگذاری در سال جاری است.
همچنین در بررسی فهرست بنگاه های مشمول واگذاری سال ۹۵ به تفکیک استان نیز مشاهده می شود که استان تهران با ۳۶ شرکت، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است که در این میان می توان به شرکت های پتروپارس،ذخیره سازی گاز طبیعی، بازرگانی گاز ایران، ملی صادرات گاز ایران، توسعه صنایع پالایش نفت و دارایی های زیرمجموعه آن، حمل ونقل بین المللی خلیج فارس، خدمات هوایی پست و مخابرات، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران، دخانیات ایران، توسعه ایرانگردی و جهانگردی، تولید نیروی برق تهران، بیمه اتکایی امین، سرمایه گذاری صنایع برق و آب صبا و انتشارات سروش اشاره کرد.پس از آن استان خوزستان با ۱۰ شرکت در رتبه دوم قرار دارد که در این میان می توان به شرکت های پالایش نفت آبادان، پالایش نفت خوزستان، توسعه پتروایران و ملی حفاری ایران اشاره کرد، رتبه سوم نیز به استان خراسان جنوبی با ۹ شرکت تعلق دارد.در این میان ۷ شرکت از جمله کاغذ و اسکناس پاکستان آسکوتک، شرکت ملی نفت ایران- شارجه، شرکت ملی نفت ایران- لندن، شرکت ملی نفت ایران- لیبی، شرکت ملی نفت ایران- سنگاپور و شل سنگال نیز در فهرست شرکت هایی قرار گرفته اند که خارج از کشور فعال هستند.
