اقتصاد ایرانی: در طی روزهای گذشته خبر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نه تنها منجر به کاهش ارزش پوند در برابر ارزهای معتبر جهان شده بلکه به تبع آن بازارهای مالی دنیا را دچار شوک و التهاب کرده است. بر طبق آخرین گزارشها از ارزش پوند در برابر ارزهای خارجی در حدود ۸ درصد کاسته شده و به همین ترتیب شاخص بازار مالی داو جونز۴.۸ درصد٬ شاخص بازار مالی لندن در حدود ۵.۶ درصد٬ شاخص بازار مالی آلمان موسوم به داکس ۹ درصد و شاخص بازارمالی حوزه پولی یورو موسوم به یورو استاکس ۱۱ درصد سقوط را تجربه کرده اند. به علاوه موسسه اعتبار سنجی آمریکایی مودی اعتبارمالی بریتانیا را از AAA به AA1 کاهش داده است که نهایتا می تواند منجر به افزایش هزینه های شرکتهای بریتانیایی در دریافت وامهای خارجی بشود. با اینهمه به نظر می آید تا زمان بازتعریف شدن روابط بریتانیا با اتحادیه اروپا که ممکن است تا دو سال به طول بیانجامد احتمال وجودعدم ثبات در بازارهای مالی اتحادیه اروپا دور از ذهن نباشد.
در نگاه اول خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و در ابعادی وسیع تر فروپاشی اتحادیه اروپا به عنوان یک فرصت برای ایران تلقی می شود چرا که نیاز بریتانیا و اتحادیه اروپا به یافتن راههای جایگزین به منظور کاهش دادن آثار عدم ثبات اقتصادی توجه آنها را بیش از پیش به ایران به عنوان کشوری دارای پتانسیلهای بالا جهت سرمایه گذاری و گسترش تجارت جلب می نماید. از طرف دیگر انتظار می رود خروج هر کشوری از اتحادیه اروپا منتج به استقلال رای آن کشور در مواجهه با ایران شود و بدین ترتیب ایران بتواند با تعریف سطوح متفاوتی از روابط با این کشورها حداکثر بهره برداری را در جهت منافع ملی بنماید.
ولیکن در عمل تحقق این امر در کوتاه مدت و حتی میان مدت قطعی به نظر نمی رسد چرا که اولا تا زمان بازتعریف شدن روابط بریتانیا با اتحادیه اروپا هردوطرف دچار سردرگمی اقتصادی خواهند بود و با توجه به شرایط پسا برجام که ایران در آن قراردارد٬ به نظر می آید که تصمیم گیری در سطح کلان در مواجهه با ایران هم در اتحادیه اروپا و هم در بریتانیا متزلزل تر از قبل خواهد شد. از سوی دیگر هم اتحادیه اروپا بدون بریتانیا و هم بریتانیا بدون اتحادیه اروپا از نظر اقتصادی و سیاسی ضعیف تر از گذشته خواهند بود و لذا تمایل هر دو به آمریکا بیش از پیش خواهد شد و روابط پر التهاب غرب با روسیه نیز مزید بر علت شده و این تمایل را قوی تر خواهد کرد. در نتیجه استقلال رای نسبی که از اتحادیه اروپا در مواجهه با ایران خصوصا در شرایط پسا برجام انتظار می رفت به مرور کمرنگ تر خواهد شد. به همین ترتیب بریتانیا هم در مواجهه با ایران بیش از پیش با آمریکا هماهنگ خواهد شد.
با توجه به اینکه آمریکا تعهدات خویش در قبال ایران را به شایستگی انجام نداده است٬ در واقع شرایط جدید حاکم بر اتحادیه اروپا و بریتانیا اهرم فشار دیگری در اختیار امریکا قرار می دهد تا بدون اینکه لزوما برجام را نقض کرده باشد از ان در جهت در تنگنا قراردادن ایران استفاده نماید. لذا از نظر نگارنده با توجه به اینکه به نظر می رسد هر دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری آینده امریکا موضع سخت تری در قبال ایران اتخاذ خواهند نمود احتمال حادث شدن چنین رویدادی به هیچ وجه کم نیست خصوصا این که تجربیات گذشته هم به کرات ثابت کرده است حتی اگر اروپاییان با سیاستهای آمریکا در قبال ایران مخالف باشند ولی در نهایت از آن تبعیت کرده و تمام و کمال به منویات امریکا گردن می نهند. بنابراین لازم است که راهکارهای متناسب با وقوع چنین شرایطی اندیشیده و به اجرا گذاشته شود تا در صورت مواجهه با آن آثار منفی احتمالی آن در اقتصاد ایران کمتر و کمتر گردد.
